Οι ψυχοπαθείς του TikTok

Στο πρώτο TikTok της Vic Path, μιλάει κατευθείαν στην κάμερα, περιτριγυρισμένη από τους ροζ μωρουδιακούς τοίχους του παιδικού της δωματίου. Φορώντας ένα oversized T-shirt, ένα απλό χρυσό κολιέ και τα μαλλιά της κάτω, τελειώνει το βίντεο με μια πρόσκληση: «Ακολουθήστε με αν σας ενδιαφέρει να ακούσετε περισσότερα για τους ψυχοπαθείς».

Το βίντεό της -το οποίο έχει συγκεντρώσει περισσότερες από τέσσερα εκατομμύρια προβολές από τον Φεβρουάριο- προτείνει πέντε τρόπους για να καταλάβετε αν είστε φίλοι με έναν ψυχοπαθή. Είναι αυτό το άτομο εξαιρετικά γοητευτικό; Φαίνεται να παίρνει πάντα αυτό που θέλει; Αυτά θα μπορούσαν να είναι σημάδια, λέει. Εξάλλου, πρόκειται για μια κατάσταση που γνωρίζει από κοντά.

Για να νιώθει λιγότερο βαρετή

Η Vic Path -ένα καλλιτεχνικό όνομα που χρησιμοποιεί η 23χρονη- λέει ότι πάντα ένιωθε συναισθηματικά αποκομμένη από τους ανθρώπους. Ως παιδί, της άρεσε να εκφοβίζει, να χειραγωγεί και να διοικεί τους άλλους.

Όταν μεγάλωσε και κουράστηκε από τη σταθερή οικογενειακή της ζωή, η Path λέει ότι επανειλημμένα έβαζε σκόπιμα τον εαυτό της σε επικίνδυνες καταστάσεις, όπως το να ταξιδεύει μόνη της, να μένει με αγνώστους που γνώρισε στο δρόμο, να κάνει κατάχρηση ναρκωτικών και να κοιμάται σε δημόσιες τουαλέτες.

Αφού διακινδύνευσε τη ζωή της πολλές φορές μόνο και μόνο για να νιώθει λιγότερο βαρετή, η Path αποφάσισε να δοκιμάσει θεραπεία.

Αφού αποφοίτησε από το κολέγιο και πάλευε να βρει δουλειά, το TikTok φάνηκε ένας καλός τρόπος να χρηματοδοτήσει τον «ακριβό» τρόπο ζωής της

@victhepath Replying to @; ) self preservation is a pretty strong motivator #aspd #antisocialpersonalitydisorder #psychopathy #femalepsychopath #aspdawareness #psychopathdiary #highfunctioningpsychopath #psychpathyspectrum ♬ original sound – Vic Path

«Αγκιστρώνει τους ανθρώπους»

Στα 19 της διαγνώστηκε με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD), η οποία χαρακτηρίζεται από αδυναμία συμμόρφωσης με τους νόμους και τους κοινωνικούς κανόνες, επανειλημμένα ψέματα ή εξαπάτηση των άλλων, παρορμητικότητα, έλλειψη μεταμέλειας και βασική περιφρόνηση ή παραβίαση των δικαιωμάτων και της ασφάλειας των άλλων, σύμφωνα με το πιο πρόσφατο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών.

Γνωστό και ως DSM-5-TR, το εγχειρίδιο είναι η τυπική ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών που χρησιμοποιείται από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας των ΗΠΑ.

Στο διαδίκτυο, η Path χρησιμοποιεί τον όρο «ψυχοπαθής». Αν και δεν ταυτίζεται με την ASPD, η ψυχοπάθεια είναι επίσης μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αντικοινωνικά χαρακτηριστικά. Δεν περιλαμβάνεται στο DSM-5-TR, αλλά ορισμένα άτομα με ASPD, όπως η Path, χρησιμοποιούν τον όρο στην καθομιλουμένη. «Είναι πολύ πιο αναγνωρίσιμος», λέει η Path. «Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αγκιστρώνει τους ανθρώπους».

«Μπορώ να βοηθήσω στην αποστιγματοποίηση»

Σίγουρα το κάνει. Η Path είναι μόνο μία από μια χούφτα νέων δημιουργών που αυτοπροσδιορίζονται ως ψυχοπαθείς ή κοινωνιοπαθείς και έχουν βγει στο TikTok για να συζητήσουν τις εμπειρίες τους.

