Ανησυχία και έντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει στο Βερολίνο η ραγδαία άνοδος του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το ακροδεξιό κόμμα που κέρδισε χθες (01/09) σε τοπικές εκλογές της χώρας για πρώτη φορά μετά το 1945.

Πρώτο το AfD στη Θουριγγία, οριακά δεύτερο στη Σαξονία

Ύστερα από τη συντριπτική νίκη του AfD με 33% στο κρατίδιο της Θουριγγίας στις τοπικές εκλογές της Κυριακής 1ης Σεπτεμβρίου 2024 -ως απάντηση στην αυξανόμενη δυσαρέσκεια απέναντι στην κεντροαριστερή κυβέρνηση του καγκελάριου Όλαφ Σολτς– προκλήθηκε πολιτικός «σεισμός» στη Γερμανία.

Το Politico σε ανάλυσή του εξηγεί τι σημαίνει η άνοδος του AfD, τους λόγους για τους οποίους οι ψηφοφόροι έκαναν «ακροδεξιά στροφή» και κάνει τις πρώτες εκτιμήσεις για τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία, που βρίσκεται σε πορεία προς τις εθνικές εκλογές του επόμενου έτους.

Τα 5 συμπεράσματα της ανάλυσης του Politico

1. Παρά τις προσπάθειες ανακοπής, η άνοδος του AfD συνεχίζεται

Οι ηγέτες των κεντρώων κομμάτων της Γερμανίας έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες να ανακόψουν την άνοδο του AfD, προειδοποιώντας τους ψηφοφόρους για τον εξτρεμισμό του κόμματος, φτάνοντας στο σημείο να το χαρακτηρίσουν ναζιστικό. Οι τοπικές αρχές ασφαλείας έχουν χαρακτηρίσει τα παραρτήματα του κόμματος στη Σαξονία και τη Θουριγγία ως εξτρεμιστικές οργανώσεις που στοχεύουν στην υπονόμευση της γερμανικής δημοκρατίας. Παρά τις προειδοποιήσεις από πολιτικούς, θεσμούς και δικαστήρια, το AfD συνεχίζει να κερδίζει έδαφος, ιδιαίτερα στην ανατολική Γερμανία, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη δυσπιστία των ψηφοφόρων προς τα κεντρώα κόμματα και τους θεσμούς της χώρας.

Αυτό το φαινόμενο υποδηλώνει ότι οι προειδοποιήσεις από τους κεντρώους ηγέτες ενδέχεται να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα, αποξενώνοντας περαιτέρω τους ψηφοφόρους του AfD.

2. Το νέο κόμμα BSW αναδεικνύεται σε βασικό πολιτικό παίκτη και ρυθμιστή

Ένας από τους μεγαλύτερους νικητές της βραδιάς ήταν το λαϊκιστικό-αριστερό κόμμα BSW (Συμμαχία Σαχρά Βάγκενκνεχτ), το οποίο κατέλαβε την τρίτη θέση και στις δύο πολιτείες. Το κόμμα, που σχηματίστηκε μόλις πριν από λίγους μήνες, συνδυάζει παραδοσιακές δεξιές θέσεις σε θέματα μετανάστευσης και άλλων κοινωνικών ζητημάτων με αντιπολεμικές θέσεις, ζητώντας την άμεση διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας της Γερμανίας προς την Ουκρανία και διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν. Η επιτυχία του BSW οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι υπόλοιποι πολιτικοί σχηματισμοί έχουν δεσμευτεί να μην σχηματίσουν συνασπισμούς με το AfD, καθιστώντας το BSW απαραίτητο για τον σχηματισμό κυβερνήσεων σε πολιτειακό επίπεδο.

3. Οι ψηφοφόροι τιμωρούν ξανά την κυβερνητική συμμαχία στο Βερολίνο

Τα τρία κόμματα του κυβερνώντος συνασπισμού -το SPD του Σολτς, οι Πράσινοι και το φιλελεύθερο FDP- υπέστησαν σημαντικές απώλειες στις εκλογές της Κυριακής. Στη Θουριγγία, οι Πράσινοι και το FDP δεν κατάφεραν να περάσουν το όριο του 5% και έχασαν την εκπροσώπησή τους στο τοπικό κοινοβούλιο. Το SPD, αν και υπέστη λιγότερες απώλειες, συνέχισε την πτωτική του πορεία, γεγονός που αντανακλά την απογοήτευση των ψηφοφόρων με την απόδοση της κυβέρνησης.

Η κυβέρνηση του Σολτς προσπάθησε να αναστρέψει την πολιτική της τύχη λίγο πριν από τις εκλογές, ανακοινώνοντας αυστηρότερα μέτρα για τη μετανάστευση, αντανακλώντας την επίδραση του AfD στην πολιτική σκηνή. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές δεν φαίνεται να βοήθησαν το SPD, το οποίο συνεχίζει να βρίσκεται σε πτώση.

4. Το AfD έχει μετατραπεί σε «λαϊκό κόμμα» στην Ανατολική Γερμανία

Τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη συχνά κερδίζουν ψήφους διαμαρτυρίας, αλλά στην Ανατολική Γερμανία φαίνεται ότι οι ψηφοφόροι αγκαλιάζουν το AfD. Σύμφωνα με έρευνες, κάθε δεύτερος ψηφοφόρος του AfD στη Θουριγγία και τη Σαξονία ψηφίζει το κόμμα επειδή πιστεύει στο μήνυμά του. Οι ψηφοφόροι πιστεύουν ότι το AfD είναι το καλύτερο κόμμα για την εκπροσώπηση των συμφερόντων της Ανατολικής Γερμανίας, ιδιαίτερα σε θέματα ασύλου και μεταναστευτικής πολιτικής.

Αυτό υποδηλώνει ότι το AfD έχει εδραιωθεί ως ένα «λαϊκό κόμμα» (Volkspartei) στην Ανατολική Γερμανία, τίτλος που μέχρι πρόσφατα ανήκε στα παραδοσιακά κόμματα όπως το SPD και το CDU.

5. Οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβερνήσεων ίσως είναι μακροχρόνιες

Η συγκρότηση κυβερνήσεων στην Ανατολική Γερμανία γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, όπως δείχνει το παράδειγμα της Θουριγγίας το 2019, όταν μια μεγάλη πολιτική κρίση ξέσπασε μετά την εκλογή του Τόμας Κέμμεριχ από το FDP ως πρωθυπουργού με τη στήριξη του AfD. Η συνεργασία αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε εθνικό επίπεδο, αναγκάζοντας τον Κέμμεριχ να παραιτηθεί.

Παρά την ισχυρή επίδοση του AfD στη Θουριγγία και τη Σαξονία, το κόμμα είναι απίθανο να αναλάβει την εξουσία, καθώς όλα τα άλλα κόμματα έχουν δηλώσει ότι δεν θα σχηματίσουν συνασπισμούς με αυτό. Ωστόσο, η πολυπλοκότητα του πολιτικού σκηνικού καθιστά πιθανό ότι οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβερνήσεων θα διαρκέσουν μήνες, με το AfD να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση και να ενισχύσει τη θέση του.

Headlines