Το Starlink του Έλον Μασκ γίνεται «ο χειρότερος εφιάλτης» των αστρονόμων

Ραδιοκύματα που διαρρέουν από τους δορυφόρους του Starlink, της υπηρεσίας δορυφορικού Διαδικτύου που προσφέρει η SpaceX του Έλον Μασκ, προκαλούν παρεμβολές στα επίγεια ραδιοτηλεσκόπια και μπορεί τελικά να τα τυφλώσουν, προειδοποιεί ομάδα αστρονόμων.

Μετρήσεις με το μεγάλο ραδιοτηλεσκόπιο LOFAR στην Ολλανδία δείχνουν ότι οι δορυφόροι δεύτερης γενιάς του Starlink εκπέμπουν ακτινοβολία έως και 30 φορές μεγαλύτερης έντασης συγκριτικά με την πρώτη γενιά, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics.

Οι δορυφόροι νέας γενιάς άρχισαν να εκτοξεύονται πέρυσι και, εκτός από ευρυζωνική πρόσβαση στο Διαδίκτυο για συνδρομητές με δορυφορικό πιάτο, συνδέονται επίσης απευθείας και με κινητά τηλέφωνα.

Συγκριτικά με τις ασθενέστερες αστρονομικές πηγές που παρατηρεί το LOFAR, οι εκπομπές των δορυφόρων του Starlink είναι 10 εκατομμύρια φορές ισχυρότερες, δήλωσε ο Κις Μπάσα του Ολλανδικού Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας, επικεφαλής της μελέτης.

Τι πρόβλημα δεν μπορεί να επιδεινωθεί καθώς οι δορυφόροι αυξάνονται. Από τους 10.000 ενεργούς δορυφόρους που κινούνται σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη, οι 6.000 ανήκουν στο Starlink και η SpaceX σχεδιάζει να εκτοξεύσει δεκάδες χιλιάδες.

Δεδομένου ότι η SpaceX δεν είναι η μόνη εταιρεία που αναπτύσσει υπηρεσία δορυφορικού Διαδικτύου, σε μερικά χρόνια τα ραδιοτηλεσκόπια θα δυσκολεύονται να βρουν περιοχές του ουρανού χωρίς διερχόμενους δορυφόρους.

«Αυτό θα ήταν ο χειρότερος εφιάλτης. Είναι αποκαρδιωτικό το πόσο άσχημη έγινε η κατάσταση σε τόσο λίγο χρόνο» είπε ο Μπάσα στον δικτυακό τόπο του Science.

Η διαρροή ραδιοκυμάτων δεν είναι το μόνο πρόβλημα με το Starlink. Πριν από πέντε χρόνια, αστρονόμοι άρχισαν να διαμαρτύρονται ότι τα τηλεσκόπιά τους τυφλώνονταν από το φως που ανακλάται στους δορυφόρους του Μασκ.

Διερχόμενοι δορυφόροι του Starlink αφήνουν γραμμές σε εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble (Kruk et al. 2023 / Nature Astronomy)

Πέρυσι, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy αποκάλυψε μια πληθώρα περιστατικών στα οποία οι δορυφόροι, οι οποίοι κινούνται σε σχετικά μικρό ύψος μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων, εμφανίζονται σε εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και καταστρέφουν τις παρατηρήσεις.

Η SpaceX δέχτηκε να αλλάξει το χρώμα των δορυφόρων της για να μειώσει τις αντανακλάσεις, όχι όμως στα επίπεδα που ζήτησε η Διεθνής Ένωση Αστρονομίας.

Και στο πρόβλημα των αντανακλάσεων έρχονται τώρα να προστεθούν οι διαρροές ραδιοκυμάτων.

Η μελέτη διαπιστώνει ότι οι εκπομπές βρίσκονται έξω από το τμήμα του φάσματος που χρησιμοποιούν οι δορυφόροι για να εξυπηρετούν τους πελάτες στο έδαφος, κάτι που σημαίνει πως κάποιο εξάρτημα λειτουργεί ως κεραία.

Αυτό σημαίνει ότι το πρόβλημα ίσως είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί, εκτιμούν οι ερευνητές.

Η SpaceX έχει ενημερωθεί για τα ευρήματα και πραγματοποιεί δικές της δοκιμές, ενώ για την επόμενη εβδομάδα έχει προγραμματιστεί συνάντηση μηχανικών της εταιρείας με επιστήμονες.

Όπως επισημαίνει η μελέτη «καθώς οι συνέπειες αυτών των παρεμβολών γίνονται όλο και πιο εμφανείς, η συνεργασία ανάμεσα στις δορυφορικές εταιρείες, τις ρυθμιστικές αρχές και την αστρονομική κοινότητα έχει ζωτική σημασία προκειμένου να καταρτιστούν αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης».

Δορυφόρους που παρέχουν ευρυζωνική πρόσβαση στο Διαδίκτυο εκτοξεύουν επίσης οι εταιρείες Amazon, OneWeb, SSST και Geely, μεταξύ άλλων.