Χούθι: Έχουν νόημα οι κινήσεις των ΗΠΑ στην Ερυθρά Θάλασσα ή οφείλουν να αλλάξουν στρατηγική;

Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν την πρόκληση της αναλογικής απάντησης στην επιθετικότητα των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν όπως αναφέρει το National Interest σε κεντρική του – φιλοπόλεμη θα έλεγε κανείς – ανάλυση. Ο αποκλεισμός του Στενού Bab el-Mandeb από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τους πυραύλους των Χούθι διανύει πλέον τον ένατο μήνα του.

Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ μόλις απέστειλε την τέταρτη διαδοχική ομάδα κρούσης αεροπλανοφόρου (CSG) -το USS Abraham Lincoln και τα συνοδευτικά του- για την προστασία της διεθνούς ναυτιλίας στην περιοχή.

Μέχρι στιγμής, η προτιμώμενη απάντηση της κυβέρνησης Μπάιντεν ήταν να διατάξει το Πολεμικό Ναυτικό να μπει σε κίνδυνο και να αφήσει τα αμερικανικά πολεμικά πλοία να αναχαιτίσουν άμεσα τις επιθέσεις πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αντί να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια της κρίσης, στα οποία περιλαμβάνεται η ίδια η παραβατική πολιτική της κυβέρνησης για το Ιράν.

Αυτό έχει ενδυναμώσει την Τεχεράνη να χρηματοδοτεί και να εξοπλίζει τους Χούθι. Η αντίδραση της κυβέρνησης στην κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα ήταν «λογική», «υπεύθυνη» και σίγουρα «όχι τίποτα» αλλά δεσμεύοντας σπάνιους στρατηγικούς πόρους και δαπανώντας αναντικατάστατα πυρομαχικά εναντίον απειλών τρίτου βαθμού (σ.σ. μεσαίας κλίμακας), κάθε άλλο παρά ανάλογη με τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν.

To USS Eisenhower κατά την διάρκεια άσκησης.

Οι ΗΠΑ άλλαξαν την παγκόσμια στρατηγική τους για την φύλαξη των Χούθι, ενάντια στο συμφέρον τους

Τους τελευταίους εννέα μήνες, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέλαβαν να υπερασπιστούν την ελευθερία της θάλασσας και το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα από τον αποκλεισμό των Χούθι. Δύο ομάδες κρούσης αεροπλανοφόρων -με επικεφαλής τα USS Gerald R. Ford και USS Dwight D. Eisenhower- βρίσκονταν ήδη στην περιοχή όταν οι Χούθι ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να επιτεθούν στη ναυσιπλοΐα που διέσχιζε το Bab el-Mandeb για να υποστηρίξουν τον πόλεμο της Χαμάς κατά του Ισραήλ.

Έκτοτε, το CSG Theodore Roosevelt και το CSG Abraham Lincoln έχουν εκτραπεί από τον Ειρηνικό για να σταματήσουν την αιμορραγία από την ανοιχτή πληγή του παγκόσμιου ναυτιλιακού συστήματος. Με τον τρόπο αυτό, η Ουάσινγκτον έχει αναγάγει το Bab el-Mandeb σε επίπεδο σπουδαιότητας αντίστοιχο με τα θέατρα του Ευρωατλαντικού, της Μέσης Ανατολής και του Ινδο-Ειρηνικού – τις τρεις περιοχές όπου το Πεντάγωνο στοχεύει να διατηρεί παρουσία αεροπλανοφόρων όλο το εικοσιτετράωρο.

Υιοθετώντας μια στάση άμεσης άμυνας της πολιτικής ναυσιπλοΐας, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν επίσης να δαπανήσουν 1 δισεκατομμύριο δολάρια από τα σπάνια και δύσκολα προμηθευόμενα πυρομαχικά καταρρίπτοντας πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη των Χούθι αντί να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες αιτίες του προβλήματος.

Στην πραγματικότητα, ο Λευκός Οίκος και το Υπουργείο Άμυνας (DoD) δημιούργησαν έναν νέο, de facto «σταθμό του Άντεν» που πρέπει να εξυπηρετείται συνεχώς από το Ναυτικό, τεντώνοντας ακόμη περισσότερο έναν ήδη πολύ μικρό στόλο.

