Ισραήλ – Χεζμπολάχ: Προ ανοιχτού πολέμου;

Από τον Οκτώβριο του 2023, μετά την φρικαλέα επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ και την συνεχιζόμενη έκτοτε σφαγή στη μαρτυρική Λωρίδα της Γάζας, ο ομόκεντρος νέος κύκλος της συνοριακής αντιπαράθεσης μεταξύ του Ισραήλ και της σιιτικής -υποστηριζόμενης από το Ιράν- λιβανέζικης οργάνωσης Χεζμπολάχ θύμιζε χορογραφημένη κλιμάκωση, που δεν ξεπερνούσε την «κόκκινη γραμμή».

Αυτό ωστόσο άλλαξε την 17η Σεπτεμβρίου με την υβριδική αιματηρή επίθεση μέσω ενός μπαράζ ταυτόχρονων εκρήξεων ηλεκτρονικών βομβητών που χρησιμοποιούσαν τους τελευταίους μήνες μέλη της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, αλλά και στη Συρία.

Μόλις την επομένη αναφέρθηκαν νέες εκρήξεις ασυρμάτων μελών της λιβανέζικης οργάνωσης.

Συνολικά οι νεκροί είναι τουλάχιστον 26, ανάμεσά τους δύο παιδιά, και περισσότεροι από 3.200 οι τραυματίες -εκατοντάδες σοβαρά- συμπεριλαμβανομένου του πρέσβη του Ιράν στη Βηρυτό.

Υποσχόμενη αντίποινα, η Χεζμπολάχ κατονομάζει ως υπεύθυνο το Ισραήλ, σε μια επίθεση που παραμένει επισήμως «ορφανή», αλλά δείχνει βγαλμένη από το «εγχειρίδιο» της Μοσάντ.

Την ίδια εκτίμηση έχει και η κυβέρνηση του Λιβάνου.

Το Ιράν -που δεν έχει ακόμη απαντήσει στη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, στην Τεχεράνη, στα τέλη Ιουλίου- κατηγόρησε το Ισραήλ για «τρομοκρατική επίθεση».

Για πολλοστή δε φορά οι ΗΠΑ έσπευσαν -εν μέσω προεκλογικής αστάθειας- να διαβεβαιώσουν ότι δεν έχουν οποιαδήποτε εμπλοκή, δεν ήταν εκ των προτέρων ενήμερες και δεν γνωρίζουν ποιος ευθύνεται.

Όχι τυχαία, πάντως, προειδοποίησε την Τεχεράνη «να μην εκμεταλλευτεί» το επεισόδιο «για να πυροδοτήσει περαιτέρω αστάθεια και επιδείνωση των εντάσεων στην περιοχή», μέσω και του ιρανικής υποστήριξης περιφερειακού «Άξονα της Αντίστασης».

Σιωπηρά, έμμεσος αποδέκτης του μηνύματος είναι και η ακροδεξιά πολεμοκάπηλη κυβέρνηση του Ισραήλ και ο -διωκόμενος για διαφθορά και μαχόμενος για την πολιτική του επιβίωση- πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Η συγκυρία μαρτυρεί πολλά.

Hezbollah is beyond embarrassed at the moment, they announce (not sure how 🤣)
“Everyone must throw away their pagers immediately” pic.twitter.com/aPDb5ZIBA3

— Open Source Intel (@Osint613) September 17, 2024

Μια «τέλεια καταιγίδα»

Η πρωτοφανής υβριδική επίθεση στον Λίβανο έγινε εν μέσω της δέκατης περιοδείας του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν, στη Μέση Ανατολή, με στόχο την -προεκλογικά πολυπόθητη πια για την Ουάσιγκτον, αλλά δύσκολα επιτεύξιμη- κατάπαυση πυρός στη μαρτυρική Λωρίδα της Γάζας.

Σημειώθηκε με φόντο μια εύθραυστη -γεωπολιτικά και σε όρους εσωτερικής πολιτικής- «στρατηγική υπομονή» του σιιτικού θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν, ενώ διερευνώνται τα περιθώρια διαλόγου με τη Δύση.

