Zero Drop: Στο μεγάλο ταξίδι του νερού δεν αφήνουμε ούτε μία σταγόνα να πάει χαμένη

Με τη μέση θερμοκρασία της Γης να έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, σημειώνοντας από 17 έως και 17,2 °C τον Ιούνιο του 2023, δηλαδή τη μεγαλύτερη τιμή που έχει καταγραφεί τα τελευταία 40 χρόνια, είναι απαραίτητο να αναλογιστούμε ποιες θα είναι μακροπρόθεσμα οι επιπτώσεις αυτής της αλλαγής. Αναπόφευκτα, αν η κατάσταση εξακολουθήσει στον ίδιο ρυθμό, η διαθεσιμότητα του νερού δεν θα μείνει ανεπηρέαστη, αφού η κλιματική κρίση έχει ήδη οδηγήσει σε έντονες ξηρασίες, λιγότερο προβλέψιμες βροχοπτώσεις αλλά και εντονότερες, ανεξέλεγκτες καταιγίδες. Τι σημαίνει αυτό;

Σημαίνει πως σε έναν κόσμο που η κλιματική κρίση, η πληθυσμιακή αύξηση και η βιομηχανική ανάπτυξη αυξάνουν συνεχώς τη ζήτηση για νερό, η λειψυδρία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Το νερό είναι ένα πολύτιμο αγαθό, απαραίτητο για τη ζωή, την υγεία, την αγροτική παραγωγή και την οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, σε πολλές περιοχές του πλανήτη, ακόμη και στην Ελλάδα, η επάρκεια νερού μειώνεται δραματικά, οδηγώντας σε σοβαρά κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Συνεπώς, η διαφύλαξη του νερού δεν είναι απλώς μία πράξη συνείδησης, αλλά μία αναγκαία προϋπόθεση, για την επιβίωση και την ευημερία των κοινωνιών μας.

Στο πλαίσιο αυτό, πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα προστασία υδάτινων πόρων Zero Drop, το οποίο υλοποιείται από τον Διεθνή Οργανισμό Global Water Partnership – Mediterrenean με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος της Coca-Cola (The Coca-Cola Foundation), αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Μέσω τεχνικών παρεμβάσεων και εκσυγχρονισμού των δικτύων νερού σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, το Zero Drop στοχεύει σε μηδενικές απώλειες νερού, διασφαλίζοντας πως καμία σταγόνα δεν πάει χαμένη, συμβάλλοντας ουσιαστικά και έμπρακτα στη βιώσιμη διαχείριση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων.

«χρειαζόμαστε περισσότερο νερό, αλλά οφείλουμε από αυτό το νερό να μην χάνεται ούτε σταγόνα»

 

Σημείο εκκίνησης για το «ταξίδι» του Zero Drop ήταν το νησί της Φολεγάνδρου το 2022, διότι σύμφωνα με την τότε δήμαρχο, Ευθαλία Παπαδοπούλου, «χρειαζόμαστε περισσότερο νερό, αλλά οφείλουμε από αυτό το νερό να μην χάνεται ούτε σταγόνα». Μέσα από μία συνεργασία του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και με την πολύτιμη αρωγή της ακαδημαϊκής κοινότητας, το πρόγραμμα αποσκοπούσε στο να ενισχύσει την υδατική επάρκεια της περιοχής και το νησί να καταστεί το πρώτο στην Ελλάδα με μηδενικές απώλειες νερού.

Πιο αναλυτικά, πραγματοποιήθηκαν τεχνικές παρεμβάσεις που αναβάθμισαν το δίκτυο νερού, με την πρώτη φάση του έργου να αφορά σε έργα γεώτρησης θαλασσινού νερού για τη βελτίωση της λειτουργίας των υφιστάμενων μονάδων αφαλάτωσης και τη δεύτερη φάση να αφορά σε έργα διασύνδεσης και διασωλήνωσης τα οποία θα ενίσχυαν την υδατική επάρκεια ενός άνυδρου νησιού όπως η Φολέγανδρος. Τα αποτελέσματα του εγχειρήματος ήταν θεαματικά, αφού όχι μόνο ενισχύθηκε η υδατική επάρκεια της περιοχής κατά 63%, αλλά εξοικονομήθηκαν 10 εκατ. λίτρα νερού ετησίως.

