Άλεν Κλάιν: Η ιστορία του πολυμήχανου λογιστή που ξεγέλασε τους Beatles και τους Rolling Stones

Γεννημένος στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ, ο Άλεν Κλάιν, πέρασε μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας σε ορφανοτροφείο και αποφοίτησε από το Upsala College στο East Orange, N.J., με πτυχίο στη λογιστική και την εκτίμηση της αξίας του κάθε δολαρίου.

Μετά από πρόσκληση ενός από τους φίλους του στο κολέγιο, του Ντον Κίρσνερ, ο οποίος θα γινόταν ένας επιτυχημένος μουσικός εκδότης και διευθυντής δισκογραφικών εταιρειών, ο Κλάιν άρχισε να εργάζεται στη μουσική βιομηχανία. Από νωρίς απέκτησε τη φήμη ενός αποτελεσματικού ντετέκτιβ που μπορούσε να ψάξει στα βιβλία των δισκογραφικών εταιρειών για λογαριασμό των καλλιτεχνών και να εντοπίσει χιλιάδες δολάρια σε απλήρωτα δικαιώματα.

Μάλιστα, στο απόγειο του πολιτιστικού φαινομένου «Βρετανική εισβολή» στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο Κλάιν αποκτούσε γρήγορα πελάτες στην Αγγλία, ανάμεσά τους ο Μίκι Μοστ, ο οποίος ήταν ο παραγωγός των Animals, των Herman’s Hermits και πολλών άλλων συγκροτημάτων.

Γιόκο και Λένον

To ημερολόγιο δείχνει 26 Ιανουαρίου 1969. Ο Τζον Λένον και η Γιόκο Όνο επισκέπτονται τον πανούργο λογιστή Άλεν Κλάιν. Ανυπομονούσαν να γνωρίσουν τον οξύθυμο Νεοϋορκέζο που έκανε ταχυδακτυλουργικά για τους Rolling Stones. Εκείνο το βράδυ, στη σουίτα του στο ξενοδοχείου Dorchester του Λονδίνο, ο Κλάιν ήξερε επακριβώς ποια κουμπιά πρέπει να πατήσει: τους μίλησε για την παιδική του ηλικία, καθώς μεγάλωσε ορφανός όπως ο Τζον Λένον, γνώριζε τη δισκογραφία των Beatles απ’ έξω κι ανακατωτά, έδειξε ενδιαφέρον για την τέχνη της Γιόκο και ήταν έτοιμος να ρισκάρει. Μέσα σε λίγες ώρες, το ζευγάρι ξελογιάστηκε: Ο Τζον σχεδόν τον ικέτευσε να διαχειριστεί τις υποθέσεις τους και η Γιόκο προσφέρθηκε ακόμη και να δακτυλογραφήσει το έγγραφο που πιστοποιεί τη συμφωνία.

Ο Κλάιν ξεκίνησε πόλεμο με την Decca Records -για λογαριασμό των Rolling Stones-, η οποία δεν είχε την πολυτέλεια να χάσει τους Stones: για κακή της τύχη, το 1962 η εταιρεία είχε απορρίψει τους Beatles

Ως λογιστής, άρχισε να εργάζεται για τον Αμερικανό τραγουδιστή και ηθοποιό από το Μπρόνξ, Μπόμπι Ντάριν και άλλους τραγουδιστές που ήταν δυσαρεστημένοι με τα ψύχουλα που τους έδιναν οι δισκογραφικές εταιρείες με τις οποίες είχαν υπογράψει.  Κατά τη διάρκεια των ελέγχων του, διαπίστωσε ότι η μουσική βιομηχανία ήταν εξπέρ στα τερτίπια. Πλήρωνε ό,τι είχε όρεξη να πληρώσει. Και έτσι, λόγω της εμπειρίας του και των εξονυχιστικών του ελέγχων ήξερε ακριβώς τι ήθελαν να ακούσουν οι πελάτες του. Ο Τζον και η Γιόκο, φυσικά, δεν αποτέλεσαν εξαίρεση.

