Η «αρχαία» τεχνολογία που καθιστά τον Γιαχία Σινουάρ άφαντο

Όταν παραδέχεται ακόμα και ο ηγέτης της πάνοπλης Χεζμπολάχ, ότι υπέστη πρωτοφανές πλήγμα από τις φονικές εκρήξεις σε συσκευές επικοινωνίας της, επιβεβαιώνεται η φήμη της ισραηλινής στρατιωτικής δεινότητας. Αλλά, υπάρχει ένα χαλίκι στο «παπούτσι» του Τελ Αβίβ που δεν φεύγει με τίποτα: ο αρχηγός της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ.

Ο ηγέτης της λιβανέζικης οργάνωσης Χασάν Νασράλα, παραδέχθηκε ότι η Χεζμπολάχ -ο ισχυρότερος μη κρατικός στρατός στον κόσμο- δέχτηκε ισχυρότατο πλήγμα από τις ισραηλινές τρομοκρατικές επιθέσεις, που σκότωσαν τουλάχιστον 37 άτομα, ανάμεσά τους δύο παιδιά, και τραυμάτισαν 3.000, μετά τις εκρήξεις σε βομβητές και ασυρμάτους.

«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι έχουμε υποστεί ένα μεγάλο πλήγμα ασφάλειας και στρατιωτικό πλήγμα που είναι πρωτοφανές στην ιστορία της αντίστασης και πρωτοφανές στην ιστορία του Λιβάνου», δήλωσε ο Νασράλα στο τηλεοπτικό διάγγελμά του.

Ωστόσο, ένας άλλος ηγέτης, τη παλαιστινιακής ομάδας Χαμάς, ενώ θα μπορούσε να είναι σήμερα νεκρός, ωστόσο παραμένει άπιαστος από τα συστήματα και τους πράκτορες του Ισραήλ.

Ο Γιαχία Σινουάρ, που διαδέχτηκε τον δολοφονημένο Ισμαήλ Χανίγιε το καλοκαίρι του 2024, έχει προκαλέσει μεγάλο πονοκέφαλο στις ισραηλινές υπηρεσίες, σύμφωνα με ρεπορτάζ της The Wall Street Journal, αξιοποιώντας ένα «αρχαίο» σύστημα επικοινωνιών που τον προστατεύει από τον ισραηλινό κλοιό.

Αποφεύγει, σαν ο διάολος το λιβάνι, τηλεφωνικές κλήσεις, γραπτά μηνύματα και άλλες ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Δεν τον έχει δει το φως της μέρας –και οι κάμερες- από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος τον Οκτώβριο του 2023, ενώ οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι κρύβεται στη Γάζα.

Χρησιμοποιεί ένα περίπλοκο σύστημα αγγελιαφόρων, κωδικών και χειρόγραφων σημειώσεων που του επιτρέπει να διευθύνει τις επιχειρήσεις της Χαμάς ακόμη και όταν κρύβεται σε υπόγειες σήραγγες, όπως αναφέρουν Άραβες μεσολαβητές που επικαλείται η αμερικανικής εφημερίδα.

Εκεί βρίσκεται και το ενδιαφέρον με την περίπτωση του Σινγουάρ: στις διαπραγματεύσεις. Οι Άραβες μεσολαβητές μεταφέρουν μηνύματα κατά τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ, που φυσικά δεν μιλάνε απευθείας μεταξύ τους.

Ο Σινγουάρ είχε σκοπό, μεταξύ άλλων, να προετοιμάσει ένα σύστημα επικοινωνίας που θα ξεπερνούσε τη σύγχρονη συλλογή πληροφοριών.

Ειδικότερα, ο Σινγουάρ συντάσσει πρώτα το χειρόγραφο μήνυμα, το οποίο δίνει σε ένα αξιόπιστο μέλος της Χαμάς. Στη συνέχεια θα περάσει από χέρι σε χέρι μιας σειράς αγγελιοφόρων, κάποιοι εκ των οποίων μπορεί να είναι πολίτες. Τα μηνύματα είναι συχνά κωδικοποιημένα, με διαφορετικούς κωδικούς για διαφορετικούς παραλήπτες, συνθήκες και χρονική στιγμή, βασισμένα σε ένα σύστημα που ο Σινγουάρ και άλλοι κρατούμενοι είχαν αναπτύξει όταν ήταν στις ισραηλινές φυλακές.

Στη συνέχεια, το σημείωμα φτάνει σε έναν Άραβα διαμεσολαβητή που έχει εισέλθει στη Γάζα ή σε άλλο στέλεχος της Χαμάς που χρησιμοποιεί ένα τηλέφωνο ή άλλη μέθοδο για να το στείλει στα μέλη της Χαμάς στο εξωτερικό.

