Νυχτερινό σχολείο γονέων για τη «Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών» – Σπάζοντας τα ταμπού στην Κίνα

Με το τυποποιημένο πρόγραμμα διδασκαλίας στα σχολεία της Κίνας να αφήνει μέχρι και σήμερα λίγα περιθώρια για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, το σεξ παραμένει διαχρονικά για μεγάλο μέρος του πληθυσμού της αχανούς χώρας ένα θέμα ταμπού.

Ο κύκλος αυτός δύσκολα μπορεί να σπάσει, παρατηρεί το κινεζικό περιοδικό Sanlian Lifeweek, ακόμη κι όταν παιδιά και έφηβοι έχουν πρόσβαση σε σχετικά σχολικά μαθήματα, αλλά βρίσκονται αντιμέτωπα με ένα τείχος σιωπής όταν επιστρέφουν στο σπίτι.

Κατά πολλούς ειδικούς, ο σεξουαλικός αναλφαβητισμός στην Κίνα παραμένει εμφανής σε κάθε πτυχή της κοινωνίας, με πιο ευάλωτα τα παιδιά και τις γυναίκες.

Όμως στην περιφέρεια Γουχό στη νοτιοδυτική επαρχία Σιτσουάν, μια μικρή ομάδα νέων εκπαιδευτικών, κοινωνικών λειτουργών, γονέων, αλλά και παπούδων αποφάσισαν ότι είναι καιρός πια αυτό να αλλάξει.

Βάσει πρωτοβουλίας ιδιωτών, δημιουργήθηκε στην περιοχή ένα πρότυπο νυχτερινό σχολείο «Σεξουαλικής διαπαιδαγώγηση των παιδιών» για ενήλικες.

Σε αυτό το εργαστήριο, ειδικοί και κηδεμόνες μιλούν για το σεξ, μέσα από σειρά δράσεων και αλληλεπιδράσεων εκπαιδευτικού ή βιωματικού χαρακτήρα.

Ζητούμενο είναι να βοηθηθούν οι γονείς «να σπάσουν τις ψυχολογικές τους άμυνες και να αντιμετωπίσουν αυτό το σοβαρό θέμα», εξηγεί ένας εκ των διοργανωτών.

Γιατί «όσον αφορά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οι γονείς είναι πιο σημαντικοί από τα ίδια τα παιδιά».

Τα μαθήματα στο ιδιότυπο αυτό νυχτερινό σχολείο δεν αφορούν μόνο σε αναπαραγωγικά ζητήματα.

Βοηθούν επίσης τους ενήλικες να εντοπίσουν ενδείξεις σεξουαλικής κακοποίησης ενός παιδιού.

Κάπως έτσι λοιπόν οι συμμετέχοντες σπάζουν όχι απλά ένα βαθιά ριζωμένο ταμπού, αλλά και έναν δυνητικά εφιαλτικό κύκλο σιωπής.

Κατά περίπτωση, δε, αυτός μπορεί να κρατά χρόνια. Ή ακόμη και ολόκληρες γενιές, με τους ίδιους τους κηδεμόνες να βαρύνονται από αντίστοιχα παιδιά βιώματα, τραύματα και αναμνήσεις…

«Διδάσκουμε κάποιες κάποιες βασικές μεθόδους, όμως αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι η ατμόσφαιρα της οικογενειακής επικοινωνίας», λέει ένας από τους υπευθύνους στο εργαστήριο «Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση παιδιών» για γονείς (Photo: Sanlian Lifeweek)

Εκπαιδεύοντας την «Κοκκινοσκουφίτσα»

Το νυχτερινό σχολείο για γονείς με θέμα τη «σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών» λειτουργεί τον τελευταίο καιρό στη Γουχό, στην άκρη ενός δρόμου.

Οι συμμετέχοντες είναι άτομα όλων των ηλικιών.

Από πλευράς κηδεμόνων, το παρών δίνουν κυρίως μητέρες παρά πατεράδες, καθώς και γιαγιάδες που φροντίζουν τα εγγόνια τους.

Συμμετέχουν επίσης κοινωνικοί λειτουργοί, εθελοντές δάσκαλοι αγροτικών περιοχών και φοιτητές σε τοπικά εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Μαζεύονται σε μια αίθουσα, ανά τάξεις.

Συζητούν για το αναπαραγωγικό σύστημα, την έμμηνο ρύση, τη σπερματόρροια και για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα -θέματα για τα οποία οι περισσότεροι συμμετέχοντες λένε ότι στην αρχή αισθάνονται ντροπή.

Για θέματα ταυτότητας φύλου και για την ισότητα των φύλων.

