Peggy Guggenheim: Η γυναίκα σύμβολο της τέχνης που πήγε κόντρα σε όλους τους «κανόνες» της εποχής της

Είναι μία από αυτές τις ιστορίες που αξίζει να έχεις κατά νου γιατί θα σε εμπνεύσουν και κυρίως θα σου υπενθυμίσουν τη δύναμη της γυναικείας φύσης. Η Peggy Guggenheim ήταν ανάμεσα στις αναφορές που ενέπνευσαν το σχεδιαστικό δίδυμο των Miuccia Prada και Raf Simons για τη συλλογή τους για τον οίκο Prada και την Άνοιξη/Καλοκαίρι 2025. Αυτή είναι η συγκλονιστική ιστορία της ζωής της.

Κατέκτησε τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης σε περιόδους πολέμου. Γεννήθηκε το 1898 στη Νέα Υόρκη σε μια εύπορη εβραιοαμερικανική οικογένεια, κληρονομώντας την περιουσία της σε πολύ νεαρή ηλικία, μετά τον τραγικό θάνατο του πατέρα της στο πολυτελές βρετανικό ατμόπλοιο Τιτανικός το 1912. Ήταν μια ζωή επαναστάτρια και άφησε την τελευταία της πνοή, στις 23 Δεκεμβρίου του 1979.

Θεωρούσε τον εαυτό της αυτοδίδακτο, καθώς δεν ήθελε να πάει στο κολέγιο για σπουδές. Στα είκοσί της, η Peggy Guggenheim αποφάσισε να ταξιδέψει στην Ευρώπη, όπου γνώρισε διάσημους καλλιτέχνες, συγγραφείς και μέλη του ευρωπαϊκού κινήματος της avant-garde, αφήνοντας την δική της ιστορία στον 20ο αιώνα.

View this post on Instagram

A post shared by Peggy Guggenheim Collection (@guggenheim_venice)

Έμεινε γνωστή ως μία από τις πιο γνωστές και εκκεντρικές Αμερικανίδες συλλέκτριες έργων τέχνης παγκοσμίως και κυρίως ξεχώρισε για τρία πράγματα: το υπέροχο σπίτι της, ένα πρώην παλάτσο στη Βενετία, τα υπερμεγέθη πολυγωνικά γυαλιά της και την πλούσια ερωτική της ζωή.

Η Peggy κατόρθωσε να δημιουργήσει μια αξιοζήλευτη συλλογή πρωτοποριακών έργων σύγχρονης τέχνης στην Ευρώπη και την Αμερική, κυρίως μεταξύ των ετών 1938 – 1946.

Peggy Guggenheim and dogs at her Palazzo in Venice 1973 pic.twitter.com/FzDlowpqLy

— Robert Perlskog (@robertperlskog) May 1, 2024

Μετά τη μόνιμη μετακόμισή της στη Βενετία, την πόλη που ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά, ουσιαστικά έζησε ως ένας μαικήνας της τέχνης, φιλοξενώντας πρωτοπόρους καλλιτέχνες της εποχής της στο σπίτι της (οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν και εραστές της) και εκθέτοντας τη συλλογή της μέσα στους χώρους του ίδιου της του σπιτιού, δημιουργώντας την έννοια του σπιτιού – μουσείου.

Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επιδραστική μορφή που άφησε το στίγμα της στη σύγχρονη τέχνη και, ίσως, την πρώτη γυναίκα συλλέκτη που τόλμησε να σπάσει το κατεστημένο και να ζήσει έξω από τα στενά όρια που επέβαλε η καθωσπρέπει κοινωνία της εποχής της.

Η πρώιμη καριέρα της Peggy Guggenheim στην Ευρώπη

Το περίεργο μυαλό της και η αίσθηση της περιπέτειας την οδήγησαν στο Παρίσι. Εκεί, η Peggy γοητεύτηκε από τον μποέμ κόσμο και την αστική κοινωνία. Καλλιτέχνες από όλη την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν το δρόμο τους για το Παρίσι σαν να τους τραβούσε κάποιος μαγνήτης. Σύντομα ερωτεύτηκε τους Παριζιάνους πρωτοποριακούς καλλιτέχνες, ποιητές, συγγραφείς, που όλοι ξεχώριζαν για τον δημιουργικό και αντισυμβατικό τρόπο ζωής τους.

