Η ακροδεξιά του AfD βαρά εκλογικό «ταμπούρλο» στη Γερμανία, η κυβέρνηση Σολτς «χορεύει»

Για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας, η ακροδεξιά κέρδισε εκλογές σε ομοσπονδιακό κρατίδιο, και δη με σημαντική διαφορά.

Εν προκειμένω, σημείο αναφοράς είναι η Θουριγγία, στα ανατολικά της χώρας.

Όμως ίσως να είναι μόνο η αρχή μιας επαπειλούμενης αντισυστημικής εκλογικής επέλασης, με πρωταγωνίστρια την ακροδεξιά, αντιμεταναστευτική και αντιευρωπαϊκή Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Στις παράλληλες κρίσιμες εκλογές της 1ης Σεπτεμβρίου στο κρατίδιο της Σαξονίας, επίσης στα ανατολικά, το AfD -αν και έχει κατηγοριοποιηθεί από την Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος για ακροδεξιό εξτρεμισμό- είναι πλέον οριακά δεύτερο.

Ήρθε μια ανάσα πίσω από τους κεντροδεξιούς Χριστιανοδημοκράτες της νυν ομοσπονδιακής αξιωματικής αντιπολίτευσης και μακράν μπροστά από τη νεόκοπη, πλην με εκλογικές αξιώσεις «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ-BSW», που συνδυάζει παράταιρα μια κοινωνικά αριστερή ατζέντα με δεξιόστροφη μεταναστευτική πολιτική, οικονομικά φιλελεύθερα στοιχεία και την αντιπολεμική στάση στην ουκρανική κρίση.

Στις 22 του μηνός, εν τω μεταξύ, το AfD αναμένεται να επαναλάβει το εκλογικό σοκ στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου.

Και εκεί δημοσκοπικά «καλπάζει», ενώ σε αξιοσημείωτα εκλογικά κέρδη ευελπιστεί επίσης η «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ-BSW».

Προερχόμενη από διάσπαση προ οκταμήνου από το κόμμα της Αριστεράς, «φλερτάρει» την ψήφο ακόμη και υποστηρικτών του ακροδεξιού χώρου.

Αν και η νίκη του AfD θεωρείται πύρρειος, καθώς η άνοδός του στην εξουσία ανακόπτεται από την άρνηση συνεργασίας όλων των υπόλοιπων παρατάξεων, τα σημάδια αποδόμησης των συστημικών κομμάτων εξουσίας στη Γερμανία πληθαίνουν.

Τρίτη πλέον κοινοβουλευτική δύναμη στη Σαξονία, αλλά και στη Θουριγγία -το μοναδικό κρατίδιο όπου το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) ήταν μέχρι αυτές τις εκλογές στην εξουσία- η «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ» γίνεται ρυθμιστής όχι μόνο του σχηματισμού κυβερνητικών συνασπισμών στα δύο κρατίδια, αλλά εγείρει τώρα όρους σε επίπεδο ομοσπονδιακής διακυβέρνησης.

Μεταξύ άλλων, θέτει ως όρο την ακύρωση της συμφωνίας ανάπτυξης αμερικανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς επί γερμανικού εδάφους από το 2026 έναντι της ρωσικής απειλής.

O σκληροπυρηνικός επικεφαλης του ακροδεξιού AfD στη Θουριγγία, Μπιορν Χέκε και η ηγέτιδα του πολιτικά… υβριδικού BSW, Σάρα Βάγκενκνεχτ (REUTERS/Karina Hessland, REUTERS/Matthias Rietschel)

Ακροδεξιά «φάλτσα» σε ένα δημοκρατικό crash test

Οι κάλπες του Σεπτεμβρίου στα τρία ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας δεν αναμένεται να πιστοποιήσουν απλά την εδώ και καιρό σταθερή άνοδο του ακροδεξιού AfD, αλλά και την απότομη δημοσκοπική εκτίναξη της θολά ακροαριστερής «Συμμαχίας Σάρα Βάγκενκνεχτ-BSW» στο λιγότερο ανεπτυγμένο αυτό τμήμα της μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης.

Οι εκλογές σε Θουριγγία, Σαξονία και Βρανδεμβούργο αποτελούν το τελευταίο πολιτικό crash test στη Γερμανία πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές του 2025.

Μια πρόγευση αποτέλεσαν οι ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Έδειξαν μια χώρα σε σύγχυση, σχεδόν κομμένη στη μέση.

Στα ανατολικά το AfD ήταν πρώτο, ενώ η «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ» αποκόμισε -στην πρώτη τότε εκλογική δοκιμασία της- σημαντικά ποσοστά και κέρδη.

Ούτε τρεις μήνες δε μετά τις ευρωεκλογές, η γερμανική ακροδεξιά δείχνει να υπαγορεύει πια τις εξελίξεις, στο φόντο ενός κλίματος γενικευμένης δυσαρέσκειας και αντιμεταναστευτικού μένους.