Η Path εξηγεί ότι ένας από τους στόχους της είναι να επαναπροσδιορίσει την ψυχοπάθεια και να αλλάξει τη δημόσια αντίληψη για όσους πάσχουν από ASPD- σύμφωνα με την Κλινική Cleveland, η ASPD επηρεάζει κατ’ εκτίμηση έως και το 4% των ενηλίκων στις ΗΠΑ.

«Μπορώ να βοηθήσω στην αποστιγματοποίηση μιας σε μεγάλο βαθμό παρεξηγημένης διαταραχής», λέει η Path. «Κάθε μέρα, άνθρωποι αφήνουν αδαή και στενόμυαλα σχόλια στα βίντεό μου, δαιμονοποιώντας με για τη διαταραχή μου ή προσπαθώντας να με απαξιώσουν. Αλλά οι άνθρωποι μου λένε επίσης ότι έχω αλλάξει την οπτική τους και αυτοί είναι οι άνθρωποι για τους οποίους μου αρέσει να δημοσιεύω».

«Το μοναδικό μου κίνητρο είναι τα χρήματα»

Δεν βλάπτει το γεγονός ότι αυτοί οι δημιουργοί κερδίζουν επίσης φήμη και περιουσία από τα βίντεό τους. «Το μοναδικό μου κίνητρο είναι τα χρήματα», παραδέχεται ελεύθερα η Path. Αφού αποφοίτησε από το κολέγιο και πάλευε να βρει δουλειά, το TikTok φάνηκε ένας καλός τρόπος να χρηματοδοτήσει τον «ακριβό» τρόπο ζωής της.

«Το ASPD ήταν το πιο εύκολο πράγμα για μένα να προωθήσω τον εαυτό μου, οπότε επέλεξα να επικεντρώσω την παρουσία μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γύρω από αυτό, και δουλεύει υπέροχα», λέει. Αν και η Path αρνήθηκε να αποκαλύψει κάποιον συγκεκριμένο αριθμό, επιβεβαίωσε ότι βγάζει το ισοδύναμο ενός μισθού πλήρους απασχόλησης από το TikTok: «Είναι ένας πολύ άνετος μισθός».

«Είναι στη φύση μου να είμαι εγωίστρια, αλλά μπορώ να δουλέψω για να γίνω καλύτερος άνθρωπος»

@thatplasticbitch #greenscreenvideo I met my best friend #npd ♬ Little Bitty Pretty One – Thurston Harris

«Ήμουν πάντα καλή ψεύτρα, καλή στο να χειραγωγώ τους ανθρώπους»

Μια άλλη δημιουργός που ακούει στο όνομα Cherry ή @thatplasticbitch, κερδίζει περίπου 2.000 δολάρια το μήνα στο TikTok, όπου μιλάει για το πώς είναι να είσαι «κοινωνιοπαθής». Η κοινωνιοπάθεια δεν αποτελεί πλέον επίσημη διάγνωση και δεν χρησιμοποιείται κλινικά, αλλά ορισμένοι άνθρωποι με ASPD εξακολουθούν να αυτοπροσδιορίζονται ως κοινωνιοπαθείς.

Η Cherry λέει ότι διαγνώστηκε με διαταραχή συμπεριφοράς (μια συγκρίσιμη διάγνωση με την ASPD που περιλαμβάνεται στο DSM-5-TR και δίνεται σε ανηλίκους) σε ηλικία 14 ετών, αφού ξυλοκόπησε έναν συμμαθητή της με έναν υπολογιστή.

Δεν εξεπλάγη- λέει ότι ποτέ δεν νοιαζόταν για τα συναισθήματα των άλλων και περιέγραφε τον εαυτό της ως εγωιστή. «Ήμουν πάντα καλή ψεύτρα, καλή στο να χειραγωγώ τους ανθρώπους», προσθέτει. «Μπορούσα να κλάψω για πλάκα. Ήμουν καλή ηθοποιός».

«Εξακολουθώ να μη με νοιάζουν τα συναισθήματα των άλλων»

Καθώς μεγάλωσε και δούλεψε με περισσότερους θεραπευτές, η Cherry έμαθε να διαχειρίζεται τα συμπτώματά της. «Συνήθιζα να προκαλώ χάος γύρω μου μόνο και μόνο για να νιώσω κάτι», λέει.

«Τώρα, έχω μάθει δεξιότητες αντιμετώπισης και πράγματα που μπορώ να κάνω όταν χρειάζομαι ψυχαγωγία. Εξακολουθώ να μη με νοιάζουν τα συναισθήματα των άλλων, αλλά τώρα μπορώ να δω την πλευρά τους στα πράγματα. Είναι στη φύση μου να είμαι εγωίστρια, αλλά μπορώ να δουλέψω για να γίνω καλύτερος άνθρωπος».

