Το μεταναστευτικό, η Ακροδεξιά και η κρίση ταυτότητας της Ευρώπης

Σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά που η κατ’ όνομα «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» καταλήγει κατά τα δοκούν των ισχυρών στον κάλαθο των αχρήστων.

Το έχουμε ζήσει στο πετσί μας με την κρίση χρέους.

Όμως η τελευταία πολιτική κωλοτούμπα στο μεταναστευτικό από την κυβέρνηση συνασπισμού στη Γερμανία υπό τον Σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς -με εταίρους Πράσινους και Ελεύθερους Δημοκράτες- προκαλεί ευρύτερες τεκτονικές αναταράξεις.

Βυθιζόμενη στις δημοσκοπήσεις ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών του 2025, έχοντας υποστεί ένα πρόσφατο -πλην προαναγγελθέν- εκλογικό σοκ από την άνοδο του ακροδεξιού AfD στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας και προετοιμαζόμενη για το επόμενο στις 22 του μήνα, στο Βρανδεμβούργο, προχώρησε από αυτή τη Δευτέρα σε επέκταση των συνοριακών ελέγχων σε όλες τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες.

Κοντολογίς, «καληνύχτα Σένγκεν».

Ανάλογα μέτρα εφαρμόζονται ήδη από το 2015 στα σύνορα της Βαυαρίας με την Αυστρία -ενώ αντηχούσε το περίφημο «Μπορούμε να το κάνουμε!» της Άνγκελα Μέρκελ- και στα σημεία διέλευσης με την Τσεχία, την Πολωνία και την Ελβετία από τον περασμένο Οκτώβριο.

Τώρα επεκτείνονται προς τα δυτικά και τα βόρεια -με Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Βέλγιο και Δανία- αρχικά για έξι μήνες και… όσο πάει.

Στον γερμανικό Τύπο διατυπώνονται ήδη πολλές αμφιβολίες κατά πόσο η πρακτική αυτή -ως «έξυπνους ελέγχους» την περιέγραψε βολικά η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών και στέλεχος των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών, Νάνσι Φέζερ- θα έχει αποτελέσματα.

Είτε ως προς τον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης, όπως η κυβέρνηση Σολτς επισήμως υποστηρίζει.

Είτε ως προς την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας, όπως η ίδια υποδηλώνει αυθαίρετα μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Ζόλινγκεν.

Δίνει έτσι «τροφή» στην ακραία αντιμετανατευτική ρητορική όχι μόνο του AfD, αλλά κυρίως της κεντροδεξιάς αξιωματικής αντιπολίτευσης, που στριμώχνουν ακόμη περισσότερο μια πανικόβλητη κυβέρνηση στο προεκλογικό κανναβάτσο.

Για την ακρίβεια, τα οφέλη φαντάζουν μηδαμινά μπροστά στις πολιτικές ζημίες. Και για το Βερολίνο, αλλά και για την Ευρώπη.

Ως προς τα της γερμανικής πολιτικής σκηνής τα περιγράφει περίφημα η εφημερίδα Die Tageszeitung.

Το ακροδεξιό AfD «μπορεί να καθίσει αναπαυτικά, να χαλαρώσει και να παρακολουθήσει πώς κάνουν οι άλλοι τις δουλειές τους», αναφέρει.

«Mπορεί να είναι σίγουρο: οι ψηφοφόροι ξέρουν ποιος είναι ο πρωτότυπος».

Ως προς τα της ΕΕ «χωρίς σύνορα» -θεμελιώδη πτυχή της ενιαίας αγοράς της- και των κοινών «δημοκρατικών αξιών», το μήνυμα είναι επαναλαμβανόμενα και αυτοκαταστροφικά πλέον σαφές.

«Καθένας για την πάρτη του» και «αλληλεγγύη μέχρι εκεί που μας συμφέρει».

Το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο άλλωστε, που συμφωνήθηκε προσφάτως, δεν πρόκειται να τεθεί πλήρως σε ισχύ παρά σε δύο χρόνια.

Στο μεσοδιάστημα, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ζητούν μέτρα πιο αποτελεσματικής δράσης έναντι της παράτυπης μετανάστευσης, με απελάσεις εξπρές ακόμη και σε χώρες υπό καθεστώτα όπως αυτά των Ταλιμπάν του Αφγανιστάν ή του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία.

Όχι τυχαία, ο Ούγγρος εθνικιστής πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν -η χώρα του οποίου ασκεί το τρέχον εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ- συνεχάρη τον Σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς με τη φράση «Καλώς ήρθατε στο κλαμπ».

Ο επικεφαλής της -συγκυβερνώσας πλέον- ακροδεξιάς στην Ολλανδία, Γκέερτ Βίλντερς, δήλωσε έτοιμος να αντιγράψει άμεσα την «καλή ιδέα»  της Γερμανίας.

Φυσικά δεν είναι ο μόνος…

Επικαλούμενες διάφορους λόγους -από το μεταναστευτικό και την τρομοκρατία, έως λόγους ασφαλείας ένεκα των πολέμων στην Ουκρανία ή ακόμη και στη Γάζα- η Αυστρία, η Δανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Νορβηγία, η Σλοβενία, η Σουηδία και η Φινλανδία επανέφεραν ή ενίσχυσαν το τελευταίο διάστημα τους συνοριακούς ελέγχους στη ζώνη Σένγκεν.

Δίνοντας μάλιστα αντιμεταναστευτικά «μαθήματα» στον κεντροαριστερό νέο πρωθυπουργό της Βρετανίας, Κιρ Στάρμερ, η μεταφασίστρια πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι τρίβει με ικανοποίηση τα χέρια της, παρά το γεγονός ότι η χώρα της ήταν είναι μεταξύ των πληττόμενων κρατών πρώτης υποδοχής από τα μέτρα της Γερμανίας.

Στην Αυστρία εν τω μεταξύ -απ’ όπου ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κήρυξε οιονεί «αντάρτικο» όχι στην αντιμεταναστευτική μεταστροφή του Βερολίνου, αλλά στις από εκεί επαναπροωθήσεις, ενόσω η ελληνική κυβέρνηση καταγγέλλεται ευρέως για push backs και πανηγυρίζει για την θωράκιση του φράχτη στον Έβρο- η ακροδεξιά ετοιμάζεται για επάνοδο στην εξουσία με τις βουλευτικές εκλογές της 29ης Σεπτεμβρίου.

Κατά τα λοιπά, το μεταναστευτικό αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της συνόδου κορυφής των «27» τον Οκτώβριο, εν μέσω εμφανούς -για πολλοστή φορά- έλλειψης ηγεσίας, αλλά και πολιτικού οράματος στην ΕΕ.