Δικαιολογεί η απειλή των Χούθι για το 14% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου που διέρχεται από την Ερυθρά Θάλασσα την ημιμόνιμη διάθεση του ενός τρίτου της αμερικανικής δύναμης αεροπλανοφόρων σε εμπροσθοφυλακή; Δικαιολογεί η αρχή της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας τη δαπάνη των ίδιων όπλων που χρειάζεται το Ναυτικό για να αποτρέψει -και ενδεχομένως να κερδίσει- έναν πόλεμο εναντίον της Κίνας; Εν ολίγοις, ήταν η απάντηση ανάλογη προς τα στρατηγικά συμφέροντα της Αμερικής;

Ποια μπορεί να θεωρηθεί αναλογική απάντηση;

Η απάντηση εξαρτάται από το τι εννοεί κανείς με τον όρο «αναλογική ανταπόκριση». Ένας συνηθισμένος και λανθασμένος ορισμός της αναλογικότητας είναι ότι για να είναι αναλογική, μια στρατιωτική απάντηση πρέπει να χρησιμοποιεί παρόμοιο επίπεδο ισχύος με αυτό που χρησιμοποιήθηκε εναντίον σας. «Χτύπησαν ένα αεροπλάνο, οπότε χτυπήσαμε έναν πομπό». Σύμφωνα με αυτό το πρότυπο, η απάντηση της κυβέρνησης Μπάιντεν στην απειλή των Χούτι θα μπορούσε να θεωρηθεί αναλογική.

Η εντολή προς το Πολεμικό Ναυτικό να αναχαιτίζει τα εισερχόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους και να διεξάγει περιστασιακά αεροπορικές επιδρομές σε αντίποινα για μια επιτυχή επίθεση σε εμπορικά πλοία σίγουρα κρατάει χαμηλά τις εντάσεις και την πιθανή κλιμάκωση. «Είναι αναλογικό, είναι λογικό, είναι υπεύθυνο – δεν είναι τίποτα!». Ωστόσο, η αναλογικότητα ως ισοτιμία είναι ένα ψεύδος.

Στο διεθνές δίκαιο, η αναλογικότητα είναι ένα μέτρο του αποδεκτού των απωλειών μεταξύ των αμάχων και των παράπλευρων ζημιών σε σχέση με την αξία ενός στρατιωτικού στόχου, και όχι η σχέση μεταξύ του επιπέδου βίας που ασκείται από τις δύο πλευρές μιας σύγκρουσης.

Σε στρατηγικό επίπεδο, ωστόσο, το σχετικό ερώτημα είναι κατά πόσον η προσπάθεια που καταβάλλουμε στην Ερυθρά Θάλασσα, οι πόροι που δαπανάμε και το κόστος ευκαιρίας που αυτά αντιπροσωπεύουν είναι ανάλογα με την αξία των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί.

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι σαφώς αρνητική

Παρά τις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να καταπολεμήσουν την απειλή των Χούθι, το Bab el-Mandeb παραμένει πολύ επικίνδυνο για πολλούς ναυτικούς για να το χρησιμοποιήσουν, με σχεδόν 50 τοις εκατό μείωση της κίνησης από έτος σε έτος, καθώς τα πλοία πλέουν γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Η διώρυγα του Σουέζ είδε τα έσοδά της να μειώνονται κατά 2 δισεκατομμύρια δολάρια ως αποτέλεσμα.

Εάν η διασφάλιση της ελευθερίας διέλευσης μέσω της Ερυθράς Θάλασσας αποτελεί ζωτικό συμφέρον των ΗΠΑ, η στρατηγική του Μπάιντεν αποδείχθηκε ανεπαρκής για να ανταποκριθεί στην πρόκληση .Εάν δεν είναι αρκετά σημαντικό ώστε να δικαιολογεί μια πιο δυναμική αντίδραση για την επίλυση του βασικού προβλήματος, τότε σίγουρα δεν δικαιολογεί τη δέσμευση του ενός τρίτου της δύναμης αεροπλανοφόρων της Αμερικής επ’ αόριστον, για την κακή διαχείριση των συμπτωμάτων.

Η ανατίναξη ακόμα ενός πλοίου, δείχνει πως η στρατηγική των ΗΠΑ στην Ερυθρά Θάλασσα δεν αποδίδει.

Η στρατηγική κρίνεται ως αναποτελεσματική

Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση Μπάιντεν επέλεξε να ακολουθήσει μια αργή, δαπανηρή και αναποτελεσματική στρατηγική για την αντιμετώπιση της απειλής των Χούθι στο όνομα της επιφανειακής αναλογικότητας της αντίδρασης των ΗΠΑ σε σχέση με το επίπεδο της βίας που έχουν ασκήσει μέχρι στιγμής οι Χούθι. Ωστόσο, από την άποψη της αναλογικότητας προς τους εθνικούς στόχους, η τρέχουσα στρατηγική δεν ανταποκρίνεται επαρκώς.

Μια πολύ πιο αναλογική -και πιθανότατα επιτυχής- προσέγγιση θα ήταν η κλιμάκωση κατά των Χούθι πέρα από την ικανότητά τους να απαντήσουν με τον ίδιο τρόπο και η εξάλειψή τους από το παιχνίδι γρήγορα και με ακραία προκατάληψη. Ή ο Μπάιντεν θα μπορούσε να είχε απελευθερώσει τους Σαουδάραβες συμμάχους της Αμερικής για να κάνουν το ίδιο.

