Ρωσία: Ανέμενε εδώ και μήνες την «αιφνιδιαστική» επιδρομή στο Κουρσκ

Η στρατιωτική διοίκηση της Ρωσίας είχε προβλέψει την εισβολή της Ουκρανίας στην περιοχή του Κουρσκ και έκανε σχέδια για να την αποτρέψει εδώ και αρκετούς μήνες, σύμφωνα με μια συλλογή εγγράφων που ο ουκρανικός στρατός δήλωσε ότι κατέσχεσε από εγκαταλελειμμένες ρωσικές θέσεις στην περιοχή του Κουρσκ. Παρόλα αυτά οι κύριοι στόχοι είναι στο μέτωπο του Ντόνετσκ.

Τα έγγραφα, που μοιράστηκαν με τον Guardian, αποκαλύπτουν επίσης τις ρωσικές ανησυχίες για το ηθικό στις τάξεις στο Κουρσκ, οι οποίες εντάθηκαν μετά την αυτοκτονία ενός στρατιώτη στο μέτωπο, ο οποίος φέρεται να βρισκόταν σε «παρατεταμένη κατάσταση κατάθλιψης λόγω της υπηρεσίας του στον ρωσικό στρατό».

Οι διοικητές των μονάδων έχουν λάβει οδηγίες να διασφαλίσουν ότι οι στρατιώτες παρακολουθούν καθημερινά ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης για να διατηρήσουν την «ψυχολογική τους κατάσταση» και το ηθικό ακμαίο.

Ο Guardian δεν μπόρεσε να ελέγξει ανεξάρτητα τη γνησιότητα των εγγράφων, αν και φέρουν τα χαρακτηριστικά γνήσιων ανακοινώσεων του ρωσικού στρατού. Στα τέλη Αυγούστου, ο Guardian συνάντησε την ουκρανική ομάδα ειδικών επιχειρήσεων που τα κατέσχεσε, λίγες ώρες αφότου είχαν εγκαταλείψει το ρωσικό έδαφος. Η ομάδα δήλωσε ότι είχε πάρει έγγραφα του ρωσικού υπουργείου Εσωτερικών, της FSB και του στρατού από κτίρια στην περιοχή του Κουρσκ και αργότερα παρείχε μια επιλογή όσων μπορούσαν να βγουν στην δημοσιότητα.

Οι φροντιστές των παιδιών από την περιοχή του Κουρσκ, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών από ορφανοτροφεία, τα οποία εκκενώθηκαν μετά από εισβολή των ουκρανικών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας, ταξινομούν ρούχα σε ένα κέντρο προσωρινής φιλοξενίαςέξω από τη Μόσχα, Ρωσία 30 Αυγούστου 2024.

Τα έγγραφα προέρχονται ως επί το πλείστον από μια μονάδα

Ορισμένα από τα έγγραφα είναι τυπωμένες διαταγές που διανέμονται σε διάφορες μονάδες, ενώ άλλα είναι χειρόγραφα ημερολόγια που καταγράφουν γεγονότα και ανησυχίες σε συγκεκριμένες θέσεις. Οι παλαιότερες εγγραφές χρονολογούνται στα τέλη του 2023, ενώ τα πιο πρόσφατα έγγραφα χρονολογούνται μόλις έξι εβδομάδες πριν η Ουκρανία ξεκινήσει την εισβολή της στην περιοχή του Κουρσκ στις 6 Αυγούστου. Ο πόλεμος ξεκίνησε με την λογική να αναγκάσει την Ρωσία να ανακόψει την επίθεση στο ανατολικό μέτωπο.

Τα έγγραφα προέρχονται ως επί το πλείστον από μονάδες του 488ου Μηχανοκίνητου Συντάγματος Τυφεκιοφόρων Φρουράς της Ρωσίας, και συγκεκριμένα από τον δεύτερο λόχο του 17ου Τάγματός του. Η εισβολή της Ουκρανίας στο Κουρσκ αιφνιδίασε τους δυτικούς εταίρους του Κιέβου και πολλούς στην ουκρανική ελίτ, καθώς ο σχεδιασμός είχε περιοριστεί σε πολύ μικρό αριθμό ατόμων.

Αλλά τα ρωσικά στρατιωτικά έγγραφα περιέχουν προειδοποιήσεις μηνών σχετικά με μια πιθανή εισβολή στην περιοχή και μια προσπάθεια κατάληψης της Σούντζα, μιας πόλης 5.000 κατοίκων που βρίσκεται τώρα υπό ουκρανική κατοχή για περισσότερο από ένα μήνα.

Μια καταχώρηση από τις 4 Ιανουαρίου έκανε λόγο για «πιθανή διάρρηξη των κρατικών συνόρων» από ουκρανικές ένοπλες ομάδες και διέταξε αυξημένη εκπαίδευση για την προετοιμασία της απόκρουσης οποιασδήποτε επίθεσης. Στις 19 Φεβρουαρίου, οι διοικητές των μονάδων προειδοποιήθηκαν για τα ουκρανικά σχέδια για «μια ταχεία ώθηση από την περιοχή του Sumy στο ρωσικό έδαφος, σε βάθος 80 χιλιομέτρων, για τη δημιουργία ενός τετραήμερου “διαδρόμου” πριν από την άφιξη των κύριων μονάδων του ουκρανικού στρατού με τεθωρακισμένα οχήματα».