Η Cherry χρησιμοποιεί επίσης ένα καλλιτεχνικό όνομα σε μια προσπάθεια να μην την καταγγείλουν ή την βρουν μελλοντικοί εργοδότες, οι οποίοι ανησυχούν ότι μπορεί να χρησιμοποιήσουν τη διάγνωσή της εναντίον της. Παρόλο που βλέπει τον κίνδυνο της δημοσίευσης, έχει κίνητρο την αποστολή της. «Θέλω οι άνθρωποι να καταλάβουν τι είναι στην πραγματικότητα ένας κοινωνιοπαθής, γιατί όταν μας βλέπουν στα βιβλία και στις ταινίες, φαινόμαστε τρελοί», λέει. «Οι άνθρωποι νομίζουν ότι προβαίνουμε σε αμόκ δολοφονιών ή σκέφτονται τον Τεντ Μπάντι. Θέλω να τους δείξω ότι μπορούμε να είμαστε καλοί άνθρωποι».

«Όσο πιο νέος είσαι, τόσο πιο δεκτικός είσαι στη θεραπεία αυτών των διαταραχών»

H Patric Gagne έχει παρόμοιο στόχο. Διαγνώστηκε με κοινωνιοπαθητική διαταραχή προσωπικότητας στα 20 της χρόνια, η Gagne έγραψε ένα μπεστ σέλερ απομνημονεύματα για το πώς μεγάλωσε ως κοινωνιοπαθής.

«Νομίζω ότι είναι καταπληκτικό που αυτές οι νεαρές γυναίκες διαδίδουν τη λέξη», λέει η Gagne. «Όσο πιο νέος είσαι, τόσο πιο δεκτικός είσαι στη θεραπεία αυτών των διαταραχών. Αν είχα κάποιον τέτοιο άνθρωπο στη ζωή μου όταν ήμουν νεότερη για να με βοηθήσει να κατανοήσω τη διάγνωσή μου και να αναζητήσω θεραπεία, θα είχε αλλάξει εντελώς το παιχνίδι για μένα».

Ακόμα κι έτσι, ορισμένοι επαγγελματίες ανησυχούν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα οδηγήσουν τους ανθρώπους σε αυτοδιάγνωση διαταραχών προσωπικότητας. «Αυτό συνέβη αρχικά με τη ΔΕΠΥ», λέει ο Dr. Paul Losoff, κλινικός ψυχολόγος που εργάζεται με ασθενείς με ΔΕΠΥ για πάνω από 15 χρόνια. «Καθώς η τάση της κοινοποίησης διαγνώσεων ΔΕΠΥ στο TikTok αυξανόταν και περισσότερες πληροφορίες έβγαιναν προς τα έξω, όλο και περισσότεροι άνθρωποι έκαναν ψευδείς αυτοδιαγνώσεις. Δεν μπορείς απλά να συμπληρώσεις ένα σωρό ερωτήσεις και να ανακαλύψεις ότι είσαι ψυχοπαθής ή κοινωνιοπαθής. Ένας επαγγελματίας με άδεια πρέπει να αφιερώσει ώρες για να σας γνωρίσει».

«Νομίζω ότι είναι καταπληκτικό που αυτές οι νεαρές γυναίκες διαδίδουν τη λέξη ψυχοπαθής», λέει η Gagne

@simonandschusterbooks Despite the growing numbers of people with sociopathy, there are many misconceptions around the personality type. In her book SOCIOPATH, Patric Gagne dispels the myths around sociopathy through extensive research and her personal story. #booktok #sociopath #psychology ♬ original sound – Simon & Schuster

«Είμαι ψεύτρα. Είμαι κλέφτρα. Είμαι συναισθηματικά ρηχή»

Μπορεί επίσης να προκαλέσει σύγχυση στον μέσο θεατή να αποδεχτεί την υποτιθέμενη αποστολή ενός δημιουργού να αποστιγματίσει μια διαταραχή, ενώ τον βλέπει να περιγράφει ακραίες αντικοινωνικές τάσεις. Στην πρώτη σελίδα των απομνημονευμάτων της Gagne, γράφει: «Είμαι ψεύτρα. Είμαι κλέφτρα. Είμαι συναισθηματικά ρηχή. Έχω ως επί το πλείστον ανοσία στις τύψεις και τις ενοχές. Είμαι εξαιρετικά χειριστική».

