Επιτόκια: Προς εσπευσμένη μείωση οδεύει η ΕΚΤ

Στις αρχές Ιουνίου ο γάλλος τραπεζίτης, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωτράπεζας Φρανσουά Βιλερουά Ντε Γκαλό διεμήνυε ότι δεν χρειάζεται ούτε βιασύνη, ούτε καθυστέρηση για την επόμενη αύξηση για τα επιτόκια του ευρώ. Τρεις μήνες μετά σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Le Point» εκτιμά ότι «η ΕΚΤ πρέπει να δράσει δίχως να περιμένει να πέσει ο πληθωρισμός κάτω από το όριο 2%, διότι κινδυνεύει να επέμβει πολύ καθυστερημένα». Να επέμβει δηλαδή όταν η ευρωοικονομία θα έχει ξαναπέσει σε ύφεση.

Η δήλωση Βιλερουά Ντε Γκαλό έγινε λίγο αφότου η Eurostat είχε ανακοινώσει ότι τον Αύγουστο ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,2% στη ζώνη του ευρώ. Kαι λίγο αφότου στην πατρίδα του, τη Γαλλία, παρά τους Ολυμπιακούς Αγώνες που εκτίναξαν τον τζίρο στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού και σε άλλες πόλεις που διεξήχθησαν αγώνες, ο πληθωρισμός είχε πέσει τον Αύγουστο στο 1,9% από 2,2% που ήταν τον Ιούλιο, κάτω δηλαδή από το ανώτατο επιθυμητό όριο 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ.

Υποχωρεί ο πληθωρισμός

Πέρα από κάποιες περιφερειακές οικονομίες με εγγενή κερδοσκοπικά φαινόμενα και στρεβλώσεις στη λειτουργία της αγοράς, όπως είναι η ελληνική όπου ο πληθωρισμός «τσίμπησε» στο 3,2% τον Αύγουστο, οι πιέσεις στο επίπεδο των τιμών αποκλιμακώνονται με ταχύ ρυθμό στη μεγάλη πλειονότητα των χωρών της Ευρωζώνης. Και αποκλιμακώνονται κυρίως στις μεγάλες οικονομίες που «βαραίνουν» περισσότερο στις αποφάσεις των ευρωτραπεζιτών, όπως είναι η γαλλική αλλά και η γερμανική.

Διότι και στη Γερμανία ο πληθωρισμός έπεσε τον Αύγουστο στο 1,9%, περισσότερο από όσο ανέμεναν οι αναλυτές και οι αγορές. Κάτι που ασφαλώς θα καθησυχάσει τα γνωστά πληθωρισμοφοβικά γερμανικά «γεράκια» της ΕΚΤ, που ταλαιπωρούνται ακόμα από τους εφιάλτες Βαϊμάρης – πόσω μάλλον μετά τον θρίαμβο της Ακροδεξιάς στη Θουριγγία και την Σαξονία στις τοπικές εκλογές της Κυριακής.

Όσο για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, την ιταλική, έχει εδώ και μήνες «αποδεκτό» πληθωρισμό. Τον Αύγουστο ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε μόλις κατά 1,1% σε ετήσια βάση, από 1,3% που είχε αυξηθεί τον Ιούλιο. Ως γνωστόν η Ιταλία προκαλεί μείζονες πονοκεφάλους στους Ευρωτραπεζίτες και σε άπαντες τους οικονομικούς παράγοντες της ΕΕ διότι, ενώ οικονομικά και δημοσιονομικά είναι πολύ ευάλωτη και συστηματικά «απείθαρχη», λόγω μεγέθους είναι αδύνατον να της επιβληθούν μέτρα σαν κι αυτά που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, για παράδειγμα.

Η ανάπτυξη σε μια κλωστή

Ο Βιλερουά Ντε Γκαλό εξήγησε στο γαλλικό περιοδικό ότι η Ευρωτράπεζα πρέπει να κινηθεί γρήγορα και να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων του ευρώ στη συνεδρίαση της μεθεπόμενης Πέμπτης, 12 Σεπτεμβρίου, διότι «η χαλάρωση του κόστους των πιστώσεων παίρνει πάντα κάποιο χρόνο για να μεταφερθεί και να γίνει αισθητή στην πραγματική οικονομία».