Έρχεται εν μέσω πολιτικής ρευστότητας και πόλωσης στις ΗΠΑ, εν αναμονή των κρίσιμων, αμφίρροπων εκλογών της 5ης Νοεμβρίου.

Μόλις λίγες ώρες δε πριν από το καίριο πλήγμα στη Χεζμπολάχ -που, όπως και η δολοφονία Χανίγια στο Ιράν, αποκάλυψε τεράστια κενά ασφαλείας στις τάξεις του ορκισμένων εχθρών του Ισραήλ- η κυβέρνηση Νετανιάχου ανακοίνωσε «επικαιροποίηση των στόχων του πολέμου».

Εκτός λοιπόν της εξάλειψης της Χαμάς και της επιστροφής των ομήρων -αμφότερες αδιέξοδες έως τώρα- προσέθεσε την επιστροφή «με απόλυτη ασφάλεια» των κατοίκων του εκκενωμένου βόρειου Ισραήλ, εν μέσω συνεχών ανταλλαγών πληγμάτων με τη Χεζμπολάχ.

Ερμηνεύεται ως ισραηλινή προαναγγελία επέκτασης του πολέμου στο Λίβανο.

Το διαμηνύουν μετ’ επιτάσεως τα τελευταία 24ωρα Ισραηλινοί αξιωματούχοι, με πιο χαρακτηριστικό το μήνυμα του -προς αντικατάσταση- υπουργού Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ στον Αμερικανό ειδικό απεσταλμένο του (επίσης απερχόμενου) προέδρου Μπάιντεν, Άμος Χόχσταϊν, ότι η ώρα της εξεύρεσης διπλωματικής λύσης στη σύγκρουση με τη φιλοϊρανική Χεζμπολάχ έχει παρέλθει.

Αυτά ενώ κοντοζυγώνουν δύο κομβικές εξελίξεις στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό του Ισραήλ.

Αφενός η έγκριση του νέου «πολεμικού» προϋπολογισμού στο Ισραήλ, ενόψει του οποίου ο Νετανιάχου επιδιώκει τώρα ενίσχυση του κλυδωνιζόμενου κυβερνητικού συνασπισμού με την προσθήκη του μικρού δεξιού κόμματος Νέα Ελπίδα, μέσω διορισμού του αρχηγού του (και πάλαι ποτέ εσωκομματικού αντιπάλου του στο κυβερνών Λικούντ) Γκίντεον Σάαρ ως νέου υπουργού Αμύνης.

Αφετέρου η προγραμματισμένη για τις 2 Δεκεμβρίου κατάθεση του Ισραηλινού πρωθυπουργού στη δίκη του για διαφθορά, την οποία ο ίδιος προσπαθεί διακαώς να αποφύγει.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε συνέντευξη Τύπου στην Ιερουσαλήμ (ABIR SULTAN/Pool via REUTERS/File Photo)

Σε τεντωμένο σχοινί

Η «υπογραφή» της Μοσάντ είναι εμφανής -μεταξύ πολλών άλλων- σε δολοφονίες ηγετικών στελεχών της Χαμάς και της Χεζμπολάχ εδώ και δεκαετίες.

Αν και κατά τη συνήθη τακτική του το Ισραήλ τηρεί επισήμως σιγήν  ιχθύος για την τελευταία μαζική επίθεση κατά μελών της λιβανέζικης οργάνωσης -σημειωτέον με απώλειες και αμάχων- είναι προφανές ότι οι εξελίξεις ρίχνουν νέο «λάδι στη φωτιά» στη Μέση Ανατολή.

Μένει να φανεί εάν συνιστά πρελούδιο επέκτασης από το Ισραήλ του πολέμου στον βορρά, ενόσω συνεχίζει -εν μέσω διεθνούς κατακραυγής και ευρέως καταγγελλόμενες ως γενοκτονικές για τον παλαιστινιακό άμαχο πληθυσμό της Λωρίδας της Γάζας- στρατιωτικές επιχειρήσεις στο νότο κατά της (επίσης υποστηριζόμενης από το Ιράν) Χαμάς.