Επόμενη στάση του προγράμματος Zero Drop ήταν το Ηράκλειο Κρήτης το 2023. Στη συγκεκριμένη περιοχή η πρωτοβουλία εστίασε στη βελτίωση του δικτύου στις κοινότητες Προφήτη Ηλία και Βούτων. Στον Προφήτη Ηλία εκσυγχρονίστηκε η υποδομή του αρδευτικού δικτύου, αντικαθιστώντας το παλιό σύστημα που προκαλούσε επαναλαμβανόμενες διακοπές και διαρροές, ενώ στην περιοχή Βούτες αναβαθμίστηκε ο εξοπλισμός σε δύο μεγάλα αντλιοστάσια, εγκαθιστώντας μία νέα αντλία και έναν ενεργειακά αποδοτικό πίνακα διανομής.

Όλα τα παραπάνω είχαν μεγάλο όφελος για τους κατοίκους και τους αγρότες. Συγκεκριμένα, οδήγησαν σε ένα μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα για τη Βούτες (μείον 30.000 κιλά CO2 ανά έτος) χάρη στον νέο πίνακα διανομής, ενώ στον Προφήτη Ηλία επιτεύχθηκε εξοικονόμηση του κόστους άρδευσης για 3.400 αγρότες, αλλά και αύξηση της κατανάλωσης νερού κατά 11 εκατομμύρια λίτρα ετησίως. Επιπλέον, περισσότεροι από 100 μαθητές του Προφήτη Ηλία και των Βουτών έλαβαν μέρος σε ένα εξειδικευμένο, διασκεδαστικό πρόγραμμα, το οποίο τους εκπαίδευσε στην υπεύθυνη διαχείριση του νερού.

Την ίδια χρονιά, λίγο πριν το τέλος του 2023, το «Zero Drop» έκανε στάση στον Δήμο Τανάγρας με στόχο να μεταφέρει βέλτιστες πρακτικές εξοικονόμησης νερού στον δημόσιο τομέα, πρακτικές οι οποίες αρχικά είχαν εφαρμοστεί σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις του ιδιωτικού τομέα. Οι τεχνικές παρεμβάσεις επικεντρώθηκαν στην ανακυκλοφορία και την επαναχρησιμοποίηση του νερού πλύσης των φίλτρων στη μονάδα επεξεργασίας νερού στη δημοτική κοινότητα Καλλιθέας, δηλαδή στα ταχυδιυλιστήρια της περιοχής.

Η μονάδα αυτή τροφοδοτείται από το κανάλι του Μόρνου και υδροδοτεί τις κοινότητες Άρματος, Καλλιθέας, Ασωπίας και Τανάγρας. Τα οφέλη ήταν εντυπωσιακά, αφού επιτεύχθηκε εξοικονόμηση εκατομμυρίων λίτρων πόσιμου νερού ετησίως, σε ένα ποσοστό 15%, μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, μηδενικές απώλειες νερού και εξοικονόμηση ενέργειας έως και 7% για τη μονάδα επεξεργασίας νερού. Μάλιστα, πραγματοποιήθηκαν και ειδικές εκπαιδευτικές δράσεις σε μαθητές της περιοχής, όπως το παιχνίδι «Νεροφιδάκι» το οποίο είναι σχετικό με την ορθή χρήση του νερού στην καθημερινότητά μας.

 

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως το πρόγραμμα Zero Drop, το οποίο υλοποιείται από τον Διεθνή Οργανισμό Global Water Partnership – Mediterrenean με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος της Coca-Cola (The Coca-Cola Foundation), έχει ήδη αποδείξει την αξία του μέσα από τις δράσεις του, ενώ η εξοικονόμηση εκατομμυρίων λίτρων νερού ετησίως είναι μόνο η αρχή ενός μεγάλου, ελπιδοφόρου, βιώσιμου «ταξιδιού» στο οποίο δεν θα αφήσουμε ούτε μία σταγόνα να πάει χαμένη. Γιατί μαζί μπορούμε να κάνουμε την αλλαγή!