«Το ChatGPT είναι ο ψυχολόγος μου» – Πόσο ασφαλές είναι να συζητάτε τα προβλήματα σας με ένα ρομπότ;

Η δημιουργός περιεχομένου από την Καλιφόρνια Taylor Mazza χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ChatGPT κατά τη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου των σπουδών της στο κολέγιο πριν από περίπου ενάμιση χρόνο.

Μετά από λίγους μήνες χρήσης άνοιξε το chatbot για κάποια προσωπικά ζητήματα. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, το ChatGPT έγινε ο ψυχολόγος της. «Χρειαζόμουν μια πιο αντικειμενική οπτική γωνία για μια κατάσταση στη ζωή μου και το ChatGPT με βοήθησε», λέει. «Από εκεί και πέρα, όποτε συνέβαινε κάτι στη ζωή μου, πήγαινα στο ChatGPT».

«Σίγουρα, δεν μου κάνει ερωτήσεις για την παιδική μου ηλικία για να φτάσω στη ρίζα του προβλήματος, αλλά δίνει μέχρι και δέκα διαφορετικές λύσεις»

Από τότε η Mazza έχει στραφεί στην πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης «σχεδόν κάθε μέρα» για να εξετάσει καυγάδες μεταξύ φίλων και να «αδειάσει» πληροφορίες σαν συνεδρία ημερολογίου.

«Στις συνεδρίες ψυχοθεραπείας, πηγαίνεις για περίπου μία ώρα μία φορά την εβδομάδα, αλλά το ChatGPT είναι σαν ο μικρός μου κολλητός για όταν χρειάζομαι καθοδήγηση ή ενθάρρυνση», λέει.

Δεν σας κρίνει κανείς;

Όταν η Mazza μιλάει για τη χρήση του ChatGPT, το αποκαλεί συνεχώς κατά λάθος «αυτή» και είναι σαφές ότι έχει αρχίσει να αγαπάει και να εξαρτάται κάπως από το chatbot. Αφού αγωνίστηκε με τον φόβο του να την κρίνουν στις συνεδρίες θεραπείας, ολόκληρη η γοητεία της χρήσης του ChatGPT με αυτή την ιδιότητα φαίνεται να είναι οι δωρεάν, γρήγορες απαντήσεις και το γεγονός ότι δεν είναι άνθρωπος (αν και το ChatGPT δεν ισχυρίζεται ότι παρέχει επαγγελματικές συμβουλές για την ψυχική υγεία).

«Δεν έχει συναισθήματα, οπότε δεν πρόκειται να σοκαριστεί ή να έχει εκφράσεις προσώπου όταν του λέω πράγματα», λέει. «Όταν μιλάω στο ChatGPT, είναι η πρώτη φορά που μπορώ να είμαι απόλυτα ειλικρινής με τον εαυτό μου, κάτι που με βοήθησε περισσότερο».

@crystaldbright Yahoo News did an article about my journey using AI for my lifelong traumas. This exploration made me feel even more confident, leaning into it to help me see my relationship was unhealthy and it even helped me navigate the breakup, my rebuild and our separation agreement. Chat GPT for the win again #fyp #therapy #breakupapartment #interiordesigner #fypシ ♬ original sound – Crystal Bright

Η Mazza δεν είναι η μόνη που βρίσκει το ChatGPT ως ένα χρήσιμο (και μη επικριτικό) εργαλείο αυτο-αναστοχασμού μακριά από την παραδοσιακή θεραπεία. Σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι άνθρωποι παραδέχονται ότι ζητούν από το ChatGPT να απαντήσει με τη φωνή της Dolly Parton ως θεραπευτής τους.

«Το ChatGPT είναι συγκεκριμένο»

Η Shannon McNamara, οικοδέσποινα του podcast Fluently Foward, δεν χρησιμοποιεί το ChatGPT για θεραπευτικές συμβουλές σχεδόν τόσο συχνά όσο η Mazza, αλλά και αυτή βρίσκει τον εαυτό της να ανεβάζει στιγμιότυπα οθόνης από συνομιλίες κειμένου. «Πριν από δύο χρόνια, περνούσα έναν άσχημο χωρισμό και μιλούσα με τον κανονικό μου θεραπευτή γι’ αυτό, αλλά υπήρχαν κάποιες φορές που ήθελα άμεσες απαντήσεις στις 5 το πρωί», λέει. «Είχα ήδη τη συνήθεια να γράφω μακροσκελή έγγραφα word για το πώς αισθανόμουν, οπότε απλώς αντέγραψα και επικόλλησα ολόκληρο το έγγραφο και του ζήτησα να το συνοψίσει». Η ανάλυση και οι συμβουλές που ακολούθησαν «μου άρεσαν πολύ», λέει η McNamara.