Σε κάθε περίπτωση αποτελεί στρατηγικό και επικοινωνιακό πλήγμα κατά της Χεζμπολάχ, έξι μήνες αφότου ο αρχηγός της, Χασάν Νασράλα, διέταξε τα μέλη της να χρησιμοποιούν βομβητές χαμηλής τεχνολογίας αντί για ανιχνεύσιμα κινητά τηλέφωνα, υπό το φόβο εντοπισμού και στοχοποίησης από τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών.

Εκ του αποτελέσματος, αποδεικνύεται μάταιο.

Όπως και με τη δολοφονία Χανίγια εντός του Ιράν, το Ισραήλ δηλώνει εμμέσως πλην σαφώς παντούχου παρόν.

Δεδομένης της πολύπλοκης και πρόδηλα σε βάθος χρόνου οργανωμένης επιχείρησης, η συγκυρία ξεπερνά τα σενάρια πιθανών αντιποίνων για τα άρτι αποκαλυφθέντα σχέδια της Χεζμπολάχ να δολοφονήσει εξ αποστάσεως κορυφαίο, μη κατονομαζόμενο αξιωματούχο της άμυνας του Ισραήλ.

Μεγάλο ερώτημα προσώρας παραμένει εάν το Τελ Αβίβ είναι πράγματι έτοιμο να ανοίξει ένα δεύτερο πολεμικό μέτωπο με τη Χεζμπολάχ στον ισραηλινό βορρά.

Ο πόλεμος του 2006 μαρτυρεί ένθεν κακείθεν ρίσκο και προκλήσεις, αν και έκτοτε έχουν πολλά πλέον αλλάξει εκατέρωθεν των συνόρων: πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά.

Κόντρα δε στις εύλογες επισημάνσεις αναλυτών ότι οι ισραηλινές δυνάμεις είναι ήδη εξαντλημένες έπειτα από σχεδόν ένα χρόνο αδιέξοδου πολέμου έναντι της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας,  έρχονται πληροφορίες της εφημερίδας Haaretz για «διαβολικά κυνική» στρατολόγηση Αφρικανών αιτούντων άσυλο για τον πόλεμο στο νότο, με την υπόσχεση άδειας μόνιμης διαμονής στο Ισραήλ.

Γεωπολιτικό μπρα ντε φερ

Παρά τα πρόσφατα πλήγματα σε βάρος της, η -σαφώς καλύτερα εξοπλισμένη και εκπαιδευμένη συγκριτικά με τη Χαμάς- λιβανέζικη Χεζμπολάχ παραμένει σε θέση να προκαλέσει σημαντική ζημιά στο Ισραήλ.

Συνυπολογιζόμενου και του παράγοντα Ιράν, αλλά και του προεκλογικού «εγκλωβισμού» της δεδομένα φιλοϊσραηλινής κυβέρνησης Μπάιντεν στις ΗΠΑ, το διακύβευμα για την αμφισβητούμενη πλέον και εκ των έσω κυβέρνηση του Τελ Αβίβ παραμένει υψηλό.

Το συνοψίζει επιγραμματικά σε άρθρο η Jerusalem Post.

«Ποιο είναι το φινάλε για την οντότητα που βρίσκεται πίσω από το περιστατικό με τους εκρηκτικούς μηχανισμούς στη Βηρυτό;» διερωτάται, αποφεύγοντας να κατονομάζει ως υπεύθυνο το Ισραήλ.

«Θα είναι αυτό από μόνο του ένα νοκ-άουτ χτύπημα ή ένα αιματηρό πλήγμα, που θα αφήσει τη Χεζμπολάχ ακόμα όρθια, με το δίλημμα του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου να συνεχίσει να πλανάται στον αέρα, πιο πιθανό παρά ποτέ;».