Κύπρος, 20 Αυγούστου 1974: «Για βλάκες μάς περνά;»

Τρίτη και πάλι η 20ή Αυγούστου πριν από μισόν αιώνα, το 1974, έτος-ορόσημο για τη νεότερη ελληνική ιστορία. Στο πρωτοσέλιδο των «Νέων» εκείνης της ημέρας, το χρονογράφημα του σπουδαίου Δημήτρη Ψαθά, με τίτλο «Ας οικτείρει…», ήταν αφιερωμένο στην Κυπριακή Τραγωδία, που μόλις είχε ολοκληρωθεί —και κορυφωθεί— με τον «Αττίλα II», τον διαβόητο, τον επαίσχυντο, τον ανεξίτηλα χαραγμένο στη συλλογική μας μνήμη.

Ο Ψαθάς, γραφίδα γλαφυρή και καυστική όσο καμία ίσως άλλη, έγραφε τα εξής:

Ο κόσμος, βέβαια, θαύμασε το κτηνώδες θράσος των Τούρκων, αλλά θαύμασε και την δεξιοτεχνία της αμερικάνικης διπλωματίας, που, εν τελευταία αναλύσει, μόνο Κάφρους —της παλιάς εποχής, μάλιστα— θα μπορούσε να ξεγελάση.

Γράφοντας, προ καιρού, για τις ακατάσχετες δραστηριότητες του εξοχωτάτου υπουργού των Εξωτερικών της Αμερικής κ. Κίσσινγκερ, ασχολήθηκα… φυσιογνωμικά με τον άνδρα, για να παρατηρήσω ότι η φάτσα του αποτελεί διάψευση των παραδεδεγμένων της φυσιογνωμικής, γιατί ενώ είναι μια φάτσα βλακός, ανήκει σ’ έναν ευφυέστατον άνδρα.

Με την δραστηριότητά του, ωστόσο, των τελευταίων ημερών, βρίσκομαι υποχρεωμένος ν’ αναθεωρήσω τις απόψεις μου ως προς το δεύτερο σκέλος τους —σε ό,τι αφορά, εννοώ, την ευφυΐα του ανδρός— και να περιοριστώ στις άμεσες σκέψεις που προκαλεί η φάτσα του κ. Κίσσινγκερ σαν πρώτη εντύπωση. Στηρίζω δε το συμπέρασμά μου τούτο στην αρχή ότι όποιος νομίζει τον εαυτό του τόσο έξυπνο ώστε να θεωρή τους άλλους ηλίθιους, μετέχει ο ίδιος πολύ μεγάλου ποσοστού της τελευταίας αυτής ιδιότητας.

«ΤΑ ΝΕΑ», 20.8.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Σίγουρα για ηλίθιους μάς πέρασε ο λεγόμενος τετραπέρατος κ. Κίσσινγκερ όσον αφορά την τραγωδία της Κύπρου, με τα εγκάρδια μηνύματά του και τα τηλεφωνήματά του, σε σημείο που να προκαλέση την κατάπληξη όλων των Ελλήνων, απ’ άκρη σ’ άκρη της Ελλάδος, που αναρωτιόντουσαν με αγανάκτηση και αηδία:

—Μα τι λέει;

— Τι θέλει;

— Για βλάκες μάς περνά;

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1974

Γιατί ενώ είχε βουίξει το σύμπαν —απ’ άκρη σ’ άκρη της οικουμένης— για τις κτηνωδίες, τις προκλήσεις, τις βαρβαρότητες των Τούρκων, σε κλιμακούμενες πολεμικές επιχειρήσεις, κι’ ενώ όλος ο πολιτισμένος κόσμος εξέφραζε την αποδοκιμασία και την οργή του, ο καημένος ο κ. Κίσσινγκερ… δεν ήξερε τι γινόταν κι’ όλο προσπαθούσε «να ενημερωθή» και δόστου να παίρνη στο τηλέφωνο τον κ. Καραμανλή και να συνιστά:

— Ψυχραιμία, κ. Πρόεδρε.

