Τα παιχνίδια δύναμης και εξουσίας από Κίνα – ΗΠΑ και ο ευρύτερος αντίκτυπος στο οικονομικό στερέωμα

Η εξωτερική πολιτική που ασκούν η Κίνα και οι ΗΠΑ, μερικές φορές μοιάζουν με εικόνες καθρέφτη. Οι Αμερικανοί έχουν εμμονή με τον περιορισμό της κινεζικής εξουσίας. Οι Κινέζοι έχουν εμμονή με τον περιορισμό της αμερικανικής ισχύος, σημειώνουν οι FT.

Αλλά ο κατοπτρισμός σταματά όταν πρόκειται για τον τρόπο εκτέλεσης αυτών των πολιτικών. Η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο φέρνουν διαφορετικές δυνάμεις στη μάχη τους για εξουσία και επιρροή. Ως αποτέλεσμα, ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές.

Η μοναδική δύναμη της Αμερικής είναι η στρατιωτική της δύναμη και η προθυμία της να προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας στους συμμάχους της. Οι ΗΠΑ έχουν συλλογικές αμυντικές συμφωνίες με 56 χώρες σε όλο τον κόσμο – στην Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική. Παρέχει επίσης κρίσιμη στρατιωτική βοήθεια σε άλλες χώρες, όπως το Ισραήλ και η Ουκρανία, που δεν είναι επίσημοι σύμμαχοι της συνθήκης.

Η Κίνα, αντίθετα, έχει μια αμοιβαία αμυντική συνθήκη με μία μόνο χώρα – τη Βόρεια Κορέα. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, έχει επίσης εδαφικές διαφορές με πολλούς από τους γείτονές της, γεγονός που τείνει να τους ωθήσει προς την κατεύθυνση της Αμερικής.

Η Κίνα σε ανοδική τροχιά

Αλλά όταν πρόκειται για οικονομικές σχέσεις, η Κίνα έχει το πλεονέκτημα.

Το Ινστιτούτο Lowy της Αυστραλίας υπολογίζει ότι 128 χώρες εμπορεύονται τώρα περισσότερο με την Κίνα παρά με τις ΗΠΑ. Κατά την τελευταία δεκαετία, η Κίνα έχει δαπανήσει περισσότερα από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε περισσότερες από 140 χώρες για επενδύσεις σε υποδομές, καθιστώντας τον μεγαλύτερο πιστωτή στον κόσμο και τη μεγαλύτερη εμπορική δύναμη στον κόσμο.

Τα αποτελέσματα είναι ορατά σε όλο τον κόσμο, είτε πρόκειται για σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας στην Ινδονησία, λιμάνια και γέφυρες στην Αφρική είτε για διηπειρωτικό αυτοκινητόδρομο που διασχίζει την κεντρική Ασία.

Οι δυτικές χώρες μπορούν και όντως επισημαίνουν τα ελαττώματα στην πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας, ιδίως τα τεράστια χρέη που οφείλονται στους κινέζους δανειστές και επιβαρύνουν χώρες όπως το Πακιστάν, η Σρι Λάνκα και η Ζάμπια.

Αλλά για τις αναπτυσσόμενες χώρες που επιδιώκουν να σημειώσουν ταχεία οικονομική πρόοδο, η κινεζική προσφορά παραμένει ελκυστική. Όπως δήλωσε ο Daniel Runde, πρώην αξιωματούχος της USAID, στο Κογκρέσο φέτος: «Από την αναγνώριση του έργου έως την υπογραφή, την έναρξη και την ολοκλήρωση – η Κίνα είναι πολύ ταχύτερη και φθηνότερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες σχεδόν σε κάθε στάδιο».

O προστατευτισμός βλάπτει την ανάπτυξη

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των HΠΑ και της Κίνας δεν είναι καθόλου κακός, όσον αφορά πολλές τρίτες χώρες. Έθνη όπως η Σαουδική Αραβία, η Νότια Αφρική, οι Φιλιππίνες και η Βραζιλία αισθάνονται ότι έχουν περισσότερη ελευθερία να αψηφήσουν είτε την Ουάσιγκτον είτε το Πεκίνο σε ένα διπολικό σύστημα.

Αλλά ακόμη και για τους αδέσμευτους, υπάρχουν σημαντικά μειονεκτήματα στην αυξανόμενη αντιπαλότητα μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.

Ο προστατευτισμός και η διακλάδωση της παγκόσμιας οικονομίας θα βλάψουν τελικά την οικονομική ανάπτυξη για όλους. Μια νέα κούρσα εξοπλισμών είναι σπατάλη πόρων και αυξάνει τον κίνδυνο ενός καταστροφικού πολέμου. Και η αντιπαλότητα μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ καθιστά επίσης πολύ λιγότερο πιθανό ότι οι δύο χώρες θα συνεργαστούν για τις παγκόσμιες προκλήσεις που απειλούν τους πάντες – όπως η ανεξέλεγκτη τεχνητή νοημοσύνη και η ανεξέλεγκτη υπερθέρμανση του πλανήτη.

Πηγή: ΟΤ