Και υπάρχει όντως μια ανάγκη να πέσει το συντομότερο δυνατόν φθηνό χρήμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Διότι πέρα από κάποιες περιφερειακές οικονομίες, όπως η ελληνική ή η πορτογαλική όπου η ανάπτυξη καλπάζει, οι μεγάλες χώρες-μέλη της ζώνης του ευρώ φλερτάρουν με την ύφεση. Στην πατρίδα του Βιλερουά Ντε Γκαλό, τη Γαλλία, μόλις προ ημερών αναθεωρήθηκε στο 0,2% η ανάπτυξη το δεύτερο τρίμηνο του έτους από 0,3% που ήταν η αρχική εκτίμηση. Το πρώτο τρίμηνο ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν 0,3%.

Και πάλι καλά τη βγάζει η Γαλλία, σε ό,τι αφορά τους αριθμούς. Η γερμανική οικονομία βρίσκεται ήδη με το ένα πόδι στην ύφεση. Το δεύτερο τρίμηνο του 2024 το γερμανικό ΑΕΠ υποχώρησε κατά 0,1% έπειτα από μια αναιμική αύξηση της τάξεως του 0,2% που είχε καταγράψει το πρώτο τρίμηνο. Η αιτία της αναπτυξιακής καχεξίας της Γερμανίας δεν έχει να κάνει με το διεθνές εμπόριο (διότι είναι μια κατεξοχήν εξαγωγική χώρα), αλλά με την πτώση της καταναλωτικής ζήτησης, των δαπανών των γερμανικών νοικοκυριών δηλαδή.

Είναι προφανές ότι η πτώση του κόστους του χρήματος θα αναπτέρωνε το ηθικό των γερμανικών νοικοκυριών που έχει πέσει στο ναδίρ και στα δυτικά κρατίδια, όχι μόνο στα ανατολικά όπου η κοινωνική δυσαρέσκεια εκφράστηκε πολιτικά με αυτόν τον ανησυχητικό για ολόκληρη την Ευρώπη τρόπο – ανησυχητικό όχι τόσο από ουσιαστικής απόψεως όσο σε επίπεδο συμβολισμών και ιστορικών αναφορών.

Αμ’ έπος, αμ’ έργον

Στο 0,2% υποχώρησε το δεύτερο τρίμηνο η ανάπτυξη και στην Ιταλία, από το 0,3% που ήταν το πρώτο τρίμηνο. Σε ετήσια βάση αναμένεται ανάπτυξη 0,7% έως 1% το 2024, αναμένεται να κυμανθεί δηλαδή περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρυσι (0,9%). Η Ιταλία είχε εκπλήξει με τις αναπτυξιακές επιδόσεις της τους αναλυτές τον περασμένο χειμώνα, αλλά τώρα πολλοί μιλούν για «ομαλή προσγείωση». Σε κάθε περίπτωση και για την ιταλική οικονομία μια πτώση του κόστους του χρήματος θα αποτελούσε μάννα εξ ουρανού δεδομένου ότι, όπως και η γαλλική, έχει μπει στο στόχαστρο των Βρυξελλών που έχουν κινήσει «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος» για τις δύο χώρες.

Οι οικονομίες της Γαλλίας και της Ιταλίας βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση από τις αρχές της Ευρωζώνης επειδή είναι υπερχρεωμένες. Υπό το βάρος των δημοσιονομικών υποχρεώσεών τους οι κυβερνήσεις του Παρισιού και της Ρώμης έχουν περιορισμένες δυνατότητες άσκησης αναπτυξιακής πολιτικής μέσω αύξησης των δημοσίων επενδύσεων, κάτι που σημαίνει ότι είναι ο ιδιωτικός τομέας που θα πρέπει να τραβήξει μπροστά τις οικονομίες.

Οι φθηνότερες πιστώσεις είναι προφανές ότι θα δημιουργήσουν ένα επενδυτικό κίνητρο για τις γαλλικές και τις ιταλικές επιχειρήσεις. Όπως βεβαίως και για τις γερμανικές και για τις επιχειρήσεις όλων των χωρών της Ευρωζώνης. Οι προϋποθέσεις για την πρόεδρο της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τους συναδέλφους της. για να δράσουν όχι μόνο στις 12 Σεπτεμβρίου αλλά και στις συνεδριάσεις του δ.σ. της Τράπεζας τους επόμενους μήνες, είναι πολύ ευνοϊκές. Όσο για τον Φρανσουά Βιλερουά Ντε Γκαλό ισχύει το «αμ’ έπος, αμ’ έργον»…