Εκτός μάχης ουκρανικό όχημα μεταφοράς προσωπικού αμερικανικής κατασκευής στην περιοχή του Κουρσκ. Το γνωστό μας στην Ελλάδα ως «παπάκι», Μ113.

Είχαν διαταχθεί να ενισχύσουν τις γραμμές τους και να κάνουν ασκήσεις για την οργάνωση της άμυνας

Στα μέσα Μαρτίου, οι μονάδες στα σύνορα διατάχθηκαν να ενισχύσουν τις αμυντικές γραμμές και «να οργανώσουν πρόσθετες ασκήσεις για την ηγεσία των μονάδων και των ισχυρών σημείων σχετικά με την κατάλληλη οργάνωση της άμυνας» για την προετοιμασία μιας ουκρανικής διασυνοριακής επίθεσης. Στα μέσα Ιουνίου, υπήρξε μια πιο συγκεκριμένη προειδοποίηση για ουκρανικά σχέδια «προς την κατεύθυνση Γιουνακίβκα-Σούντζα με στόχο την κατάληψη της Σούντζα», κάτι που όντως συνέβη τον Αύγουστο.

Υπήρχε επίσης μια πρόβλεψη ότι η Ουκρανία θα επιχειρούσε να καταστρέψει μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό Σεϊμ για να διακόψει τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού στην περιοχή, κάτι που επίσης συνέβη αργότερα. Το έγγραφο του Ιουνίου παραπονιόταν ότι οι ρωσικές μονάδες που σταθμεύουν στο μέτωπο «είναι γεμάτες μόνο κατά 60-70% κατά μέσο όρο, και αποτελούνται κυρίως από εφεδρείες με αδύναμη εκπαίδευση».

Όταν ήρθε η ουκρανική επίθεση στις 6 Αυγούστου, πολλοί Ρώσοι στρατιώτες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και μέσα σε μια εβδομάδα η Ουκρανία είχε πάρει τον πλήρη έλεγχο της Σούντζα. «Έφυγαν τρέχοντας, χωρίς καν να εκκενώσουν ή να καταστρέψουν τα έγγραφά τους», δήλωσε ένα μέλος της ομάδας ειδικών επιχειρήσεων που κατέσχεσε τα αρχεία.

Κατά τη διάρκεια της χαοτικής υποχώρησης της Μόσχας, οι ουκρανικές δυνάμεις συνέλαβαν εκατοντάδες Ρώσους στρατιώτες, πολλοί από τους οποίους ήταν κληρωτοί, οι οποίοι δεν αναμένονταν να αντιμετωπίσουν μάχη. Οι γονείς ενός στρατεύσιμου στρατιώτη του δεύτερου λόχου, που εμφανίζεται στα έγγραφα, κατέγραψαν μια δακρύβρεχτη έκκληση σε βίντεο τον Αύγουστο, αναγνωρίζοντάς τον ως τον 22χρονο γιο τους Βαντίμ Κοπίλοφ, λέγοντας ότι είχε αιχμαλωτιστεί κοντά στη Σούντζα και καλώντας τις ρωσικές αρχές να τον ανταλλάξουν.

Η περίφημη ρωσική στρατιωτική παραπλάνηση

Τα έγγραφα δίνουν μια εικόνα των ρωσικών τακτικών κατά το περασμένο έτος, σε μια περίπτωση μιλάνε για την ανάγκη δημιουργίας παραπλανητικών χαρακωμάτων και θέσεων για να μπερδέψουν τα ουκρανικά αναγνωριστικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.«Θα πρέπει να δημιουργηθούν μοντέλα αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων και εκτοξευτών πυροβολικού, καθώς και κούκλες στρατιωτών, οι οποίες θα πρέπει να μετακινούνται περιοδικά», αναφέρεται σε μια διαταγή.

Προσθέτει ότι θα πρέπει να σταλούν μερικοί στρατιώτες στις θέσεις δόλωμα για να ανάψουν φωτιές τη νύχτα και να περπατούν με φακούς και ότι η Ρωσία θα πρέπει να δημιουργήσει ραδιοφωνικές συνομιλίες σχετικά με τις θέσεις δόλωμα, με σκοπό να τις υποκλέψουν. Δεν είναι σαφές αν δημιουργήθηκαν ποτέ τέτοιες θέσεις, μέλη μιας ουκρανικής μονάδας που πετούσε αναγνωριστικά drones στην περιοχή τις τελευταίες εβδομάδες δήλωσαν στον Guardian ότι δεν είδαν κανένα στοιχείο για τέτοιες θέσεις.

