Μάχη με τον χρόνο δίνει ο Μισέλ Μπαρνιέ – Τρέχει για το σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης στη Γαλλία

Οι 24 ώρες της κάθε μέρας δεν φτάνουν στον εντολοδόχο πρωθυπουργό στη Γαλλία για να προλάβει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι στην ίδια τη χώρα του και τους Ευρωπαίους εταίρους. Έχοντας πάντα την αγωνία της εξασφάλισης ψήφου εμπιστοσύνης στο Κοινοβούλιο, πρέπει να τηρήσει τυπικές και άτυπες προθεσμίες, με πρώτη την υποχρέωση να καταθέσει την 1η Οκτωβρίου στην Εθνοσυνέλευση προς συζήτηση το νέο προϋπολογισμό.

Πρόκειται για τον οικονομικό νόμο που του κληροδότησε ο απερχόμενος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, τον οποίο όμως νόμο σίγουρα θα τροποποιήσει και θα προσαρμόσει στις πολιτικές ανάγκες και προτεραιότητες της κυβέρνησής του ο Μπαρνιέ – μιας κυβέρνησης τα στελέχη της οποίας αναζητά.

Πέρα από τον προϋπολογισμό για το 2025 από τον οποίο, όπως εύστοχα έγραψε ο Ρενό Ονορέ της «Les Echos», «εξαρτάται σε ένα μεγάλο βαθμό το πολιτικό μέλλον του Μπαρνιέ», ο νέος πρωθυπουργός πρέπει να καταθέσει στις Βρυξέλλες ένα νέο «δικό του» οδικό χάρτη για την επιστροφή του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το 3% το 2027, όπως έχει δεσμευθεί έναντι των εταίρων η χώρα του.

Αυτός είναι ένας στόχος που πολλοί οικονομολόγοι κρίνουν απλώς ανέφικτο μετά τη σοβαρή αστοχία της προηγούμενης κυβέρνησης, που αναθεώρησε το έλλειμμα του 2023 στο 5,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ από 4,9% που ήταν η αρχική της εκτίμηση.

Στο τιτάνιο αυτό έργο όμως ο Μπαρνιέ έχει έναν θεσμικό σύμμαχο – αν και πολιτικό αντίπαλο: τον σοσιαλιστή πρώην υπουργό Οικονομικών (και πρώην επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της ΕΕ) και νυν πρόεδρο του Ανώτατου Συμβουλίου Δημοσίων Οικονομικών και πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Γαλλίας, Πιερ Μοσκοβισί.

Γαλλία: Με το μάτι στην κλεψύδρα
Έχοντας και ο ίδιος μακρά θητεία και προσωπικές γνωριμίες στις Βρυξέλλες (ως επίτροπος αρμόδιος για την Εσωτερική Αγορά και ως διαπραγματευτής της ΕΕ στο Brexit), ο Μισέλ Μπαρνιέ ζήτησε ήδη από την ΕΕ χρονική παράταση σε ό,τι αφορά την κατάθεση της δημοσιονομικής στρατηγικής με ορίζοντα το 2027.

Θεωρητικά η συγκεκριμένη προθεσμία λήγει στις 20 Σεπτεμβρίου και είναι προφανές ότι ένα 10ήμερο δεν αρκεί για κάτι τέτοιο. Την πληροφορία της αιτήσεως Μπαρνιέ για νέα προθεσμία δημοσίευσε την Κυριακή η εφημερίδα «La Tribune du Dimanche».

Κατά τα άλλα ο Μπαρνιέ στη Γαλλία επείγεται να καταρτίσει ένα συναινετικό προϋπολογισμό για το 2025. Γνωρίζει ότι επί συνόλου 577 βουλευτών στη νέα Εθνοσυνέλευση ο ίδιος και η (όποια) κυβέρνηση ορίσει, έχουν εξασφαλίσει προσώρας την στήριξη μόνο των 168 βουλευτών του συνασπισμού που στηρίζει τον πρόεδρο Μακρόν και των 46 βουλευτών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στο οποίο ο ίδιος ανήκει.

Υπενθυμίζεται ότι δίχως να δεσμεύεται από την «δεδηλωμένη», ο Μακρόν είχε τη δυνατότητα να διορίσει για πρωθυπουργό και τον κηπουρό του. Αλλά δεν το τερμάτισε, διόρισε πρωθυπουργό από την τέταρτη πολιτική δύναμη στο Κοινοβούλιο.

Μετρώντας κουκιά

Ο Μπαρνιέ έχει δηλαδή εξασφαλισμένες μόνο 114 ψήφους από τις 267 που χρειάζεται για να «περάσει» τον προϋπολογισμό. Ως εκ τούτου έχει ανάγκη είτε τις ψήφους αρκετών από τους 143 βουλευτές που έχει εκλέξει η Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν μαζί με ελάχιστους ακροδεξιούς συμμάχους της είτε τις ψήφους επίσης αρκετών από τους 182 βουλευτές που έχει εκλέξει το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, η ενωμένη αριστερή παράταξη δηλαδή που συνέπηξαν το κόμμα της Ανυπότακτης Γαλλίας, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα και οι Οικολόγοι.