🎶 🎸 The accountant who fooled the Beatles and the Rolling Stones

Allen Klein had a fearsome reputation in the music industry: he detected rigged accounts and attempts to cheat artists

Read more ⤵️https://t.co/KYoJHom1y0

— El País English Edition (@elpaisinenglish) September 2, 2024

Από τον Σαμ Κουκ στους Rolling Stones

Ο έμπειρος Κλάιν, είχε από καιρό αποφασίσει να αντιστρέψει την σχέση εκμετάλλευσης μεταξύ καλλιτεχνών και δισκογραφικών – ή τουλαχιστον έτσι φαινόταν στην αρχή-. Κατά τα πρώτα του βήματα ασχολήθηκε με τον «Βασιλιά της Soul», Σαμ Κουκ. Το 1963, ο Κλάιν εκβίασε την εταιρεία RCA ότι ο Κουκ δεν θα ηχογραφούσε ξανά, εκτός αν επαναδιαπραγματευόταν το συμβόλαιό του. Η απειλή έπιασε τόπο: Η RCA συμφώνησε να υπογράψει συμβόλαιο με μια εταιρεία παραγωγής, την Tracey Ltd. (που πήρε το όνομά της από την κόρη του Κουκ), για να παραδώσει τα επόμενα τραγούδια του Σαμ, ανακτώντας παράλληλα τα δικαιώματα όλων όσων είχε ηχογραφήσει προηγουμένως- κανείς δεν φανταζόταν τότε ότι αυτές οι κασέτες θα άξιζαν εκατομμύρια.

Στην πραγματικότητα, η Tracey Ltd. ανήκε στον Κλάιν και ο Κούκ θα γινόταν τελικά υπάλληλός του. Όμως δεν το έμαθε ποτέ. Στις 11 Δεκεμβρίου του 1964, δολοφονήθηκε στο μοτέλ Hacienda, στο νοτιοκεντρικό Λος Άντζελες, της Καλιφόρνιας. Ο Κλάιν απευθύνθηκε στην οικογένεια του τραγουδιστή και έπεισε την ταλαιπωρημένη χήρα να του πουλήσει τα δικαιώματα έκδοσης των συνθέσεων του Κουκ.

Ένα χρόνο αργότερα, το 1965, ο Κλάιν προσλήφθηκε από τον νεαρό μάνατζερ των Rolling Stones, Άντριου Λουγκ Όλνταμ, για να χειριστεί τις επιχειρηματικές υποθέσεις του συγκροτήματος. Με την προφορά της εργατικής τάξης του Νιου Τζέρσεϊ και το επιθετικό, άμεσο διαπραγματευτικό του στυλ, ο Κλάιν έπεισε τους Stones, όπως και πολλούς άλλους μουσικούς, ότι θα ήταν ένας ισχυρός συνήγορος.

«Ο Άντριου μας τον πούλησε ως μια γκανγκστερική φιγούρα, κάποιον έξω από το κατεστημένο. Το θεωρήσαμε γοητευτικό αυτί», ανέφερε για τον μάγο – λογιστή ο Μικ Τζάγκερ σύμφωνα με το βιβλίο του Στίβεν Ντέιβις “Old Gods Almost Dead: The 40-Year Odyssey of the Rolling Stones” του 2001.

Ο Κλάιν ξεκίνησε πόλεμο με την Decca Records -για λογαριασμό των Rolling Stones-, η οποία δεν είχε την πολυτέλεια να χάσει τους Stones: για κακή της τύχη, το 1962 η εταιρεία είχε απορρίψει τους Beatles.

Έτσι, κατάφερε μια διπλή νίκη: κατάφερε να βελτιώσει τις συνθήκες για τoυς ροκάδες και να αποσπάσει προκαταβολές αξίας εκατομμυρίων.

Ο Κλάιν ήταν αμείλικτος

Και τότε ήρθαν στο φως ως διά μαγείας οι σκοτεινές δεξιότητες του Κλάιν. Αν εξαργύρωναν αυτό το ποσό με τη μία, οι Stones θα έπρεπε να πληρώσου τους φόρους που είχε επιβάλει η τότε κυβέρνηση των Εργατικών του Ηνωμένου Βασιλείου. Θα ήταν καλύτερα, εξήγησε ο Κλάιν, να το χωρίσουν σε ετήσιες πληρωμές. Για τον σκοπό αυτό, ίδρυσε μια αμερικανική εταιρεία, την Nanker Phelge.