Σύμφωνα με την Dr. Abigail Marsh, καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας και στο Διεπιστημονικό Πρόγραμμα Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Georgetown και κορυφαία ερευνήτρια της ψυχοπάθειας, υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ του στιγματισμού μιας ψυχικής διαταραχής και της τιμωρίας της κακής συμπεριφοράς.

«Αν επιμένει κανείς να επιδίδεται σε συμπεριφορές που εκμεταλλεύονται ή βλάπτουν τους άλλους ή παραβιάζουν τα δικαιώματά τους, αυτό θα πρέπει να στιγματίζεται», εξηγεί η Marsh.

Υπάρχουν λίγες έρευνες σχετικά με τη θεραπεία αυτών των διαταραχών

Όμως, όπως τονίζουν αυτοί οι δημιουργοί, η Marsh σημειώνει επίσης ότι πολλοί άνθρωποι έχουν αναπτύξει στρατηγικές για τη διαχείριση των εν λόγω συμπεριφορών- η Gagne εξηγεί ότι τώρα ξέρει πώς να ανακατευθύνει τις καταστροφικές παρορμήσεις της. Τα άτομα με ASPD μπορεί να κάθονται δίπλα σας στη δουλειά, να έρχονται στα οικογενειακά σας δείπνα ή να εμφανίζονται στη σελίδα σας «Για σένα».

«Δεν είναι τα ίδια τα χαρακτηριστικά που αποτελούν το πρόβλημα για οποιαδήποτε διαταραχή», λέει η Marsh. «Είναι το πώς τα χαρακτηριστικά εκδηλώνονται συμπεριφορικά και πόσο καλά το άτομο έχει μάθει να τα διαχειρίζεται».

Η πρόκληση είναι ότι μπορεί να είναι δύσκολο για τα άτομα με ASPD, επειδή υπάρχουν λίγες έρευνες σχετικά με τη θεραπεία αυτών των διαταραχών, λέει η Marsh. Στην πραγματικότητα, σημειώνει, τα διδακτορικά προγράμματα κλινικής ψυχολογίας στις ΗΠΑ είναι σε μεγάλο βαθμό προκατειλημμένα υπέρ της θεραπείας της κατάθλιψης και του άγχους, χωρίς να απαιτείται από τους υποψηφίους να εκπαιδεύονται στη θεραπεία ατόμων με ASPD. Η μη κερδοσκοπική εταιρεία της Marsh, Society for the Prevention of Disorders of Aggression (Εταιρεία για την Πρόληψη των Διαταραχών της Επιθετικότητας), στοχεύει να γεφυρώσει αυτό το κενό βοηθώντας όσους επηρεάζονται από την ψυχοπάθεια να κατανοήσουν τη διαταραχή τους και τις θεραπευτικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοθεραπείας και της φαρμακοθεραπείας.

«Οι καλύτεροι φίλοι μου είναι ένας κοινωνιοπαθής και ένας ναρκισσιστής»

Η Cherry λέει ότι ανακάλυψε μια ισχυρή κοινότητα άλλων δημιουργών με διαταραχές προσωπικότητας, τους οποίους αποκαλεί πλέον τους πιο στενούς της φίλους. «Μου αρέσουν αυτοί οι άνθρωποι, επειδή δεν έχουν ηθική πυξίδα», εξηγεί η Cherry. «Οι καλύτεροι φίλοι μου είναι ένας κοινωνιοπαθής και ένας ναρκισσιστής. Δεν με κρίνουν».

Έχοντας ζήσει με τη γνώση ότι είναι διαφορετική στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, η Cherry είναι περήφανη για την online παρουσία της. «Οι άνθρωποι σχολιάζουν τόνους θετικών πραγμάτων, λέγοντας ότι τους βοήθησα να καταλάβουν τα κοινωνιοπαθητικά μέλη της οικογένειάς τους ή ότι τώρα νιώθουν περισσότερη ενσυναίσθηση για τους κοινωνιοπαθείς», λέει.

Παρόλα αυτά, η παρατήρηση δημιουργών όπως η Path και η Cherry μπορεί να αισθάνεται αντικρουόμενη- είναι εύκολο να φύγεις από ένα από τα βίντεο ή τις συνεντεύξεις τους και να μην ξέρεις τι να σκεφτείς – γι’ αυτούς ή τις προθέσεις τους. Αλλά όσο οι θεατές ψάχνουν να βρουν σε ποια απόχρωση του γκρι να τους ζωγραφίσουν, αυτοί θα συνεχίσουν να δημοσιεύουν. Και σχεδόν σίγουρα, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε.

*Με στοιχεία από elle.com | Αρχική Φωτό: Unsplash