Καθώς ήταν πολύ φιλόδοξη, αποφάσισε να δημιουργήσει μια γκαλερί μοντέρνας τέχνης στο Λονδίνο, επιστρατεύοντας την τεχνογνωσία των καλών της φίλων, Marcel Duchamp και Herbert Read. Μέχρι εκείνη την εποχή, η Peggy Guggenheim γνώριζε πολύ λίγα για τη μοντέρνα τέχνη, επομένως βασίστηκε στη βοήθεια των φίλων και των συμβούλων της για τις εκθέσεις της.

The untold story of #PeggyGuggenheim: The socialite & collector prioritised art over family & claimed she had 1,000 lovers. But a new UK exhibition tells another tale – that of the 5 years she spent in Hampshire & Sussex leading a relatively ordinary life.https://t.co/tPCflELtdL pic.twitter.com/jNUVxVryWp

— MIX (@mixdevil66) April 28, 2024

Γιατί θεωρείται σωτήρας της σύγχρονης τέχνης

Την άνοιξη του 1940, οι Ναζί εισέβαλαν στη Γαλλία. Ο Χίτλερ έλεγχε την παραγωγή των έργων τέχνης, παίρνοντας όλα εκείνα που αποδοκίμαζε και τοποθετώντας τα σε μια τεράστια έκθεση στο Μόναχο που ονομάζεται Entartete Kunst ή Degenerate Art.

Και σε δική της έκθεση, οι Ναζί ήθελαν να δείξουν την υποτιθέμενη ηθική παρακμή του μοντερνισμού. Η Peggy, μεταξύ μερικών άλλων, προσπάθησε να σώσει μερικά από τα μεγαλύτερα έργα τέχνης που παραμένουν μέχρι σήμερα και το κατάφερε με πολύ δύσκολο τρόπο.

Με την έναρξη του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, η Peggy άρχισε να συλλέγει πίνακες, αγοράζοντας έναν πίνακα κάθε μέρα. Δεδομένης της κατάστασης, οι καλλιτέχνες προσπαθούσαν απεγνωσμένα να ξεφύγουν και να πουλήσουν τα έργα τους. Μέχρι το τέλος των αγορών της, είχε δημιουργήσει μια τεράστια συλλογή μοντέρνας τέχνης, που της κόστισε λιγότερο από 40.000$. Συνέλεξε έργα τέχνης, όπως πίνακες του Miro, γλυπτά του Brancusi, καθώς και έργα των Robert Delaunay, Vantongerloo, Piet Mondrian, Georges Braque, Salvador Dalí και πολλών άλλων.

Από την Ευρώπη στη Νέα Υόρκη

Τον Ιούλιο του 1941, η Peggy διέφυγε της κατεχόμενης από τους Ναζί Γαλλίας και επέστρεψε στη γενέτειρά της Νέα Υόρκη, μαζί με τα παιδιά της, τον σύζυγό της Λόρενς Βέιλ, καθώς και τον Γερμανό σουρεαλιστή Max Ernst, ο οποίος επρόκειτο να γίνει ο δεύτερος σύζυγός της. Η συλλογή που είχε συγκεντρώσει μέχρι στιγμής, έφτασε λίγο αργότερα εντελώς άθικτη, κάτι που ήταν μάλλον αξιοσημείωτο.

View this post on Instagram

A post shared by Peggy Guggenheim Collection (@guggenheim_venice)

Εκείνη την εποχή, η Νέα Υόρκη έγινε το κέντρο τέχνης του κόσμου. Τον Οκτώβριο του 1942, άνοιξε μια γκαλερί μουσείου στη Νέα Υόρκη που ονομάζεται «Η Τέχνη αυτού του Αιώνα». Εκεί, εξέθεσε μια συλλογή κυβιστών, αφηρημένης και σουρεαλιστικής τέχνης, αλλά έκανε και προσωρινές εκθέσεις Ευρωπαίων και Αμερικανών καλλιτεχνών.