Ή η κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε λάβει αποφασιστικά μέτρα για να αποκόψει το Ιράν από τις πηγές χρηματοδότησης που διοχετεύει η Τεχεράνη στους Χούθι και τους άλλους πληρεξουσίους της. Κάθε μία από αυτές τις επιλογές αντιπροσωπεύει μια σημαντική κλιμάκωση βραχυπρόθεσμα. Παρόλα αυτά, μακροπρόθεσμα, θα απελευθέρωνε το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ από την επ’ αόριστον ευθύνη να καλύπτει τον σταθμό του Άντεν και θα σταματούσε την αργή αποστράγγιση του κρίσιμου οπλοστασίου πυρομαχικών της χώρας.

Το USS Eisenhower το οποίο οι Χούθι ισχυρίζονται πως χτύπησαν επανειλημμένα.

Το σημαντικό είναι η αναλογική απάντηση ή η διασφάλιση των συμφερόντων των ΗΠΑ στην περιοχή;

Η προσέγγιση της κυβέρνησης Μπάιντεν στην Ερυθρά Θάλασσα είναι σύμφωνη με τη νοοτροπία μετά τον Ψυχρό Πόλεμο που ενσαρκώνεται από σειρές όπως το The West Wing και ενδημεί σήμερα μεταξύ πολλών που μεγάλωσαν παρακολουθώντας το. Η γενική θέση του Sorkin στο A Proportional Response (σ.σ. επεισόδιο της σειράς) είναι ότι η αυτοσυγκράτηση είναι η ηθικά ανώτερη πορεία δράσης για μια υπερδύναμη όπως η Αμερική.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να είναι διαιτητής των συγκρούσεων σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν πρέπει να ενεργούν αποφασιστικά για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους. Έτσι, όταν οι τρομοκράτες Χούθι απειλούν να αποκλείσουν μια κρίσιμη υδάτινη οδό, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ αποστέλλεται στο σημείο, όχι για να λύσει το πρόβλημα, αλλά για να παρακολουθεί απλώς τα πράγματα και να διασφαλίζει ότι τίποτα δεν θα ξεφύγει από τον έλεγχο. Έτσι «συμπεριφέρεσαι όταν είσαι το πιο ισχυρό έθνος στον κόσμο».

Το αποτέλεσμα, ωστόσο, είναι η αποτυχία να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της Αμερικής στην περιοχή, ενώ αναλαμβάνεται το ρίσκο και το κόστος ευκαιρίας που είναι εντελώς δυσανάλογο με την αξία που αποκομίζεται. Ίσως ο επόμενος πρόεδρος θα πρέπει να εξετάσει αντ’ αυτού τη «δυσανάλογη αντίδραση».

«Επίγευση»

Η αξία της «γερακίσιας» ανάλυσης του National Interest με την απουσία της ανάλυσης για τον πόλεμο ή τις διαπραγματεύσεις, αφαιρώντας το «δικαίωμα της βίας και προάσπισης των αμερικανικών συμφερόντων» που υπερασπίζεται, είναι αυτή που αποκαλύπτει την παγκόσμια αμερικανική στρατηγική. Αληθώς, οι ΗΠΑ έχουν δεσμεύσει το 1/3 των αεροπλανοφόρων τους σε ένα πολύ στενό κομμάτι θαλασσών.

Επίσης αληθώς, οι ΗΠΑ δεν αποφασίζουν να κινηθούν ουσιωδώς προς την λύση του πολέμου με κανέναν τρόπο. Ούτε προς την κατάπαυση του πυρός, ούτε προς την κλιμάκωση. Ρισκάρουν παραμένοντας οι ίδιες σε ομηρία μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, αγνοώντας την πολιτική περικύκλωσης της Κίνας στην οποία επιδίδονται για δεκαετίες, χωρίς να επισπεύδουν τις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός ή της ανταλλαγής ομήρων-αιχμαλώτων.

Η κριτική μπορεί να γίνεται υπό φιλοπόλεμη λογική, όμως τα δεδομένα, είναι αρκετά ρεαλιστικά. Οι ΗΠΑ δεν κινούνται ούτε μπρος, ούτε πίσω. Σχεδόν σύρονται από τις εξελίξεις, κάτι εξαιρετικά ασυνήθιστο, δεσμεύοντας το 1/3 του στόλου των αεροπλανοφόρων που χρησιμοποιούν για την παγκόσμια στρατιωτική κυριαρχία τους. Αυτό φαντάζει τουλάχιστον αξιοπερίεργο, με δεδομένο πως το στρατιωτικοβιομηχανικό κατεστημένο των ΗΠΑ δεν συνηθίζει να αυτοσχεδιάζει.