Καταλύτης υπήρξε η προ ημερών -εν μέσω προεκλογικής περιόδου- τρομοκρατική επίθεση με μαχαίρι στο Ζόλινγκεν, με απολογισμό τρεις νεκρούς και δράστη έναν Σύρο αιτούντα άσυλο στη Γερμανία.

Σε μια κατά πολλούς πανικόβλητη υποχώρηση στο ακροδεξιό αφήγημα, η κυβέρνηση Σολτς ανακοίνωσε περαιτέρω αυστηροποίηση της πολιτικής ασύλου και άρχισε εσπευσμένα τις απελάσεις.

Αναλυτές απέδωσαν την κίνηση πρωτίστως στα κάκιστα ποσοστά των κομμάτων του κυβερνητικού μπλοκ.

Ενδεικτικά, στη Θουριγγία, μόνο οι Σοσιαλδημοκράτες κατάφεραν να εξασφαλίσουν έδρες στο τοπικό κοινοβούλιο. Κι αυτό σχεδόν οριακά.

Στο μεσοδιάστημα η χριστιανοδημοκρατική κεντροδεξιά -πρώην και επίδοξη επόμενη βασική κυβερνώσα παράταξη στη Γερμανία- κλείνει το «μάτι» στους ψηφοφόρους της ακροδεξιάς.

Σχεδόν αποκηρύσσοντας τον ρόλο του πολιτικού επιγόνου της Άνγκελα Μέρκελ, ο νυν επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών, Φρίντριχ Μερτς, άρχισε να βγάζει ακόμη πιο ακραίες αντιμεταναστευτικές κορώνες, ενόσω το κόμμα του έδινε προεκλογική μάχη για να κρατηθεί στην εξουσία στη Σαξονία.

Θεωρείται ωστόσο απίθανο να αντιστραφεί έτσι το κλίμα δυσαρέσκειας των εκλογέων στην ανατολική Γερμανία.

Και δη των υποστηρικτών του AfD.

Ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, σε προεκλογική συγκέντρωση στο κρατίδιο της Σαξονίας (REUTERS/Lisi Niesner)

Νέο προειδοποιητικό καμπανάκι για την κυβέρνηση Σολτς

Μέχρι τις επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές απομένει περίπου ένας χρόνος.

Παραμένει ωστόσο εξαιρετικά αμφίβολο εάν στο μεσοδιάστημα τόσο ο κυβερνητικός συνασπισμός μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Ελεύθερων Δημοκρατών -η συνοχή του οποίου διαρκώς πλέον χωλαίνει- όσο και η πολιτικά αμφιταλαντευόμενη αξιωματική αντιπολίτευση της «Χριστιανικής Ένωσης» (Χριστιανοδημοκράτες/Χριστιανοκοινωνιστές) θα καταφέρουν να παρουσιάσουν βιώσιμες προτάσεις στα στοιβαζόμενα εσωτερικά προβλήματα της Γερμανίας.

Η οικονομία ασθμαίνει.

Τα οφέλη της πράσινης πολιτικής αμφισβητούνται.

Ο ατέρμονος πόλεμος στην Ουκρανία διχάζει, προς όφελος πια -καταπώς φαίνεται- κομμάτων όπως το AfD και η «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ-BSW», που αντιτίθενται στη συνέχιση της αποστολής στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο.

Στα ανατολικά -όπου πια έχει απομείνει μια στυφή γεύση από το οικονομικό hangover της επανένωσης- η καχυποψία απέναντι στα συστημικά κόμματα και στην ΕΕ έχει ριζώσει για τα καλά. Και δη μετά την πανδημία COVID-19.

Όπως καταγράφεται τώρα και στη βίαια αποβιομηχανοποιημένη και εκλογικά κρίσιμη «Ζώνη της Σκουριάς» στις ΗΠΑ, έτσι και στην ανατολική Γερμανία η δυσαρέσκεια ξεχειλίζει.

Γερμανοί πολιτικοί σχολιαστές κάνουν λόγο για κρίσιμη καμπή, καθώς δοκιμάζεται η αποτελεσματικότητα των πολυκομματικών κυβερνητικών συμμαχιών, αλλά και η συνοχή του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου.

«Το AfD βλάπτει τη Γερμανία. Αποδυναμώνει την οικονομία, διχάζει την κοινωνία και καταστρέφει τη φήμη του κράτους μας», διακήρυξε ο καγκελάριος Σολτς.

Όμως οι πολιτικοί αφορισμοί προφανώς πλέον δεν αρκούν.

«Η έλλειψη πολιτικής σαφήνειας και η άνοδος των AfD και BSW», γράφει το δίκτυο RND, «αποδυναμώνουν μια χώρα που χρειάζεται επειγόντως λύσεις».