Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: Η ημέρα του ιστορικού «Ι have a dream»

Ήταν 28 Αυγούστου 1963, όταν ο αφροαμερικανός Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, εμβληματική φυσιογνωμία στον αγώνα υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων, της ισότητας και κατά των φυλετικών διακρίσεων απευθυνόμενος σε χιλιάδες κόσμου, κάτω από το άγαλμα του Λίνκολν στην Ουάσιγκτον, ανέφερε την ιστορική φράση: «Ι have a dream».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.8.2003, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 23ης Αυγούστου 2003:

«Είναι ενδεικτικό ότι σχεδόν κάθε μεγάλη πόλη των ΗΠΑ έχει δώσει το όνομα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ σε έναν δρόμο ή σε ένα σχολείο.

“Στην πραγματικότητα έκανε πιο πολλά για τους λευκούς παρά για τους ομόφυλούς του” γράφει ο Τζακ Ε. Γουάιτ, αρθρογράφος του περιοδικού “Time”.

“Μπορεί οι μαύροι να του οφείλουν ένα τεράστιο χρέος γιατί χάρη σε αυτόν έπαψε να υπάρχει ο επαχθής διαχωρισμός, αλλά οι λευκοί του χρωστάνε το ότι τους ελάφρωσε από το βάρος της υποκρισίας που ενυπήρχε στην αμερικανική κουλτούρα για δύο αιώνες.

Πώς ήταν δυνατόν η Αμερική να μιλάει για Σιδηρούν Παραπέτασμα όταν ένα ανάλογο Παραπέτασμα φτιαγμένο από Βαμβάκι είχε απλωθεί πάνω από τον αμερικανικό Νότο;”.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.8.2003, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

O Λούθερ Κινγκ συστήνεται

Ο ίδιος ο Κινγκ στο βιβλίο “The Autobiography of Martin Luther King”, του βιογράφου του δρ Κλέιμπορν Κάρσον, περιγράφει τα πρώτα χρόνια της ζωής του: “Γεννήθηκα στα τέλη της δεκαετίας του ’20, στα χρόνια της Μεγάλης Κρίσης μετά το κραχ του Χρηματιστηρίου.

“Μεγάλωσα μέσα σε μια εκκλησία. Ο πατέρας μου είναι ιερέας, ο παππούς μου το ίδιο, ο αδελφός μου επίσης. Οπότε δεν είχα πολλές επιλογές καριέρας.

“Είχα πρόβλημα όμως με τους δασκάλους μου, οι οποίοι ενστερνίζονταν τις Γραφές χωρίς να αποκλίνουν ούτε εκατοστό από αυτές. Οπότε και εγώ δέχθηκα άκριτα όλα όσα μου έμαθαν ως τα 12 μου.

“Από εκεί και πέρα άρχισα να αμφισβητώ τα πάντα και να κάνω τις δικές μου σκέψεις. Ήμουν πολύ μικρός τότε, αλλά ακόμη θυμάμαι να ρωτάω τη μητέρα μου για όλες εκείνες τις ουρές των ανθρώπων που είχαν σχηματιστεί για να παραλάβουν το ψωμί με τα δελτία.

Το πρόβλημα του μαύρου γονιού

“Oι γονείς μου επιπλέον είχαν να αντιμετωπίσουν το κλασικό πρόβλημα του μαύρου γονιού: πώς να μας εξηγήσουν με όσο το δυνατόν πιο απλά λόγια τον φυλετικό διαχωρισμό.

Έτσι μου έμαθε ότι θα έπρεπε να νιώθω ‘ότι είμαι κάποιος’ απέναντι στην κοινωνία η οποία με κοίταζε παράξενα λόγω του χρώματος του δέρματός μου και η οποία κάθε ημέρα μού υπενθύμιζε ότι ‘είσαι κατώτερος από κάποιον άλλον’ παρά το ότι ‘είσαι ίσος με όλους’.

“Έβλεπα συνέχεια γύρω μου την Αστυνομία να συμπεριφέρεται βίαια σε έγχρωμους. Έβλεπα πόσο πολύ αδικούνταν οι μαύροι στα δικαστήρια. Όλα αυτά σφυρηλάτησαν την προσωπικότητά μου.

“Oι γονείς μου μού έλεγαν πάντα ότι δεν θα έπρεπε να μισώ τους λευκούς, αλλά από χριστιανικό καθήκον και μόνο να τους αγαπάω.

“Έμαθα επίσης ότι το δίδυμο αδελφάκι της φυλετικής αδικίας είναι η οικονομική αδικία. Παρ’ όλο που προερχόμουν από ένα περιβάλλον σχετικής οικονομικής άνεσης, δεν μπορούσα να αγνοήσω την τραγική οικονομική κατάσταση κάποιων συμμαθητών και συνομηλίκων μου.

“Λίγο πριν από τα δεκαοχτώ μου δούλεψα – παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα μου – σε μια φυτεία μαζί με άλλους μαύρους, αλλά και λευκούς, όπου και είδα ότι ο λευκός ήταν εφάμιλλο θύμα εκμετάλλευσης από το κεφάλαιο και του συμπεριφέρονταν όπως και στον μαύρο εργάτη”.