Σίγουρα μετά τις δολοφονίες υψηλόβαθμων αξιωματούχων της αντίστασης, όπως Σάλεχ Αλ Αρούρι, οι μέθοδοι επικοινωνίας του Σινγουάρ έχουν γίνει πιο περίπλοκες. «Είμαι βέβαιος ότι αυτός είναι ένας από τους σημαντικούς λόγους που οι Ισραηλινοί Στρατοί δεν τον βρήκαν», είπε πρώην πράκτορας των Ισραηλινών στρατιωτικών υπηρεσιών Μάικλ Μιλστάιν. «Πραγματικά, κρατά πολύ αυστηρά όλα τα βασικά προσωπικά πρότυπα συμπεριφοράς του».

Ειδικά μετά τον θάνατο του Αρούρι η επικοινωνία του στηρίζεται μόνο σε χειρόγραφες σημειώματα, προφορικά μηνύματα τα οποία μερικές φορές είναι ηχογραφημένα. «Ξέρουν ότι αν χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές, θα εντοπιστούν», είπε ο Άζμι Κασεβί, ερευνητής της International Crisis Group. Έτσι, ο Σινγουάρ επέστρεψε σε παλιές μεθόδους της Χαμάς, που επινόησε ο ίδιος όταν είχε φυλακιστεί το 1988, σύμφωνα με ειδικούς του International Crisis Group.

Κόλπα του Σινουάρ από τα χρόνια της φυλακής

Λίγο πριν φυλακιστεί ο Σινγουάρ είχε καταφέρει να ιδρύσει μια μυστική αστυνομία της Χαμάς, τη Majd, η οποία θα ξετρύπωνε προδότες και συνεργάτες των Ισραηλινών στις ισραηλινές φυλακές. Οι πράκτορες της Majd, που ονομάζονταν “sawa’ed” διένειμαν κωδικοποιημένα μηνύματα από το ένα τμήμα στο άλλο.

Σύμφωνα με τον Μιλστάιν, ο Σινγουάρ είχε σκοπό, μεταξύ άλλων, να προετοιμάσει ένα σύστημα επικοινωνίας που θα ξεπερνούσε τη σύγχρονη συλλογή πληροφοριών.

Οι μέθοδοί του ήταν τόσο αποτελεσματικές, όπως αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα, που οι διώκτες του δεν μπορούν να αποκλείσουν ότι δεν βρίσκεται στη Γάζα. Η προσεκτική προσέγγιση του Γιαχία Σινουάρ έχει μερικές φορές επιβραδύνει τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου» καθώς «άλλες φορές, μεταδίδει μηνύματα σε σχεδόν πραγματικό χρόνο» αλλά δίχως να είναι σαφές «εάν οι καθυστερήσεις επικοινωνίας αποτελούν διαπραγματευτική τακτική ή αντανάκλαση των αυστηρών πρωτοκόλλων της Σινγουάρ».

Για παράδειγμα, κατάφερε να στείλει τάχιστα συλλυπητήρια τον Χανίγιε μετά τον θάνατο των γιών τον Απρίλιο του 2024 με επιστολή μέσω ταχυμεταφορών λίγες ώρες μετά.

Τον Ιούνιο, κατά τη διάρκεια συνάντηση του Χανίγιε με τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών της Αιγύπτου στην Ντόχα για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, ο Σινγουάρ μετέδιδε μηνύματα σε πραγματικό χρόνο, παραμένοντας μυστήριο πως έδινε εντολές ο ίδιος.

Το Ισραήλ γνώριζε για τουλάχιστον μια δεκαετία ότι η Χαμάς δημιούργησε ένα σύστημα σταθερής τηλεφωνίας στις υπόγειες σήραγγές της, τη οποία προσπάθησε δίχως επιτυχία να καταστρέψει με μια επιχείρηση ισραηλινών καταδρομέων το 2018.

Ο Γιαχία Σινουάρ οργάνωσε επίσης τηλεφωνικές κλήσεις με διαμεσολαβητές στο σταθερό δίκτυο της Χαμάς στις σήραγγες, χρησιμοποιώντας κωδικούς για τον προσδιορισμό της ημέρας και της ώρας, καθώς και ψευδώνυμα στα μηνύματα που δημιουργούσαν τις κλήσεις, είπαν οι Άραβες διαμεσολαβητές. Οι τελευταίοι μάλιστα προσέθεσαν ότι ο Σινουάρ κατά καιρούς χρησιμοποίησε τα ονόματα των ανθρώπων που ήταν μαζί του στη φυλακή για να συγκαλύψει την πραγματική του ταυτότητα.

Ωστόσο, για τον Τόμας Γουίδινγκτον, ειδικό ερευνητή ηλεκτρονικού πολέμου στη βρετανκή δεξαμενή σκέψης Royal United Services Institute, όσο προσεκτικός κι αν ήταν, ο ηγέτης της Χαμάς ένα μικρό λάθος μπορεί αν είναι μοιραίο. «Αυτό το κλάσμα του δευτερολέπτου όπου ξεχνάς την πειθαρχία», είπε ο Γουίδινγκτον, «που μπορεί να υπογράψει το ένταλμα θανάτου του».