Και να παίρνη επίσης στο τηλέφωνο τον Ετζεβίτ και να του λέη:

— Αλήθεια; Προχωράτε; Μπράβο σας, αλλά κάντε γρήγορα, εφέντηδες, να μην εκτεθώ κι’ εγώ!

Δεν τα έλεγε, βέβαια, έτσι ακριβώς, αλλά το νόημα των επεμβάσεων και των μεσολαβήσεων και της συμβολής του εξοχωτάτου υπουργού των Εξωτερικών της μεγάλης Αμερικανικής Δημοκρατίας, για την… ειρήνη, αυτό ήταν ακριβώς:

— Βαράτε γρήγορα και τελειώνετε, εφέντηδες, για να μπορέσουμε… να θυμώσουμε κι’ εμείς και ν’ αποδοκιμάσουμε. Γιατί, δεν το καταλαβαίνετε; Είμαστε υποχρεωμένοι να θυμώσουμε για λόγους διπλωματικούς και για λόγους φιλίας και συμμαχίας με τους Έλληνες. Κάντε γρήγορα, για όνομα του Αλλάχ!

«ΤΑ ΝΕΑ», 20.8.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Και αφού έκαναν όσο μπορούσαν πιο γρήγορα οι Τουρκαλάδες —βομβαρδίζοντας άμαχο πληθυσμό, καίοντας, κλέβοντας, βιάζοντας κτηνωδώς και σφάζοντας κατά τις παραδόσεις τους—, αφού ολοκλήρωσαν το προκαθορισμένο αρπακτικό τους σχέδιο, τότε, επί τέλους, ήλθε η στιγμή για τον εξοχώτατο κ. Κίσσινγκερ… ν’ αποδοκιμάση τις τούρκικες ενέργειες, και για τον κ. Φορντ (άξιο προϊστάμενό του) να ζητήση από τους Τούρκους… άμεση κατάπαυση του πυρός! Θύμωσαν, επί τέλους, οι… μεγάλοι μας φίλοι και σύμμαχοι Αμερικανοί και, θεωρώντας πάντα εμάς τους Έλληνες ηλίθιους, προσκάλεσαν τον κ. Καραμανλή στην Ουάσιγκτον για συνομιλίες, χωρίς όμως και να παραλείψουν να τονίσουν ότι συμφωνούν με τα «καντόνια» των Τούρκων!

Και ο μεν κ. Καραμανλής τούς έδωσε την περήφανη απάντηση που έπρεπε, αφού προηγουμένως έκανε την σωστότερη και πιο αντρίκια πράξη που έγινε ποτέ εκ μέρους της Ελλάδος εδώ και πολλές δεκαετίες — να φύγουμε από το ΝΑΤΟ.

Εμείς, όμως, οι Έλληνες —και πας άνθρωπος φιλελεύθερος σ’ ολόκληρο τον κόσμο— καθόμαστε και σκεφτόμαστε τα εξής πολύ απλά: Υπήρχε κάποτε ένα αίσθημα που λεγόταν ντροπή και που δεν έλειπε ούτε και από την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων. Οι Δυνάμεις αυτές φρόντιζαν —γι’ αυτό— να καλύπτουν έξυπνα τις μυστικές τους μηχανορραφίες κάτω από λογικοφανή και ηθικοφανή προσχήματα.

Ο Χένρι Κίσινγκερ το 1974

Τι γίνεται, όμως, με τον κ. Κίσσινγκερ; Ο «ατσίδας» αυτός ασκεί μια χονδροειδέστατη διπλωματία, όπου κρίνεται περιττή πολυτέλεια το στοιχείο της ντροπής. Αυτό, όμως, έως τώρα. Από δω και πέρα —τόδειξε η Κυβέρνησή μας— ξέρει και η Ελλάδα πώς θα φέρνεται. Δόξα Σοι ο Πανάγαθος Θεός, έγινε μια θαυμάσια αρχή με την απάντηση του κ. Καραμανλή στην πρόσκληση του κ. Κίσσινγκερ.

— Ο κ. Φορντ θέλει να ιδωθήτε, γιατί σας οικτείρει.

— Ας οικτείρει!