Λιβάδια της Ποσειδωνίας: η μαγεία του ελληνικού βυθού σε περιμένει να την ανακαλύψεις

Η θάλασσα βρίσκεται μέσα στο βαθύτερο υπαρξιακό μας κύτταρο, για αυτό και την αναζητάμε σε κάθε ευκαιρία προκειμένου να μας ταξιδέψει, να μας θεραπεύσει, να μας «καθαρίσει» από όλα τα αρνητικά που μας βαραίνουν στην καθημερινότητα. Η μαγεία της βρίσκεται σε κάθε κύμα, σε κάθε ανοιχτό ορίζοντα, στο βυθό της που κρύβει έναν ολόκληρο άλλον πλανήτη που συνεχώς ανακαλύπτουμε.

Δεν χρειάζονται πολλά για να πάρεις μία γεύση από τη ζωή που ανθίζει ακριβώς κάτω από τη συνεχώς μεταβαλλόμενη θαλάσσια επιφάνεια: μία μάσκα, ένας αναπνευστήρας και γιατί όχι βατραχοπέδιλα για μεγαλύτερες βόλτες. Προσωπικά, δεν πάω πουθενά χωρίς αυτό το θαλάσσιο κιτ που έχει αλλάξει για πάντα το τι σημαίνει καλοκαίρι.

Λίαν αφιχθείσα από τη Μεσσηνία, έχω ήδη γράψει ώρες snorkeling, με δεκάδες είδη ψαριών, καβουράκια, αστερίες και θαλάσσια λιβάδια να έχουν ομορφύνει μοναδικά τις διακοπές μου. Στην επιστροφή μου, είδα και αναφώνησα με χαρά το πρόγραμμα Vodafone Posidonia που αναφέρει ακριβώς όλα όσα έζησα και που ακούνε στο όνομα Ποσειδωνία. Μάλιστα, την επόμενη φορά που θα ξαναβρεθώ στις θάλασσες εκεί θα αποθανατίσω όλα όσα είδα προκειμένου να γίνω και εγώ ένας Επιστήμονας – Πολίτης, να γίνω και εγώ ένας ενεργός συμμέτοχος στην απίθανη αυτή προσπάθεια προστασίας αυτού του άγνωστου θαλάσσιου πλούτου.

Αλλά ήρθε η ώρα να σας εξηγήσω όλα αυτά τα ωραία που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο του Προγράμματος Vodafone Posidonia του Ιδρύματος Vodafone.

Το εν λόγω πρόγραμμα, σε συνεργασία με το Oceanus Lab (Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας) του Πανεπιστημίου Πατρών, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τα λιβάδια της Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica) των ελληνικών θαλασσών, προκειμένου να προστατευτεί αυτός ο πνεύμονας της Μεσογείου που παράγει πολύτιμο οξυγόνο.

Το πρόγραμμα αυτό αποτελεί μία πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση μίας έρευνας που θα δώσει στους ειδικούς τη δυνατότητα συλλογής πρωτογενών επιστημονικών δεδομένων για αυτό το μοναδικό ενδημικό είδος της Μεσογείου, όπως και ασφαλών αναγωγών για τον υπολογισμό του συνόλου της Ποσειδωνίας στον ελληνικό χώρο. Η εν εξελίξει έρευνα έχει ήδη χαρτογραφήσει 325 χιλιάδες στρέμματα πυθμένα, στον όποιο βρέθηκαν 97 χιλιάδες στρέμματα λιβαδιών Ποσειδωνίας, με αρχή τις όμορφες Κυκλάδες και συγκεκριμένα τα νησιά Σύρος, Πάρος, Αντίπαρος, Μύκονος, Δήλος και Ρήνεια.

Τα λιβάδια της Ποσειδωνίας, αρκετοί από εμάς τα βλέπουμε ως φύκια, με κάποιους να φοβούνται ακόμα και να τα διασχίσουν. Όμως η αλήθεια βρίσκεται πολύ μακριά. Είναι ένας ολοζώντανος οργανισμός, με φύλλα, άνθη, καρπούς και πολύτιμο ριζικό σύστημα που φιλοξενεί αμέτρητα είδη πανίδας και χλωρίδας.

Αυτά τα μοναδικά υποθαλάσσια λιβάδια παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, της βιωσιμότητας και της παραγωγικότητας των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων που απειλούνται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Αυτό βέβαια δεν ακούγεται ως κάτι περίεργο ή καινούργιο, γιατί ο άνθρωπος δυστυχώς δεν έχει μάθει ακόμα να συνυπάρχει αρμονικά με τα υπόλοιπα είδη αυτού του θαυμάσιου πλανήτη. Το ζήτημα είναι τι κάνουμε τώρα που γνωρίζουμε τη σημασία διατήρησής τους προκειμένου και αυτά να συνεχίσουν την πολύτιμη προσφορά τους.

Διαβάζω και παραθέτω 6 βασικές λειτουργίες τους που φωτίζουν το μέγεθος του έργου τους.

