Γιατί έχασε το στοίχημα της ισότητας η Φον ντερ Λάιεν

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την περασμένη εβδομάδα επέστρεψε από τις καλοκαιρινές της διακοπές για να προετοιμαστεί για μια δεύτερη θητεία στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ας ελπίσουμε ότι ξεκουράστηκε, εύχεται το «Politico», καθώς τα επόμενα πέντε χρόνια δείχνουν να είναι πιο δύσκολα από την πρώτη της θητεία – που είχε και πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τώρα μαζί με αυτά θα έχει έναν νέο πρόεδρο στις ΗΠΑ, ίσως τον Ντόναλντ Τραμπ, που θα αυξήσει την αβεβαιότητα και την ενίσχυση της Ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη.

Ομως τα πρώτα σημάδια γραφής δεν είναι ευοίωνα.

Η αδυναμία σχηματισμού μιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπου οι θέσεις θα καλύπτονται εξίσου από άνδρες και γυναίκες αποκαλύπτει τα κενά της ΕΕ σε αυτό το θέμα, αλλά και την αδυναμία της Φον ντερ Λάιεν να κάνει τις χώρες να ακολουθήσουν τις οδηγίες της: είχε ζητήσει από τις κυβερνήσεις να της προτείνουν για τη θέση επιτρόπου έναν άνδρα και μία γυναίκα. Οι περισσότερες κυβερνήσεις την αγνόησαν. Και έτσι πάλι, όπως σημειώνει ειρωνικά το «Politico», η Κομισιόν θα μοιάζει με διοικητικό συμβούλιο της δεκαετίας του 1980, δηλαδή γεμάτο άνδρες.

Η προηγούμενη Κομισιόν μπορεί να κατάφερε να σημειώσει τα προηγούμενα πέντε χρόνια σημαντικά βήματα στις πολιτικές ισότητας, ειδικά στον επιχειρηματικό τομέα, με την οδηγία για την ισορροπία των φύλων στα διοικητικά συμβούλια αλλά και στην προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών, όπως η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης ή ο πρώτος σημαντικός νόμος κατά της σεξιστικής βίας.

Ομως μένουν ακόμη πολλά να γίνουν και μια Κομισιόν με ελάχιστες γυναίκες δεν είναι ελπιδοφόρα εξέλιξη.

Από το 1979

Τα προβλήματα της Φον ντερ Λάιεν όσον αφορά την εκπλήρωση της υπόσχεσής της για ισοτιμία δεν αποτελούν μεμονωμένη περίπτωση: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπέστη φέτος, για πρώτη φορά από το 1979, μείωση του αριθμού των γυναικών ευρωβουλευτών. Επειδή οι Βρυξέλλες δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αντανάκλαση των ευρωπαϊκών κοινωνιών, η ισότητα συνεχίζει να αποτελεί ζητούμενο, καθώς μάλιστα μερικές χώρες, όπως η Ουγγαρία, δεν έχουν ούτε μία γυναίκα στην κυβέρνηση.

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) δημοσιεύει, όπως δείχνει το γράφημα, κάθε χρόνο έναν δείκτη με βαθμολογία από 1 έως 100, όπου το 100 σημαίνει ότι η χώρα έχει επιτύχει πλήρη ισοτιμία.

Καμία από τις 27 χώρες δεν φτάνει το 100. Αυτή που πλησιάζει, η Σουηδία, παραμένει στους 82,2 βαθμούς. Η Ισπανία, η οποία πέρυσι κατάφερε να γίνει η τέταρτη πιο προηγμένη χώρα της ΕΕ στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, βρίσκεται στο 76,4. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 70,2 μονάδες. Μόνο 11 από τα 27 μέλη είναι πάνω από τον μέσο όρο.

Αν και η πρόοδος είναι σταθερή και το 2023 το φράγμα των 70 μονάδων ξεπεράστηκε για πρώτη φορά, ο ρυθμός είναι πολύ αργός. Το ίδιο ισχύει και σε διεθνές επίπεδο. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, το οποίο ετοιμάζει τη δική του έκθεση για το χάσμα των φύλων κάθε χρόνο, προειδοποιεί: εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες παγκόσμιες εξελίξεις, «θα χρειαστούν 134 χρόνια για να επιτευχθεί συνολική ισοτιμία, περίπου πέντε γενιές περισσότερο από το αναμενόμενο».

Η εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα Τζόρτζι Μπράντλεϊ εξηγεί: «Στην ισότητα προχωράμε πολύ, πολύ αργά.

Γι’ αυτό είναι τόσο επείγον να δούμε την ισορροπία των φύλων να επιδεικνύεται στις υψηλότερες θέσεις πολιτικής εκπροσώπησης». Υπάρχουν έντονες περιφερειακές διαφορές. Το χάσμα είναι πολύ μικρότερο στη Βόρεια Ευρώπη. Η Σουηδία, η Φινλανδία και σε μικρότερο βαθμό η Δανία εξακολουθούν να είναι παγκόσμιοι ηγέτες όσον αφορά την ισότητα.

Στην Εσθονία, στη Λετονία και, κυρίως, στη Λιθουανία η διαφορά έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, αν και εξακολουθούν να είναι πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το ότι μια γυναίκα ηγείται μιας χώρας δεν συνεπάγεται ισοτιμία ή φεμινιστικές πολιτικές, όπως καταδεικνύει η Ιταλία, με την Τζόρτζια Μελόνι στο τιμόνι της πιο ανδροκρατούμενης κυβέρνησης των τελευταίων ετών: από τους 24 υπουργούς μόνο οι 6 είναι γυναίκες.

Premium Έκδοση Τα Νέα