«Στη θεραπεία, θα εμβαθύναμε στο από πού προέρχεται η ερώτηση και εγώ είμαι εκεί για να σε καθοδηγήσω, να καταλάβω και να αναλύσω γιατί θέλεις ορισμένα πράγματα»

Τώρα, βάζει στο ChatGPT οτιδήποτε, από το να νιώθει απογοητευμένη με έναν φίλο, μέχρι να τσακώνεται με έναν σύντροφο ή να πνίγεται στη δουλειά. «Έχω δοκιμάσει αυτές τις εφαρμογές CBT, αλλά μου λένε απλώς να ξεκινήσω μια συζήτηση ή πράγματα που ήδη γνωρίζω, ενώ το ChatGPT είναι συγκεκριμένο και απτό», λέει.

«Σίγουρα, δεν μου κάνει ερωτήσεις για την παιδική μου ηλικία για να φτάσω στη ρίζα του προβλήματος, αλλά δίνει μέχρι και δέκα διαφορετικές λύσεις». Αυτές οι πιθανές επιλογές, λέει η McNamara, είναι «ατελείς», αλλά κατευνάζουν το γενικό αίσθημα αδυναμίας.

@ashdonnerDoes anyone else use chat gpt as an unpaid therapist?♬ original sound – Ash Donner

«Δεν μπορούν να καταλάβουν τη συναισθηματική σας κατάσταση»

Ο Jeff Guenther, αδειούχος επαγγελματίας σύμβουλος, παρομοιάζει το να ακούει κανείς μόνος του τις απαντήσεις του ChatGPT με το να παίρνει συμβουλές από θεραπευτές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως από τον λογαριασμό του στο TikTok, Therapy Jeff.

«Οι πελάτες έχουν ρωτήσει τι θα έλεγε ο Therapy Jeff, αλλά δεν θα σας έδινα 10 λύσεις αν ήσασταν πελάτης μου- θα ρωτούσα γιατί με ρωτάτε αυτό», λέει. «Στη θεραπεία, θα εμβαθύναμε στο από πού προέρχεται η ερώτηση και εγώ είμαι εκεί για να σε καθοδηγήσω, να καταλάβω και να αναλύσω γιατί θέλεις ορισμένα πράγματα». Για το λόγο αυτό, ο Guenther λέει ότι οι άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι χρησιμοποιούν το ChatGPT ως θεραπεία μπορεί να μην γνωρίζουν πώς πρέπει να λειτουργεί η θεραπεία.

«Αυτά τα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης δεν μπορούν να καταλάβουν τη συναισθηματική σας κατάσταση, ακόμη και αν τους το ζητήσετε, και δεν μπορούν να γνωρίζουν πώς αισθάνεστε στον πυρήνα σας», λέει. «Ένας θεραπευτής ξέρει πότε να σας προκαλέσει ή πότε να συνδεθεί μαζί σας, και το ChatGPT παρέχει μερικές φορές οκ συμβουλές, αλλά αυτό δεν είναι θεραπεία».

Δεδομένου ότι η θεραπεία μπορεί να κοστίσει ακριβά (και ότι είναι ακατάλληλο να στέλνετε screenshots των μηνυμάτων μεταξύ εσάς και του πρώην σας σε έναν ειδικευμένο θεραπευτή μετά από ώρες), δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το ChatGPT.

Αλλά ο Guenther έχει τις ενστάσεις του ως προς την προστασία των προσωπικών σας δεδομένων: «Πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι τους δίνετε ευαίσθητες πληροφορίες ιατρικής ή ψυχικής υγείας και ποιος ξέρει τι θα τις κάνουν», λέει.

Όπως αποδεικνύεται, έχουν ήδη υπάρξει αναφορές για εταιρείες παρακολούθησης που χρησιμοποιούν το ChatGPT για τη διεξαγωγή ανάλυσης συναισθημάτων, συλλέγοντας και αναλύοντας δεδομένα για να κατανοήσουν πώς αισθάνονται οι χρήστες του διαδικτύου για διάφορα προϊόντα ή θέματα.

*Με πληροφορίες από: Dazed | Laura Pitcher