Για τη σεξουαλική συμπεριφορά και τρόπους πρόληψης των  σεξουαλικών επιθέσεων.

Ειδικά ως προς το τελευταίο γίνονται και εκπαιδευτικές παραστάσεις, που μπορούν στη συνέχεια να μεταφερθούν ως παιχνίδι μαζί με τα παιδιά στο σπίτι.

Μια από αυτές βασίζεται στο παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας, προσαρμόζοντας την πλοκή σε διάφορες εκδοχές.

Σε όλες, στον ρόλο της Κοκκινοσκουφίτσας αντιστοιχεί ένα παιδί σχολικής ηλικίας.

Ο κακός λύκος είναι κάποιος ή κάποια που θέλει να παρενοχλήσει σεξουαλικά παιδιά.

Η γιαγιά είναι ο απών κηδεμόνας.

Ο κυνηγός είναι ένας ξένος, που μπορεί να αποτρέψει ή να σταματήσει τη σεξουαλική επίθεση.

Μέσα από την θεατρική άσκηση γίνεται αντιληπτό ότι ακόμη και οι ενήλικες δεν ξέρουν στην αρχή πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση και πώς ακριβώς να αντιδράσουν.

Πολλώ μάλλον όταν στο σενάριο που ο «κακός λύκος» είναι ένα οικείο πρόσωπο, ακόμη και κάποιο άτομο από το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον.

Οι εκπαιδευτές ενθαρρύνουν τους γονείς να παίξουν αυτό το παιχνίδι στο σπίτι και να εξερευνήσουν μαζί με τα παιδιά τους πώς θα ανταποκριθούν σε διαφορετικές συνθήκες.

Συνήθως, όσα έχουν «χτίσει» αυτοπεποίθηση και επίγνωση των κινδύνων -και δη με τη βοήθεια και τη στήριξη των γονέων- είναι συνήθως αυτά που τολμούν να αντιδράσουν.

Μαθήματα «σεξουαλικής παιδικής αγωγής» για ενηλίκους στην κινεζική επαρχία Σιτσουάν, στο σενάριο της «Κοκκινοσκουφίτσας» και του «κακού λύκου» (Photo: Sanlian Lifeweek)

Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση για όλους

Το νυχτερινό σχολείο γονέων και κηδεμόνων στη Γουχό χωρίζεται σε τρία στάδια, με βάση την ηλικία των τέκνων: 6 έως 9 ετών, 9 έως 12 ετών και 12 έως 14.

Ο λόγος είναι προφανής.

Ανάλογα με την ηλικία, η κατανόηση και η έμφαση των παιδιών σε σεξουαλικά θέματα διαφέρει.

Ο δε λόγος που τα μαθήμα στο συγκεκριμένο εργαστήριο δεν γίνονται απευθείας σε παιδιά και εφήβους, αλλά σε γονείς και κηδεμόνες, είναι γιατί οι ενήλικες αποτελούν συχνά έναν σημαντικό ελλατωματικό «κρίκο» σε μια ήδη εύθραστη «αλυσίδα».

Αν και σε σχολεία στην Κίνα υπάρχουν πλέον μαθήματα σεξουαλικής αγωγής -που συνήθως όμως περιορίζονται στη φυσιολογία και στην ανατομία και γίνονται κατά κανόνα ξεχωριστά για αγόρια και κορίτσια- πολλά ακυρώνονται λόγω αντίθεσης των ίδιων των γονέων.

Όχι τυχαία, η συμμετοχή στο εργαστήριο στη Γουχό ήταν στην αρχή μικρή.

«Οι περισσότεροι γονείς εξακολουθούν να φοβούνται αυτό το θέμα και αρκετοί πιστεύουν ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν είναι δική τους ευθύνη», εξηγεί ένας από τους διοργανωτές.

«Το να αποτρέπουμε τα παιδιά από το να εκτίθενται σε τέτοιες πληροφορίες είναι ένα είδος συγκάλυψης», παρατηρεί, «κάτι που είναι πολύ πιο επικίνδυνο».

Κόντρα σε οποιοδήποτε τείχος ενοχικής σιωπής, συστημικής ή μέσα στην οικογένεια, τα παιδιά θα προσπαθούσουν να λύσουν τις απορίες τους μέσα από άλλα κανάλια πληροφόρησης, όπως π.χ. συνομηλίκους ή το Διαδίκτυο.

Το πιο πιθανό είναι «η πληροφόρηση που θα έχουν να είναι λάθος», υπογραμμίζει.

«Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να οικοδομηθούν οι σωστές έννοιες για τα παιδιά, ώστε να μπορούν να διακρίνουν από μόνα τους το σωστό από το λάθος».

* Κεντρική photo: The People Speak!/Creative Commons/flickr