Δημοκρατία, παραπληροφόρηση και video games

Χάκερ και κυβερνοεπιθέσεις, ψεύτικοι ειδησεογραφικοί ιστότοποι και λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διάδοση fake news, deepfake παραπληροφόρηση ελέω τεχνητής νοημοσύνης. 

Ο ψηφιακός μας κόσμος γίνεται όλο και πιο περίπλοκα επικίνδυνος, ενόσω ο πραγματικός βρίσκεται στη «μέγγενη» διευρυνόμενων γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων, δύο μεγάλων αδιέξοδων πολέμων -στην Ουκρανία και στη Γάζα- αναδιάταξης των ισορροπιών στη διεθνή «σκακιέρα» και κοινωνικοοικονομικής και πολιτικής ρευστότητας. Και δη στις δυτικές δημοκρατίες. 

Δύο μήνες πριν από τις εξαιρετικά αμφίρροπες κάλπες της 5ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ -κι ενώ είναι πιθανή η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο- οι αμερικανικές αρχές έχουν σημάνει εκ νέου συναγερμό για ξένες παρεμβάσεις στην εκλογική διαδικασία, καθώς αυτή πλησιάζει πλέον σε ένα κρίσιμο στάδιο. 

Δεν διευκρινίζεται υπέρ ποιου υποψηφίου επιχειρούνται. 

Στη λίστα πάντως η Ουάσιγκτον βάζει τρεις από τους πιο ισχυρούς γεωπολιτικούς αντιπάλους της Αμερικής -τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν– χτυπώντας μάλιστα «καμπανάκια» για «δάκτυλο αποσταθεροποίησης» της Μόσχας στην Ευρώπη.

Εν μέσω κατασχέσεων «32 διαδικτυακών domains, που χρησιμοποιήθηκαν σε ελεγχόμενες από τη ρωσική κυβέρνηση κακόβουλες εκστρατείες ξένης επιρροής» και νέων αμερικανικών κυρώσεων για δέκα πρόσωπα και δύο οντότητες στη Ρωσία, πολυσέλιδο εσωτερικό έγγραφο του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ παραθέτει στοιχεία για προσπάθειες της Ρωσίας να σπείρει συμμαχική διχόνοια μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης και «να μειώσει τη διεθνή υποστήριξη προς την Ουκρανία, να ενισχύσει τις φιλορωσικές πολιτικές και να επηρεάσει τους ψηφοφόρους στις ΗΠΑ» και σε άλλες χώρες.

Μνημονεύονται η Γερμανία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία -και οι τέσσερις σε ακροδεξιό «βέρτιγκο». 

Σε ανάλογο πολιτικό φόντο, η Βραζιλία στη μετα-Μπολσονάρο εποχή υπό τον κεντροαριστερό πρόεδρο Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα -μέλος των BRICS- βρίσκεται σε ανοιχτή διαμάχη με το X του Έλον Μασκ.  

Ίσως του πιο διάσημου και ισχυρού υποστηρικτή της υποψηφιότητας του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ.  

Η δημοφιλής πλατφόρμα του έχει πλέον απαγορευτεί για παραπληροφόρηση στη Βραζιλία. 

«Ο κόσμος δεν είναι υποχρεωμένος να ανέχεται την ακροδεξιά του Μασκ, μόνο και μόνο επειδή είναι πλούσιος», σχολίασε ο Λούλα, στηρίζοντας τη δικαστική απόφαση για μπλοκάρισμα του X, κατόπιν άρνησης του Μασκ για τη διαγραφή προφίλ χρηστών που διέδιδαν fake news.

Καθώς όμως οι -επίσης απαγορευμένες στη Βραζιλία- συνδέσεις στο X μέσω VPN (Εικονικό Ιδιωτικό Δίκτυο) πήραν «φωτιά», ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη πέρασε στην αντεπίθεση. 