Η Peggy αντιπροσώπευε έναν από τους διαύλους μεταξύ του ευρωπαϊκού και του αμερικανικού μοντερνισμού, καθώς και του σουρεαλισμού και του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Ο Ernst έγινε δεκτός ως ένας από τους πιο διάσημους και διακεκριμένους εκπροσώπους του σουρεαλιστικού κινήματος. Ο γάμος του με την Peggy ενέτεινε περαιτέρω το ενδιαφέρον του κοινού για εκείνον. Η γκαλερί ήταν μία από τις πρώτες διεθνείς γκαλερί στη Νέα Υόρκη που συνδυάζει αμερικανική και ευρωπαϊκή τέχνη. Γρήγορα έγινε ο πιο συγκινητικός χώρος για τη σύγχρονη τέχνη και μια πλατφόρμα για νέους Αμερικανούς αφηρημένους εξπρεσιονιστές όπως ο Jackson Pollock, ο Mark Rothko, ο Clyfford Still και πολλοί άλλοι.

Η επιστροφή στην Ιταλία

Παρά την επιτυχία του Art of This Century στη Νέα Υόρκη, η Peggy ήθελε να επιστρέψει στην Ευρώπη. Το 1947 έκλεισε τη γκαλερί της και έφυγε για την Ευρώπη. Στο δρόμο, αποφάσισε ότι η Βενετία θα ήταν το μελλοντικό της σπίτι. Για την Μπιενάλε της Βενετίας το 1948, κλήθηκε να εκθέσει τη συλλογή της και αυτό είχε τεράστια επίδραση εκεί.

View this post on Instagram

A post shared by Peggy Guggenheim Collection (@guggenheim_venice)

Ήταν η πιο ολοκληρωμένη έρευνα αφηρημένης και σουρεαλιστικής μοντέρνας τέχνης. Αμερικανοί καλλιτέχνες όπως οι Jackson Pollock, Mark Rothko, Clyfford Still εκτέθηκαν διεθνώς για πρώτη φορά. Η συλλογή της Peggy Guggenheim μύησε τους Ευρωπαίους λάτρεις της τέχνης στη σχολή ζωγράφων της Νέας Υόρκης που είχαν φτάσει να κυριαρχήσουν στην καλλιτεχνική σκηνή τη δεκαετία του 1950.

Έναν χρόνο αργότερα μετά την Μπιενάλε, η Peggy αγόρασε το βενετσιάνικο Palazzo Venier Dei Leoni του 18ου αιώνα, όπου στεγάζεται μέχρι σήμερα η συλλογή της. Οι προσωπικοί δεσμοί της με καλλιτέχνες συνέχισαν να αυξάνονται μετά την επιστροφή της στην Ευρώπη. Μέχρι το 1951, δεν ήταν μόνο το σπίτι της, αλλά το άνοιξε και στο κοινό.

Συνολικά, 326 πίνακες και γλυπτά εκτέθηκαν εκεί, μεταξύ των οποίων έργα των Pablo Picasso, Jackson Pollock, Constantin Brancusi, Joan Miró, Alexander Calder, Salvador Dalí, Willem de Kooning, Mark Rothko, Alberto Giacometti, Wassily Kandinsky, και Marcel Duchamp.

Η Peggy Guggenheim αφιέρωσε τη ζωή της και την περιουσία της στη συλλογή και την προώθηση των ιδεών της σύγχρονης τέχνης και τελικά τα κατάφερε. Μία από τις μεγαλύτερες συλλογές μοντέρνας τέχνης στον κόσμο, γνωστή ως Συλλογή Peggy Guggenheim, έμελλε να σηματοδοτήσει για πάντα την ιστορία της τέχνης.

* Πηγή: Grace