Τον Μάρτιο, τα ρωσικά έγγραφα σημειώνουν ότι υπήρχαν αυξανόμενα περιστατικά ουκρανικών ομάδων σαμποτάζ που μεταμφιέστηκαν για να εργαστούν πίσω από τις ρωσικές γραμμές, φορώντας ρωσικές στολές. «Για να αποτραπεί η διείσδυση του εχθρού στους σχηματισμούς μάχης μας … οι διοικητές πρέπει να εφαρμόσουν τη χρήση της παραλλαγής σήμανσης αναγνώρισης n6, κατασκευασμένης από υλικά πλάτους 8 εκατοστών, που θα προσαρτώνται χρησιμοποιώντας αόρατη ταινία», αναφέρεται σε διαταγή εκείνου του μήνα.

Τα ζητήματα του ηθικού

Θαμμένα μέσα στην ξηρή, ελικοειδή επίσημη γλώσσα υπάρχουν ενδείξεις σοβαρών προβλημάτων με το ηθικό στο μέτωπο. «Η ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης σχετικά με τις αυτοκτονίες δείχνει ότι το ζήτημα των στρατιωτών που πεθαίνουν ως αποτέλεσμα αυτοκτονικών περιστατικών παραμένει τεταμένο», αναφέρεται σε μια καταχώρηση. Αφηγείται ένα περιστατικό που φέρεται να έλαβε χώρα στις 20 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, όταν ένας στρατεύσιμος στρατιώτης μπήκε στο χώρο θερινού πλυσίματος σε ένα φυλάκιο και αυτοπυροβολήθηκε στην κοιλιά.

«Η έρευνα για το περιστατικό κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αιτία της αυτοκτονίας και του θανάτου του ήταν νευρική και ψυχολογική κατάρρευση, που προκλήθηκε από την παρατεταμένη κατάσταση κατάθλιψης λόγω της θητείας του στον ρωσικό στρατό», αναφέρεται στη χειρόγραφη έκθεση του περιστατικού.

Για την αποτροπή περαιτέρω τέτοιων περιστατικών, οι διοικητές των μονάδων έχουν οδηγίες να εντοπίζουν τους στρατιώτες που «είναι ψυχικά ανέτοιμοι να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους ή επιρρεπείς σε αποκλίνουσα συμπεριφορά και να οργανώνουν την επανατοποθέτησή τους και τη μεταφορά τους σε στρατιωτικές ιατρικές εγκαταστάσεις».

Περαιτέρω οδηγίες για τη διατήρηση του ηθικού περιέχονται σε ένα μη χρονολογημένο, δακτυλογραφημένο έγγραφο που εξηγεί ότι οι στρατιώτες πρέπει να λαμβάνουν 5-10 λεπτά την ημέρα καθώς και μία ώρα μία φορά την εβδομάδα πολιτική διδασκαλία, «με στόχο τη διατήρηση και την ανύψωση της πολιτικής, ηθικής και ψυχολογικής κατάστασης του προσωπικού».

Το περιεχόμενο των εγγράφων φαίνεται ρεαλιστικό

Αξιολογώντας το περιεχόμενο των εγγράφων που δημοσίευσε ο Guardian, όλα όσα αναφέρονται ακούγονται ρεαλιστικά. Ικανοί διοικητές πεδίου που θα είχαν αναλάβει την άμυνα της διασυνοριακής περιοχής, θα ήταν ικανοί τα προβλέψουν τα πιθανά προβλήματα στην άμυνα της περιοχής του Κουρσκ. Ακούγεται πολύ λογικό, τα ρωσικά μετόπισθεν να καλύπτονταν από λιγότερο έμπειρους ή πιο ανέτοιμους στρατιώτες.

Οι ρωσικές τακτικές παραπλάνησηης είναι επίσης γνωστές, όπως έχει επίσης γνωστοποιηθεί πως από τους 600 αιχμαλώτους που ανακοίνωσε η Ουκρανική πλευρά στις 27-28 Αυγούστους με τον Αρχιστράτηγο Αλεξάντρ Σίρσκι η συντριπτική πλειονότητα ήταν κληρωτοί και όχι μόνιμοι έμπειροι στρατιώτες. Περιστατικά πεσμένου ηθικού έχουν αναφερθεί ξανά στην ρωσική πλευρά, όπως έχουν αναφερθεί και περιστατικά λιποταξίας από πλευράς Ουκρανίας.

Πρόκειται για έναν σκληρό πόλεμο, σχεδόν αδερφοκτόνο πόλεμο με αρκετό μίσος από τις δύο πλευρές, όπου έχει καταγγελθεί εκατέρωθεν σκληρότητα εις βάρος αιχμαλώτων, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλος φόβος στο μέτωπο. Ο φόβος πολλαπλασιάζεται από τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις με drones, όπου στις περισσότερες των περιπτώσεων συνιστά έναν εκατέρωθεν άνισο πόλεμο για τους στρατιώτες που τους τσακίζει το ηθικό.