1. Έχουν τη δύναμη να παράγουν πάνω από 66 χιλιάδες τόνους οξυγόνο την ημέρα.
2. Συμβάλλουν στη βιοποικιλότητα καθότι φιλοξενούν περισσότερα από 1.400 είδη θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας.
3. Λειτουργούν ως φυσικός φράχτης, προστατεύοντας την ελληνική ακτογραμμή από το φαινόμενο της διάβρωσης και διατηρούν την ποιότητα της άμμου.
4. Είναι αποθήκη του διοξειδίου του άνθρακα. Ένα εκτάριο Ποσειδωνίας μπορεί να απορροφά και να συγκρατεί στον πυθμένα της θάλασσας έως και 15 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από ένα εκτάριο τροπικού δάσους του Αμαζονίου.
5. Είναι καθαριστές της θάλασσας, διατηρώντας τα νερά καθαρά και διάφανα.
6. Είναι ένας υδάτινος θησαυρός για την οικονομία. Υπολογίζεται ότι η χαρτογραφούμενη Ποσειδωνία μόνο κατά τον πρώτο χρόνο του έργου, επιτυγχάνει άμεσο και έμμεσο οικονομικό αντίκτυπο που μπορεί να υπερβαίνει τα €16 δις ετησίως!

Όλα αυτά όμως απειλούνται από την αλιεία, την αγκυροβόληση και τη ρύπανση που η ανθρώπινη δραστηριότητα επιφέρει σε έναν οργανισμό που αναπτύσσεται με οριζόντια εξάπλωση μόλις 1 έως 10 μέτρα ανά 100 χρόνια.

Πώς μπορούμε εμείς να βοηθήσουμε;

Αρχικά, θα πρέπει όλοι μας να ενημερωθούμε για τη μαγεία αυτών των μοναδικών λιβαδιών, να τα γνωρίσουμε ώστε την επόμενη φορά που θα τα βρούμε στο θαλάσσιο δρόμο μας να τα δούμε με άλλο μάτι, πιο εξερευνητικό και φιλικά προσκείμενο.

Γίνε επιστήμονας πολίτης!

Βοήθησε κι εσύ στη διατήρηση των λιβαδιών της Ποσειδωνίας!

Η νέα ψηφιακή διαδραστική πλατφόρμα posidonia.vodafone.gr επιτρέπει σε όλους μας να συμβάλουμε ενεργά στην πορεία των ερευνών.

Μέσω της επιλογής «Γίνε Επιστήμονας Πολίτης», ο κάθε χρήστης μπορεί να ανεβάσει δικό του φωτογραφικό υλικό από σημεία που έχει εντοπίσει Posidonia Oceanica ώστε να βοηθήσει στη συλλογή πληροφοριών για τις τοποθεσίες στις οποίες φύονται τα λιβάδια της.

Εναλλακτικά, μπορεί να κάνει share υλικό της σελίδας στα προσωπικά του Social Media και να γίνει Ambassador του προγράμματος, συμβάλλοντας στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για την αξία των λιβαδιών της Ποσειδωνίας.

Σημειώνεται ότι στην πλατφόρμα σύντομα θα περιλαμβάνεται δωρεάν εκπαιδευτικό υλικό για εκπαιδευτικούς και μαθητές, ώστε να ενημερωθούν σχετικά με τη σημασία της Ποσειδωνίας για τον πλανήτη μας, καθώς και για τους λόγους για τους οποίους πρέπει όλοι μας να ευαισθητοποιηθούμε και να δράσουμε, με στόχο την προστασία της.

Τέλος, μέσω της πλατφόρμας μπορούμε να περιηγηθούμε στο διαδραστικό χάρτη και να ταξιδέψουμε μέσα από τις υποθαλάσσιες λήψεις από τη χαρτογράφηση ή τις φωτογραφίες που έχουν ανεβάσει οι Επιστήμονες Πολίτες από τις διάφορες τοποθεσίες.

Μάθε περισσότερα εδώ.

Το μοναδικό αυτό Πρόγραμμα Vodafone Posidonia του Ιδρύματος Vodafone, συν τοις άλλοις δημιούργησε το πρώτο υποβρύχιο παρατηρητήριο Ποσειδωνίας στον κόλπο του Λαγανά του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ). Εκεί, με περιβαλλοντικούς αισθητήρες και τη δύναμη του Vodafone 5G δικτύου, ερεύνησαν πιλοτικά το βυθό σε πραγματικό χρόνο, με σκοπό την παραγωγή επιπρόσθετων επιστημονικών δεδομένων.

Ζήσε από κοντά την ομορφιά του βυθού στο posidonia.vodafone.gr.

Σημειώνεται πάλι ότι για την υλοποίηση του προγράμματος, το Ίδρυμα Vodafone συνεργάζεται με το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας (Oceanus Lab) του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, που αποτελεί το μεγαλύτερο διδακτικό και ερευνητικό πανεπιστημιακό εργαστήριο στον τομέα του στην Ελλάδα, υπό την επιστημονική επίβλεψη του Καθηγητή Περιβαλλοντικής και Γεωλογικής Ωκεανογραφίας στο Τμήμα Γεωλογίας και Κοσμήτορα της Σχολής Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών, Γιώργου Παπαθεοδώρου.