Ως αμφιλεγόμενος τεχνο-ζηλωτής της ελευθερίας του λόγου (όπως σκιαγραφείται σήμερα και ο υπό περιορισμό σε «γκρίζες ζώνες» στο Παρίσι Ρώσος τεχνολογικός μεγιστάνας του Telegram, Πάβελ Ντούροφ), ο Μασκ κάλεσε «πατριώτες Βραζιλιάνους» σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στις 7 του Σεπτέμβρη, ανήμερα της εθνικής γιορτής για την ανεξαρτησία. 

«Η συζήτηση στη Βραζιλία μαίνεται για τα δικαιώματα και τα λάθη της παρεμπόδισης της πρόσβασης περισσότερων από 20 εκατομμυρίων χρηστών του X στην υπηρεσία», αναφέρει σε ανταπόκριση από το Ριο ντε Τζανέριο ο Guardian. 

«Για να μην αναφέρουμε την πολιτική σοφία του εγχειρήματος, εν μέσω φόβων ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να ενισχύσει το ακροδεξιό κίνημα στη χώρα, επιτρέποντάς του να εμφανιστεί ως υπέρμαχος της ελευθερίας του λόγου», προσθέτει.

Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία υπογραμμίζουν ακόμη περισσότερο τα νέα διλήμματα και τη συστημική αμηχανία -ελλείψει προσώρας απαντήσεων- στις πολυσύνθετες, δαιδαλώδεις νέες προκλήσεις στις δημοκρατικές αξίες.  

Το μέλλον ωστόσο δεν φαντάζει ευοίωνο, εάν κρίνει κανείς από τις επιλογές των σημερινών θεματοφυλάκων τους. 

Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα: οι μετεκλογικές μεθοδεύσεις του Γάλλου προέδρου Μακρόν, που με πολιτικό καιροσκοπισμό κλείνει ξανά το «μάτι» στην ακροδεξιά.       

Στις δε εσωτερικά πολωμένες ΗΠΑ -με το «μαύρο» ιστορικό ανάμιξης στα εσωτερικά άλλων χωρών, ενώ αυτοπροβάλλονται κατά το δοκούν ως «φάρος της Δημοκρατίας»- τα πορίσματα των εισαγγελικών ερευνών για ρωσικό «δάκτυλο» στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 και του 2020 παραμένουν επί της ουσίας χωρίς αντίκρυσμα.

Κατά τα λοιπά, όπως και αλλού, η προεκλογική εκστρατεία έχει  μεταφερθεί σε σημαντικό βαθμό στα social media. 

Και όχι μόνο… 

Οι πολιτικοί προσπαθούν όλο και περισσότερο να προσεγγίσουν τους ψηφοφόρους μέσω βιντεοπαιχνιδιών, αναφέρει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ρεπορτάζ των Financial Times για το πώς οι πολιτικοί προσεγγίζουν πλέον τον μέσο ψηφοφόρο. 

Η προσέγγιση δεν είναι εντελώς νέα. 

Ως προεδρικός υποψήφιος στις ΗΠΑ, το 2008, ο Μπαράκ Ομπάμα έκανε πολιτικές διαφημίσεις μέσα από ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι.

Η πρακτική έκτοτε ανθεί, σε έναν τομέα είναι πλέον πιο πολύτιμος από τη μουσική και τη βιομηχανία ταινιών μαζί. 

Στη φετινή προεκλογική εκστρατεία, επισημαίνεται, ο Τραμπ έχει διεισδύσει περισσότερο στον χώρο απ’ ότι η Κάμαλα Χάρις. 

«Οι πρόσφατες πολιτικές επιτυχίες των ΗΠΑ συνδέθηκαν με συγκεκριμένες τεχνολογίες», όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τονίζουν οι FT, θέτοντας ρητορικά προς το παρόν ένα νέο ερώτημα. 

«Θα μπορούσαν τα βιντεοπαιχνίδια να διαμορφώνουν τις μελλοντικές εκλογές;». 

Όμορφος κόσμος ηθικός, ψηφιακά πλασμένος…