Με την πάροδο των χρόνων, μόλις οι μάνατζερ του συγκροτήματος, Ίστον και Λουγκ Όλνταμ εξαφανίστηκαν από το τοπίο, ο Κλάιν ανέλαβε όλα τα δικαιώματα ηχογράφησης και έκδοσης: το 1970, όταν οι Stones χώρισαν την εταιρεία με τον μάνατζερ τους, ανακάλυψαν ότι τα ονόματά τους δεν ήταν στο καταστατικό της Nanker Phelge. Ο Κλάιν ήταν αμείλικτος: διεκδίκησε μάλιστα ως δικά του αρκετά τραγούδια που περιλαμβάνονταν στα άλμπουμ Sticky Fingers και Exile on Main St., τις πρώτες κυκλοφορίες από την εταιρεία Rolling Stones.

Τα εκατομμύρια που συγκέντρωσε ο όμιλος δεν άργησαν να κάνουν φτερά: ο Κλάιν έπαιξε κάποια από αυτά στο χρηματιστήριο ενώ προσπάθησε ακόμη και να πάρει τον έλεγχο της Metro-Goldwyn-Mayer, του ιστορικού στούντιο του Χόλιγουντ.

Ονειρευόταν να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο: επένδυσε σε ταινίες B-movies και σε μια ακριβή παραγωγή με τίτλο The Golden Greek, για τον Αριστοτέλη Ωνάση και την Τζάκι Κένεντι. Παράλληλα απέκτησε δικαιώματα για την διανομή του El Topo – ξέρετε το μυστικιστικό γουέστερν με τον μαυροντυμένο πιστολέρο που περιπλανιέται συναντώντας πολλούς παράξενους χαρακτήρες-.

Η μουσική βιομηχανία είναι η μεγάλη μπίζνα

Αλλά ας πάμε πίσω στο 1969, όταν ο Κλάιν άρχισε να συνεργάζεται με τους Beatles, την εποχή που το συγκρότημα είχε αρχίσει να κατακερματίζεται. Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, παρότρυνε τον Τζον Λένον να μην ανακοινώσει ότι ήθελε να αποχωρήσει, διότι αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τις διαπραγματεύσεις του Κλάιν με την E.M.I. για τα πνευματικά δικαιώματα. Επιτεύχθηκε ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό ποσοστό δικαιωμάτων και λίγο αργότερα οι Beatles διαλύθηκαν, αν και ο Κλάιν συνέχισε να συνεργάζεται με τον Λένον και, για ένα διάστημα, με τον Τζορτζ Χάρισον.

Κοινώς, το σχέδιο του να εισχωρήσει στο μπαούλο με τον θυσαυρό των Beatles ναυάγησε: Ο Ρίνγκο Σταρ και ο Τζορτζ Χάρισον ακολουθούν το παράδειγμα του Τζον, αλλά ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ δεν πόνατρε στον Κλάιν. Ο ΜακΚάρτνεϊ, συνηθισμένος τον τελευταίο καιρό να κατευθύνει το πλοίο των Beatles, ορκίστηκε ότι δεν θα συνεργαστεί ποτέ με τον Κλάιν και, παραδόξως, ανακοίνωσε τη διάλυση του συγκροτήματος.

Και αν αναρωτιέστε τι απέγινε ο Κλάιν, ιδού η ιστορία του: συνέχισε, με το χαρακτηριστικό του στυλ, να κατατροπώνει τις μεγάλες εταιρείες. Το 1984, η Paramount είχε ξεχάσει να ζητήσει άδεια για τη χρήση του κομματιού Wonderful World του Κουκ στην ταινία «Witness» Και μαντέψτε, ο Άλεν έλαβε μια εξαψήφια επιταγή και είπε στα παιδιά του: η μουσική βιομηχανία είναι μεγάλη μπίζνα.

*Με πληροφορίες από: El Pais | Diego A. Manrique | New York Times | Ben Sisario