O Μάρτιν Λούθερ Κινγκ σε ομιλία του το 1967

Ο Κένεντι

»Στις 28 Αυγούστου του 1963 οργανώθηκε από τον μαύρο ηγέτη Α. Φίλιπ Ράντολφ μια μεγάλη πορεία – συγκέντρωση στην πρωτεύουσα Ουάσιγκτον. Ο πρόεδρος Κένεντι αρχικά δεν ήθελε επ’ ουδενί λόγω να πραγματοποιηθεί μια τέτοια πορεία και αν είχε περάσει το δικό του ο λόγος αυτός δεν θα είχε λάβει χώρα ποτέ.

»Το διάστημα εκείνο, όμως, βρισκόταν στη Δυτική Γερμανία, όπου σε έναν λόγο του έκανε έκκληση να πρυτανεύσει η λογική της ειρήνης στον κόσμο και επέκρινε το σοβιετικό καθεστώς ως υπεύθυνο για τον Ψυχρό Πόλεμο που ολοένα εντεινόταν.

»Στην πραγματικότητα, όμως, ήξερε ότι είχε εκτεθεί ανεπανόρθωτα απέναντι στους ίδιους του τους συμπατριώτες και τους πολιτικούς του αντιπάλου που τον κατηγορούσαν ότι δεν μπορεί να εξασφαλίσει την πολυπόθητη αρμονία εντός των αμερικανικών τειχών.

»Η πολιτική της Αμερικής απέναντι στους μαύρους μόνο την ντροπή μπορούσε να προκαλέσει στη διεθνή κοινή γνώμη, ενώ ταυτόχρονα πυροδοτούσε φιτίλια αντιδράσεων στην ίδια τη χώρα.

Η συγκέντρωση

»Όταν ο Κένεντι επέστρεψε από τη Γερμανία, προτίμησε να συνεργαστεί παρά να αντιταχθεί ανοιχτά στην πραγματοποίησή της. Ανακοίνωσε δημόσια την υποστήριξή του στην πορεία χαιρετίζοντάς την ως “μια ειρηνική συγκέντρωση”, φοβούμενος τις ορδές μαύρων που θα συνέρρεαν μπροστά στο άγαλμα του Λίνκολν και πιθανόν θα προκαλούσαν ταραχές.

»Για τον φόβο των Ιουδαίων επιστρατεύθηκαν 19 χιλιάδες αστυνομικοί οι οποίοι απλώθηκαν στα περίχωρα της πρωτεύουσας δια πάν ενδεχόμενον. Τελικά οι φόβοι των σκληροπυρηνικών μελών της δεξιάς ελίτ του κόμματος ευτυχώς διαψεύστηκαν: μόνο τέσσερις συλλήψεις έγιναν – και αυτές λευκών.

I have a dream

»Δεν ήταν μια απλή ομιλία ενός ανθρώπου που απαιτούσε δικαιοσύνη στο μέλλον, αλλά ενός αφοσιωμένου μαχητή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να εδραιωθεί ένα καθεστώς δικαιοσύνης εδώ και τώρα.

»Στην πραγματικότητα η ομιλία του ξεκίνησε χωρίς καν το πιο γνωστό μότο του. Η τραγουδίστρια Μαχάλια Τζακσον που στεκόταν δίπλα του, όμως, πήρε το μικρόφωνο κάποια στιγμή και είπε: “Πες τους για το όνειρό σου, Μάρτιν, πες τους το”.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.8.2003, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

»Ο λόγος του δόκτορος Κινγκ ενώπιον 200 χιλιάδων ανθρώπων μπροστά στο Lincoln Memorial απετέλεσε την κορύφωση δύο αιώνων αγώνων και πάλης για την κατοχύρωση κάποιων στοιχειωδών δικαιωμάτων.

»Μετά την πορεία της Ουάσιγκτον το περιοδικό “Τime” τον ανακήρυξε Πρόσωπο της Χρονιάς για το 1963 και του απενεμήθη το Βραβείο Νομπέλ Ειρήνης.

Το αδόκητο τέλος

»Γυρνώντας από τη Σουηδία, όπου είχε πάει για να παραλάβει το βραβείο, ο Κινγκ είχε να αντιμετωπίσει νέες προσκλήσεις, όπως την απροθυμία πολλών οργανώσεων μαύρων να διεκδικήσουν ειρηνικά τα δικαιώματά τους, καταφεύγοντας και αυτές πολλές φορές στη λύση της βίας.

»Στη λύση αυτή κατέφυγε ο Τζέιμς Ερλ Ρέι, ο οποίος στις 4 Απριλίου του 1968 πυροβόλησε τον Κινγκ στον λαιμό με μια καραμπίνα. Ο Πάστορας πέθανε σχεδόν ακαριαία πάνω στο μπαλκόνι του ξενοδοχείου “Lorraine Hotel” στο Μέμφις, όπου είχε πάει για να συμπαρασταθεί στους εργάτες του δήμου που διαμαρτύρονταν για τους χαμηλούς μισθούς τους και της ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας.

»Την ημέρα της κηδείας του, 9 Απριλίου, οι σημαίες παντού σε όλη τη χώρα κυμάτιζαν μεσίστιες και από το 1986 η ημέρα των γενεθλίων του, 15 Ιανουαρίου, έχει ανακηρυχθεί εθνική εορτή.

»Το ξενοδοχείο πάνω στο οποίο άφησε την τελευταία του πνοή σήμερα είναι Μουσείο για τα Πολιτικά Δικαιώματα».