Κλιματική Αλλαγή: Πάνω από το ένα τρίτο των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς Ελλάδας και Τουρκίας υπό απειλή

Νέα έρευνα αναδεικνύει και πάλι τον κίνδυνο για σπουδαία μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται γνωστό κάτι τέτοιο, αφού παλαιότερη έρευνα της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών AKTES αποκάλυψε τον κίνδυνο που υπάρχει για τη Δήλο.

Ένα από τα συμπεράσματα της νέας έρευνας είναι ότι ταχεία ανάληψη δράσης είναι απαραίτητη για τον μετριασμό πιθανών απειλών

Σύμφωνα με το euronews.com που παρουσιάζει τη μελέτη, πάνω από τα μισά ιστορικά μνημεία που βρίσκονται κατά μήκος των ακτογραμμών Ελλάδας και Τουρκίας διατρέχουν «πολύ υψηλό» ή «υψηλό» κίνδυνο να βρεθούν κάτω από το νερό μέχρι το τέλος του αιώνα, καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, σύμφωνα με τη νέα έρευνα.

Η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει παγκοσμίως καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί το λιώσιμο περισσότερων παγετώνων.

Ορισμένες τοποθεσίες, όπως το νησί της Δήλου κοντά στη Μύκονο, όπως αναφέρεται στο σχετικό ρεπορτάζ, έχουν ήδη υποστεί υλικές ζημιές λόγω των μεγάλων πλημμυρών.

Το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO ήταν ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά ιερά στον ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο, τονίζεται.

Η έρευνα

Η μελέτη διεξήχθη από τον γεωεπιστήμονα Ενές Τζενγκίν του Τμήματος Αστικού και Περιφερειακού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Ντουμλουπινάρ με τη χρήση δεδομένων από την Τεχνική Έκθεση για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας το 2022 της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών των ΗΠΑ.

Ο Τζενγκίν δημιούργησε «χάρτες κινδύνου πλημμύρας» για πέντε διαφορετικά σενάρια με κλάσεις κινδύνου που κυμαίνονται από πολύ υψηλό έως πολύ χαμηλό, σύμφωνα με τις παγκόσμιες και τοπικές προβλέψεις για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Η μελέτη αξιολόγησε την τρωτότητα 464 ιστορικών χώρων κατά μήκος των ακτών της Ανατολικής Μεσογείου στην Ελλάδα και την Τουρκία.

Το συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι 147 αρχαιολογικοί χώροι, κάστρα, φρούρια, πύργοι, γέφυρες, νεκροπόλεις ή ερείπια κατά μήκος των ακτογραμμών των δύο χωρών, θα βρίσκονται σε κάποιο επίπεδο κινδύνου τα επόμενα 50 χρόνια – ακόμη και στο καλύτερο σενάριο.

Από τους 464 χώρους που αναλύθηκαν, 34 θεωρούνται ότι διατρέχουν «πολύ υψηλό» κίνδυνο, 19 «υψηλό» κίνδυνο και 27 «μεσαίο» κίνδυνο.

Ποια μνημεία κινδυνεύουν

Οι πιο απειλούμενες τοποθεσίες στην Τουρκία είναι οι αρχαίες πόλεις Κνίδος και Κάουνος στη νότια επαρχία Μούγλα και η αρχαία πόλη-λιμάνι Ελάια στη δυτική επαρχία της Σμύρνης.

Αυτές οι τοποθεσίες θα μπορούσαν να εξαφανιστούν εν μέρει ή εντελώς κάτω από το νερό μέχρι το τέλος του αιώνα, ακόμη και με άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά μόλις ένα μέτρο.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι ένα σενάριο ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά τρία μέτρα θα έθετε σε κίνδυνο αρκετές ακόμη τοποθεσίες, όπως το λιμάνι της Εφέσου, τη Μίλητο και το κάστρο Γκουβερτζινάδα στο Αϊντίν και τις αρχαίες πόλεις Όλυμπος και Πάταρα στην Αττάλεια.

Στην Ελλάδα, οι αρχαίες πόλεις Σίσι, Παυλοπέτρι και Λοκρίδα κρίθηκαν ότι διατρέχουν «πολύ υψηλό» κίνδυνο.

Αν και τα αποτελέσματα αυτά είναι ανησυχητικά, η μελέτη υπογραμμίζει ότι 317 τοποθεσίες θεωρούνται ασφαλείς από πλημμύρες ακόμη και στο χειρότερο σενάριο ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά πέντε μέτρα.

«Για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη επιτυχία αυτών των μελετών και να διαφυλαχθεί η κοινή πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας, είναι επιτακτική ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην υλοποίηση αυτών των μελετών σε περιοχές υψηλού κινδύνου το συντομότερο δυνατό», σημειώνει ο Τζενγκίν.

«Η ταχεία ανάληψη δράσης είναι απαραίτητη για τον μετριασμό πιθανών απειλών, όπως οι φυσικές καταστροφές, οι ανθρώπινες δραστηριότητες και άλλοι παράγοντες που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τους πόρους της πολιτιστικής κληρονομιάς», καταλήγει ο ίδιος.