Μανώλης Γλέζος: Η μάνα τ’ Απεράθου

Παντρεύτηκε ο παλιός μου φίλος, ο Γιώργης ο Πολυκράτης, ο γλύπτης, κι ύστερα από το γάμο μαζευτήκαμε στο σπίτι του κουμπάρου, γαμπρός, νύφη και καμιά δεκαριά από τους καλεσμένους, για ένα ποτήρι. Στην παρέα κι ο Μανώλης ο Γλέζος. Που άρχισε να λέει ιστορίες από το χωριό του και χωριό του Πολυκράτη — την Απείρανθο της Νάξου.

Μία ιστορία απ’ αυτές θέλω να τη γράψω. Πρώτον, γιατί δεν είμαι μοναχοφάης. Και δεύτερον, διότι ο Γλέζος, αύριο, μπορεί να την ξεχάσει κι η ιστορία να χαθεί. Λοιπόν, στην Απείρανθο —στ’ Απεράθου, που λεν οι ντόπιοι— η μάνα λογαριάζεται πολύ. Απόδειξη, ότι εκείνη αποφασίζει ποιο από τα παιδιά της θα σπουδάσει.

Τόσο πολύ λογαριάζεται η μάνα, που έτσι και φύγει απ’ το χωριό, να πάει να ζήσει αλλού, με το παιδί της, αν αυτό το παιδί πεθάνει, από οποιαδήποτε αιτία, δεν της επιτρέπεται να ξαναγυρίσει στην Απείρανθο. Γιατί το χωριό —και η ίδια— πιστεύει ότι είναι παντοδύναμη. Άρα, όφειλε και μπορούσε να προστατεύσει το παιδί της. Επομένως, είναι υπεύθυνη για το χαμό του.

«ΤΑ ΝΕΑ», 7.1.1985, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο Γλέζος είχε έναν αδελφό, φοιτητή, που τον εκτελέσανε, όπως είναι γνωστό, οι Γερμανοί. Εκτέλεση, όμως, θα πει θάνατος. Και θάνατος θα πει, σύμφωνα με τα παραπάνω, ότι η μάνα του παλικαριού, η Μάχη Γλέζου, δεν μπορούσε να ξαναγυρίσει στην Απείρανθο. Και δεν ξαναγύρισε.

«Είκοσι χρόνια την παρακαλούσα», λέει ο Μανώλης, «να πάμε στο χωριό, έστω και για μία μέρα. Αδύνατο να την πείσω! Ώσπου έφτιαξα μια βιβλιοθήκη στ’ Απεράθου, στ’ όνομα του αδελφού μου. Μάνα, της κάνω, τώρα δεν μπορείς να μην έρθεις. Το παιδί σου αναστήθηκε». Κι έτσι την ανάγκασα να μ’ ακολουθήσει στο χωριό, στα εγκαίνια της βιβλιοθήκης.

*Κείμενο του ποιητή, στιχουργού και δημοσιογράφου Λευτέρη Παπαδόπουλου για τον Μανώλη Γλέζο και την πατρώα γη του. Είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Τα Νέα» τη Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 1985.

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος

Ο αείμνηστος  Μανώλης Γλέζος γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1922 στον Απέραθο (Απείρανθο) της Νάξου και απεβίωσε στις 30 Μαρτίου 2020 στην Αθήνα.