Τη Δευτέρα στη Γαλλία, ο Μπαρνιέ δήλωσε ότι για τον προϋπολογισμό του 2025 είναι «ανοικτός σε προτάσεις για μια μεγαλύτερη φορολογική δικαιοσύνη». Στενός συνεργάτης του νέου πρωθυπουργού δήλωσε στη «Les Echos» ότι «η παράταση που ζήτησε ο πρωθυπουργός σε ό,τι αφορά την Ευρώπη δεν έχει άμεση σχέση με τις εσωτερικές προθεσμίες».

Η προθεσμία της 1ης Οκτωβρίου δηλαδή ισχύει, όμως πάμπολλοι Γάλλοι αναλυτές θεωρούν ότι θα είναι πολύ δύσκολο να τηρηθεί. Για να τηρηθεί πρέπει έως την ερχόμενη Παρασκευή να σταλεί στον πρόεδρο του Ανώτατου Συμβουλίου Δημοσίων Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί ένα πλήρες σχέδιο οικονομικού νόμου, αφού ο ίδιος ο Μοσκοβισί σε συνένευξή του στο Κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδας «Parisien» απέρριψε την ιδέα να εργαστεί πάνω σε ένα «πλαίσιο σχεδίου που θα συμπληρωθεί συν τω χρόνω».

Ο ρεαλιστής Μοσκοβισί

Η απελθούσα κυβέρνηση του Γκαμπριέλ Ατάλ έχει επεξεργαστεί μια πρώτη βάση για το σκέλος των κρατικών δαπανών προκειμένου να διευκολύνει το έργο του διαδόχου της πρωθυπουργού. Αλλά ο Μοσκοβισί κρίνοντας το πρωτόλειο αυτό κείμενο έχει ήδη αποφανθεί ότι «δεν προβλέπει μέτρα ικανά να περιορίσουν ουσιαστικά το έλλειμμα». Κατά τον Μοσκοβισί «απαιτείται μια ρήξη» για να συμβεί κάτι τέτοιο.

«Ως εκ τούτου, το δημοσιονομικό ποτήρι που θα κεράσει η κυβέρνηση Μπαρνιέ τους Γάλλους θα είναι πικρό», εκτιμά η «Les Echos». Ο ρεαλιστής Μοσκοβισί χαρακτήρισε «άκυρη» μια επιστροφή του γαλλικού δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ το 2027. Και επειδή ο ίδιος γνωρίζει καλά ότι και οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες είναι ρεαλιστές (κυρίως απέναντι σε όσους δεν τους παίρνει να είναι άκαμπτοι), θεωρεί ότι εν τέλει «δεν είναι απαραίτητα επιθυμητή» μια πτώση του ελλείμματος στο 3% σε μια τριετία.

«Για την επίτευξη του στόχου αυτού απαιτούνται οικονομίες 110 δισ. ευρώ, όπως σημείωσε προ ημερών η γενική διεύθυνση του υπουργείου Οικονομικών. Κάτι τέτοιο θα ήταν βάναυσο να γίνει. Είναι δύσκολα εφικτό από πολιτικής απόψεως, κοινωνικά ελάχιστα αποδεκτό και οικονομικά εξαιρετικά αμφίβολο», σχολίασε ο Πιερ Μοσκοβισί.

Όλα δείχνουν ότι στο γαλλικό ζήτημα θα επαναληφθεί η γνωστή ρεαλιστική αρχή «αν δεν μπορείς να προσαρμοστείς με τους κανόνες, προσάρμοσε τους κανόνες με σένα». Αρκεί βέβαια να δείχνεις καλή θέληση και συνεργατικό, επ’ ουδενί ανατρεπτικό πνεύμα. Στη λογική αυτή, εξάλλου, έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί κάθε χρονοδιάγραμμα μείωσης του δημοσίου χρέους των κρατών-μελών στο 60% του ΑΕΠ, όπως υπαγορεύει το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Οι Βρυξέλλες -και το Βερολίνο και οι αγορές εξάλλου- αρκούνται απλώς «να βαίνει μειούμενο το χρέος». Ακόμα κι αν βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη όπως το ελληνικό, που μειώθηκε πέρυσι στο 160% του ΑΕΠ από το 172% που ήταν το 2022, κι εφέτος προβλέπεται να περιοριστεί περαιτέρω στο 152% του ΑΕΠ.

Όλα δείχνουν ότι η Γαλλία χάρη στο μέγεθός της (είναι η δεύτερη μετά τη γερμανική οικονομία της Ευρώπης σε απόλυτο ΑΕΠ) θα καταφέρει να επεκτείνει και στο έλλειμμα την αρχή του «βελτιούμενου οικονομικού μεγέθους». Με την ανοχή του Βερολίνου, που έχει θεσπίσει συνταγματικά (με πρωτοβουλία Σόιμπλε) την υποχρέωση για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

Πηγή: ΟΤ