Ηνωμένα Έθνη, διχασμένος κόσμος

Ως έχουν τα πράγματα στη διεθνή σκηνή, το «κάθε πέρσι και καλύτερα» ταιριάζει «γάντι».

Κανείς δεν μπορεί άλλωστε πια να προβλέψει πώς η επόμενη ετήσια Σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών θα βρει αυτόν τον κόσμο.

Προς το παρόν η φετινή, 79η στη σειρά, γίνεται σε δυστοπικό φόντο.

Πέρυσι στο επίκεντρο ήταν ο αδυσώπητος πόλεμος της Ουκρανίας με τη συνεχή -μέχρι και σήμερα- επικρεμάμενη πυρηνική απειλή.

Πλέον έχει προστεθεί ο εφιαλτικός -καταγγελλόμενος πλέον από σειρά κρατών ως γενοκτονικός- πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, τώρα μάλιστα συνοδευόμενος από την ανάφλεξη στο Λίβανο, με τη Μέση Ανατολή κοντά όσο ποτέ στην άβυσσο της περιφερειακής σύγκρουσης.

Το γκρίζο σκηνικό αποσταθεροποίησης συμπληρώνουν οι εντεινόμενοι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί μεταξύ Δύσης και Ανατολής.

Το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ του Παγκόσμιου Βορρά και Νότου.

Η άνοδος της λαϊκιστικής ακροδεξιάς, η αυξανόμενη ανησυχία για την κατάσταση της Δημοκρατίας, αλλά και η εντεινόμενη δυσαρέσκεια από μια κατά το δοκούν «διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες».

Οι ανά τον κόσμο ανθρωπιστικές κρίσεις -συμπεριλαμβανομένου του σπαραζόμενου από τον πόλεμο Σουδάν- καθώς και μια σειρά νέων παγκόσμιων προκλήσεων: από την κλιματική αλλαγή έως και την αχαλίνωτη τεχνητή νοημοσύνη.

Όμως ακόμη και το λεγόμενο «Σύμφωνο για το Μέλλον» -που ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαιρέτισε ως ορόσημο προς μια «αποτελεσματική, χωρίς αποκλεισμούς» πολυμέρεια- έγινε αντικείμενο αντεγκλήσεων.

Προϊόν πολύμηνων διαπραγματεύσεων, εγκρίθηκε χωρίς ψηφοφορία την Κυριακή, αφού είχε ήδη απορριφθεί τροπολογία περί «μη ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών», που πρότεινε η Ρωσία και υποστήριξαν η Λευκορωσία, η Βόρεια Κορέα, το Ιράν, η Νικαράγουα και η Συρία.

Κατά τα λοιπά, περισσότεροι από 130 αρχηγοί κρατών, κυβερνήσεων και υπουργοί δίνουν αυτή την εβδομάδα το παρών στην ετήσια σύνοδο στη Νέα Υόρκη, για ένα γαϊτανάκι ομιλιών που φαντάζει κάθε χρόνο με «διάλογο κωφών».

Το φετινό κεντρικό θέμα;

«Δεν αφήνουμε κανέναν πίσω: ενεργώντας από κοινού για την προώθηση της ειρήνης, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές».

Ακούγεται ιδιαίτερα φιλόδοξο και συνάμα κυνικά υποκριτικό, την ώρα που ο ΟΗΕ -ένας διεθνής οργανισμός που δημιουργήθηκε στις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου- βλέπει τα ψηφίσματά του να αγνοούνται επιδεικτικά και αδυνατεί να παρέμβει για τη διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης και της διεθνούς νομιμότητας, παραλυμένος από τα βέτο και τα συμφέροντα των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία).

Η φετινή σύνοδος αναμένεται να επιταχύνει τις συζητήσεις για μεταρρυθμίσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Όμως οι «ελέφαντες στο δωμάτιο» πληθαίνουν.

Με την αμερικανική ηγεμονική ισχύ υπό αμφισβήτηση, ο κόσμος κρατά την ανάσα του μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου και την ανάδειξη νέου ή νέας προέδρου στις ΗΠΑ.

Στο μεσοδιάστημα, το ταχέως διευρυνόμενο μπλοκ των BRICS πιθανόν να υποδεχτεί στα τέλη Οκτωβρίου νέα μέλη -με την Τουρκία να «τζογάρει»- ευαγγελιζόμενο μια μεταρρυθμισμένη πολυμέρεια, αμφισβήτηση της ηγεμονίας του δολαρίου και τη διαμόρφωση μιας «νέας παγκόσμιας τάξης».

Αυτά, ενώ έχει ήδη αρχίσει η κούρσα για τη διαδοχή του Πορτογάλου Αντόνιο Γκουτέρες στη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, η δεύτερη πενταετής θητεία του οποίου λήγει στα τέλη του 2026.

Προς το καλύτερο ή το χειρότερο, θα δείξει…