Αντώνης Φωστιέρης: Η καθημερινότητά μας είναι το πιο πολύτιμο πράγμα

Νομίζω ότι το πρόβλημα της μνήμης και της λήθης υπάρχει σε πολλά ποιήματα, και πάντα προσπαθώ ο τίτλος της συλλογής να στεγάζει όσο γίνεται περισσότερα ποιήματα. Να είναι μια ομπρέλα που από κάτω να μπαίνουν αν όχι όλα τα ποιήματα, τουλάχιστον ένας μεγάλος τους αριθμός. Άρα, υπάρχει μια νοηματική συνάφεια, μια αναγκαιότητα, δεν είναι απλώς ένα λεκτικό εύρημα. Και νομίζω ότι το πρόβλημα αυτό, δηλαδή της μνήμης και της λήθης, είναι ένα από τα βασικά που επανέρχονται μέσα στο βιβλίο. Πιστεύω ότι όλος ο πνευματικός μας πολιτισμός βασίζεται πάνω στη μονοκρατορία της μνήμης. Πιστεύουμε ότι το μόνο που έχει σημασία στη ζωή είναι αυτό το οποίο μπορούμε να το θυμόμαστε και να το ανακαλούμε. Ό,τι έχει υπάρξει στο παρελθόν αξίζει μόνο εάν το θυμόμαστε, είτε σε επίπεδο προσωπικής μνήμης είτε σε επίπεδο συλλογικής. Η ιστορία ενός λαού, ενός πολιτισμού, της ανθρωπότητας εντέλει τι είναι; Είναι η κορυφογραμμή από τα σημεία, από τα γεγονότα, από τις πράξεις, από τα πρόσωπα τα οποία θυμόμαστε. Ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης υφίστανται μέσα στην παγκόσμια ιστορία ή στην ιστορία της χώρας μας, επειδή έμειναν μέσα στη συλλογική μνήμη. Άρα, είμαστε προσανατολισμένοι αποκλειστικά και μόνο προς αυτό το οποίο συγκράτησε η μνήμη μέσα στους αιώνες, για οτιδήποτε άλλο υπήρξε δεν ξέρουμε ποια σημασία είχε πραγματικά.

Αυτό αποτελεί μια τεράστια αδικία απέναντι σε οτιδήποτε ζήσαμε, σε οτιδήποτε ζήσανε γενεές επί γενεών και που στην πραγματικότητα αποτελεί την πλειονότητα των στοιχείων που απαρτίζουνε μια ζωή, μια βιογραφία. Ελάχιστα πράγματα από αυτά που έχουμε ζήσει μπορούμε να θυμηθούμε. Όμως, δεν είμαστε μόνο οι στιγμές ή τα γεγονότα που μπορούν να επανέλθουν στη μνήμη μας. Είμαστε ακόμα και αυτά τα οποία έχουμε ξεχάσει. Και αυτά που έχουμε ξεχάσει, πολλές φορές ίσως είναι πολυτιμότερα, γιατί είναι τα πιο ανθρώπινα στοιχεία, είναι αυτά τα οποία τα ζήσαμε χωρίς τη φιλοδοξία να είναι τόσο σημαντικά, ώστε να πρέπει να εγγραφούν ανεξίτηλα είτε στη μνήμη τη δική μας είτε στη μνήμη των άλλων. Η καθημερινότητά μας είναι το πιο πολύτιμο πράγμα, και είναι αυτό απ’ το οποίο δε μένουν παρά ελάχιστα ψήγματα. Επομένως, πραγματικά πιστεύω ότι η λήθη είναι πολύτιμη στη ζωή μας και συνειδητά επεδίωξα αυτή την ηχητική αμφισημία. Η λήθη συχνά είναι πολύτιμη όσο και οι πολύτιμοι λίθοι.

*Απόσπασμα από συνομιλία που είχε ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης με το λυκειάρχη και μαθητές της Γ’ Λυκείου της Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, με θεματικό άξονα την ποιητική συλλογή του πρώτου Πολύτιμη Λήθη (2003). Ο ποιητής είχε ανταποκριθεί στην πρόσκληση των μαθητών και είχε επισκεφθεί το σχολείο τους στις 26 Νοεμβρίου 2007, προκειμένου να ανταλλάξει μαζί τους απόψεις για την ποίηση και όχι μόνο.

Γεννημένος το 1953, ο Αντώνης Φωστιέρης πρωτοεμφανίστηκε στον κόσμο των γραμμάτων το 1971, ακολουθώντας ευθύς εξαρχής μια σαφή και συνεπή ποιητική γραμμή, όπου η έντονη εσωτερικότητα και η φιλοσοφική ενατένιση συμπλέκονται ιδιότυπα με την ποιητική λάμψη και την εκφραστική διαύγεια.

Ο εξ Αμοργού καταγόμενος Φωστιέρης, εξέχουσα προσωπικότητα της ποιητικής γενιάς του ’70, έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, καθώς και με το Βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη από την Ακαδημία Αθηνών.

Ποιητικά βιβλία του έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορήσει από εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού.

Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο προέρχονται στο σύνολό τους από το προσωπικό αρχείο του φιλτάτου Αντώνη Φωστιέρη (πηγή: helit.duth.gr/Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης).