Λίβανος: Σύγχρονο και μεγάλο το οπλοστάσιο της Χεζμπολάχ

Ένα βήμα πριν την ένοπλη σύρραξη βρίσκονται Ισραήλ και Χεζμπολάχ. Ήδη το Τελ Αβίβ έχει εξαπολύσει καταστροφικές επιθέσεις στο Λίβανο, με αεροπορικές επιδρομές και εκρήξεις με τηλεχειρισμό που έθεσαν τη λιβανέζικη οργάνωση σε άμυνα και κατέδειξαν τη τεράστια υπεροχή του Ισραήλ σε ότι αφορά την πολεμική αεροπορία. Παρόλα αυτά, αν γίνει χερσαίος πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών, ίσως το αποτέλεσμα να είναι τελείως διαφορετικό.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Wall Street Journal, η Χεζμπολάχ διατηρεί σε εφεδρεία ένα τεράστιο οπλοστάσιο ρουκετών, μη  επανδρωμένων αεροσκαφών και αντιαρματικών πυραύλων που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να αντιμετωπίσει τις ισραηλινές προόδους. Μεταξύ των νέων όπλων της είναι ένας ιρανικής κατασκευής κατευθυνόμενος αντιαρματικός πύραυλος, που ονομάζεται Almas, ο οποίος δίνει στη Χεζμπολάχ πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια στα χτυπήματα από ότι είχε όταν διεξήγαγε τον τελευταίο πόλεμο με το Ισραήλ το 2006.

Όπως και στον πόλεμο του 2006, έτσι και τώρα, το Ισραήλ θα πρέπει να πολεμήσει σε ένα πεδίο μάχης στο νότιο Λίβανο που παίζει με τα πλεονεκτήματα της Χεζμπολάχ. Η σύγκρουση θα μπορούσε να μετατραπεί σε τέλμα, όπως και ο πόλεμος στη Γάζα. «Είναι λίγο σαν να λέμε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1980, ‘Ας ξαναπάμε στο Βιετνάμ’», δήλωσε ο Daniel Byman, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον και πρώην αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης.

Σε κατάσταση προετοιμασίας και οι δύο πλευρές

Ο κίνδυνος ενός πολέμου πλήρους κλίμακας κλιμακώθηκε περαιτέρω τη Δευτέρα, αφού το Ισραήλ ενέτεινε τις αεροπορικές επιδρομές του σε ολόκληρο τον Λίβανο, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Βηρυτού, σκοτώνοντας σχεδόν 500 ανθρώπους και τραυματίζοντας περισσότερους από 1.600 άλλους, στην πιο θανατηφόρα ημέρα στο Λίβανο από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα πέρυσι. Η Χεζμπολάχ εκτόξευσε επίσης πυραύλους προς το Ισραήλ.

Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι θέλει να απωθήσει τη Χεζμπολάχ από τα σύνορα και να υποβαθμίσει τις στρατιωτικές δυνατότητές της, ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν περίπου 60.000 άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τα σπίτια τους στο βόρειο Ισραήλ εξαιτίας των πυραυλικών επιθέσεων της Χεζμπολάχ τους τελευταίους 11 μήνες. Τα ισραηλινά πλήγματα έχουν εκτοπίσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους από το νότιο Λίβανο.

Όσοι έχουν γνώση της Χεζμπολάχ λένε ότι η ομάδα επιτάχυνε τις πολεμικές της προετοιμασίες τους τελευταίους μήνες, επεκτείνοντας το δίκτυο σηράγγων της στο νότιο Λίβανο, επανατοποθετώντας μαχητές και όπλα και εισάγοντας λαθραία περισσότερα όπλα. «Ο νότος μοιάζει με κυψέλη αυτή τη στιγμή», δήλωσε πρώην στρατιωτικός της Χεζμπολάχ, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, αναφερόμενος στις στρατιωτικές προετοιμασίες. «Ό,τι έχουν οι Ιρανοί, το έχουμε κι εμείς».

Δύσκολος ο πόλεμος στο Λίβανο για τους Ισραηλινούς

Η πρόοδος της Χεζμπολάχ από το 2006

Οι προετοιμασίες έρχονται να προστεθούν σε άλλες προόδους από το 2006, όταν η πολύμηνη σύγκρουση της Χεζμπολάχ με το Ισραήλ άφησε 121 Ισραηλινούς στρατιώτες και περισσότερους από 40 Ισραηλινούς πολίτες νεκρούς μαζί με περισσότερους από χίλιους Λιβανέζους. Από τότε, η Χεζμπολάχ έχει αποκτήσει χιλιάδες νέους πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη από το Ιράν και έχει συνδέσει κιτ καθοδήγησης στους παλαιότερους, μη κατευθυνόμενους πυραύλους της.

Οι μαχητές της έχουν σκληρύνει ακόμη περισσότερο από τις μάχες στον πόλεμο στη γειτονική Συρία, όπου πολέμησαν μαζί με ρωσικές και ιρανικές δυνάμεις και έμαθαν τις τεχνικές μάχης των συμβατικών στρατών. Τα αναβαθμισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Χεζμπολάχ έπληξαν με επιτυχία ισραηλινό στρατιωτικό εξοπλισμό τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένου ενός μπαλονιού επιτήρησης με ραντάρ που ονομάζεται Sky Dew τον Μάιο και ενός συστήματος καταπολέμησης μη επανδρωμένων αεροσκαφών αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων που ονομάζεται Drone Dome τον Ιούνιο.

Η μαχητική οργάνωση δήλωσε την Κυριακή ότι επιτέθηκε στην έδρα μιας ισραηλινής αμυντικής εταιρείας κοντά στη Χάιφα, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη του Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν επιβεβαίωσε τον στόχο, αλλά δήλωσε ότι η ομάδα χτύπησε βαθύτερα από το συνηθισμένο στο ισραηλινό έδαφος. Τον περασμένο Νοέμβριο, η μισθοφορική ομάδα Wagner της Ρωσίας σχεδίαζε να δώσει στη Χεζμπολάχ ένα προηγμένο αντιαεροπορικό σύστημα SA-22, ανέφερε η Wall Street Journal. Δεν είναι σαφές αν το σύστημα παραδόθηκε.

Τι λένε οι αναλυτές

Στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να αντιγράψει την τακτική που χρησιμοποίησε η Ρωσία στην Ουκρανία, εκτοξεύοντας salvos πυραύλων και σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε μια προσπάθεια να εξουδετερώσει ή να αχρηστεύσει την αεράμυνα του Ισραήλ. Αλλά και να πλήξει στρατιωτικές βάσεις, λιμάνια και το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι αναμένουν ότι εκατοντάδες άνθρωποι θα μπορούσαν να σκοτωθούν. «Δεν θα είναι περίπατος στο πάρκο» αν υπάρξει πόλεμος πλήρους κλίμακας, δήλωσε ο Assaf Orion, ένας απόστρατος ταξίαρχος του ισραηλινού στρατού. «Δεν υπάρχει περίπτωση να μην ματώσει η μύτη μας».

Στρατηγικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

Με βάση τους αριθμούς και τη δύναμη πυρός του Ισραήλ, η Χεζμπολάχ είναι απίθανο να μπορέσει να εξουδετερώσει το Ισραήλ ή να το νικήσει αποφασιστικά σε έναν συμβατικό πόλεμο. Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές από τις 7 Οκτωβρίου έχουν πλήξει την ηγεσία της Χεζμπολάχ και πιθανότατα έχουν υποβαθμίσει κάποιες από τις στρατιωτικές δυνατότητες της Χεζμπολάχ, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων εκτόξευσης πυραύλων και των αποθεμάτων όπλων.

Το συντριπτικό πλεονέκτημα του Ισραήλ στις επιχειρήσεις επιτήρησης και πληροφοριών φάνηκε την περασμένη εβδομάδα, καθώς, μέσω των μυστικών υπηρεσιών του, κατάφερε να καταστήσει άχρηστους τους βομβητές και τα γουόκι-τόκι χιλιάδων μελών της Χεζμπολάχ, παγιδεύοντας τα με εκρηκτικά, τραυματίζοντας χιλιάδες και σκοτώνοντας τουλάχιστον 37 άτομα. Ο στρατός του Ισραήλ διαθέτει επίσης πολύ πιο προηγμένο οπλισμό, όπως μαχητικά αεροσκάφη F-35 και πολυεπίπεδη αεράμυνα. Η αεροπορική υπεροχή του Ισραήλ θα του επέτρεπε να εξαπολύσει καταστροφικές αεροπορικές επιδρομές και να παραλύσει τις πολιτικές υποδομές του Λιβάνου, όπως έκανε το 2006.

Ωστόσο, το Ισραήλ αντιμετωπίζει στρατηγικά μειονεκτήματα. Η Χεζμπολάχ δεν θα επιδιώξει να κερδίσει έναν πόλεμο με το Ισραήλ με τη συμβατική έννοια. Αντίθετα, θα στόχευε να βυθίσει τις ισραηλινές δυνάμεις σε έναν πόλεμο φθοράς, όπως η Χαμάς, μια μικρότερη και λιγότερο καλά εξοπλισμένη ομάδα, κατάφερε να επιβιώσει από την 11μηνη επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα. «Το Ισραήλ μπορεί να προκαλέσει καταστροφή στον Λίβανο, αυτό δεν τίθεται προς συζήτηση. Υπάρχει ένα κενό στη στρατιωτική ισορροπία», δήλωσε ο Elias Farhat, απόστρατος στρατηγός του λιβανέζικου στρατού. «Αλλά η Χεζμπολάχ διαθέτει ασύμμετρα όπλα. Απέδειξαν την ικανότητά τους στη χρήση αντιαρματικών πυραύλων το 2006. Είναι καλά εκπαιδευμένοι».

Η εκδοχή της Χεζμπολάχ για τον ‘Spike’

Η Χεζμπολάχ είναι ίσως η πιο βαριά οπλισμένη μη κρατική παραστρατιωτική δύναμη στον κόσμο, με δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες και ένα εκτεταμένο πυραυλικό οπλοστάσιο, λένε στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες. Το 2006, Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούσαν ότι η Χεζμπολάχ διέθετε περίπου 12.000 ρουκέτες και πυραύλους.

Ο Qassem Qassir, ένας Λιβανέζος αναλυτής με γνώση της Χεζμπολάχ, δήλωσε ότι το απόθεμα της ομάδας είχε διογκωθεί σε 150.000 πριν από τις 7 Οκτωβρίου, αριθμός που ταιριάζει σε γενικές γραμμές με τις ισραηλινές και δυτικές εκτιμήσεις. Ο καθοδηγούμενος αντιαρματικός πύραυλος Almas θεωρείται ευρέως από στρατιωτικούς αναλυτές ότι είναι μια αντίστροφη έκδοση ενός ισραηλινού πυραύλου που ονομάζεται Spike, ο οποίος πιθανότατα συνελήφθη από τη Χεζμπολάχ και στάλθηκε στο Ιράν το 2006.

Σε γενικές γραμμές συγκρίσιμος με άλλους προηγμένους αντιαρματικούς πυραύλους, όπως ο αμερικανικός Javelin, τον οποίο χρησιμοποίησε η Ουκρανία για να ανατινάξει εισβάλλοντα ρωσικά τεθωρακισμένα οχήματα το 2022, ο Almas επιτρέπει στη Χεζμπολάχ να χτυπήσει στόχους με μεγαλύτερη ακρίβεια από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια, όταν βασιζόταν κυρίως σε μη κατευθυνόμενους πυραύλους.

Στην πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όπλου από τη Χεζμπολάχ τον Ιανουάριο, ένα βίντεο που τραβήχτηκε από τον ίδιο τον πύραυλο τον δείχνει να υψώνεται από τον νότιο Λίβανο και στη συνέχεια να συντρίβεται σε μια κορυφή λόφου που βρίθει από ραντάρ και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό στο βόρειο Ισραήλ.

Η εξέλιξη της Χεζμπολάχ και ο πόλεμος του 2006

Η Χεζμπολάχ ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με εκπαίδευση από το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν και προέκυψε από ένα κίνημα σιιτών του Λιβάνου με στόχο την εκδίωξη των ισραηλινών δυνάμεων μετά την εισβολή τους στον Λίβανο το 1982. Σταδιακά μεγάλωνε, έγινε ένα μεγάλο πολιτικό κόμμα που ήλεγχε έδρες στο κοινοβούλιο και το υπουργικό συμβούλιο του Λιβάνου. Συχνά συγκρούονταν με τις ισραηλινές δυνάμεις, αλλά οι δύο πλευρές διαχειρίζονταν τη σύγκρουση με σιωπηλούς κανόνες εμπλοκής, που τους επέτρεπαν να ανταλλάσσουν πυρά και στη συνέχεια να επιστρέφουν σε ένα αμήχανο status quo.

Ο πόλεμος του 2006 επαναρύθμισε αυτούς τους κανόνες. Ξεκίνησε αφού η Χεζμπολάχ έστησε ενέδρα σε μια ισραηλινή στρατιωτική περίπολο σε μια διασυνοριακή επιδρομή, σκοτώνοντας δύο στρατιώτες και αιχμαλωτίζοντας άλλους τρεις. Πέντε ακόμη σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια μιας ισραηλινής αποστολής διάσωσης. Το Ισραήλ αντέδρασε με συντριπτική δύναμη, αποκλείοντας τον Λίβανο δια θαλάσσης και βομβαρδίζοντας διαδρόμους προσγείωσης και απογείωσης στο αεροδρόμιο της Βηρυτού, ενώ τα πολεμικά του αεροσκάφη έπληξαν δρόμους και γέφυρες. Το Ισραήλ βομβάρδισε επίσης τα πυκνοκατοικημένα νότια προάστια της Βηρυτού με την ελπίδα να πλήξει το αρχηγείο της Χεζμπολάχ.

Παρά τη συντριπτική στρατιωτική του δύναμη, το Ισραήλ έφτασε στο χείλος της στρατιωτικής καταστροφής αφού ξεκίνησε χερσαία εισβολή στο νότιο Λίβανο, με στόχο να απωθήσει τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ βόρεια του ποταμού Λιτάνι, περίπου 18 μίλια από τα ισραηλινά σύνορα. Χρησιμοποιώντας τακτικές αντάρτικου, η Χεζμπολάχ προκάλεσε σημαντικές απώλειες στις ισραηλινές δυνάμεις, αναπτύσσοντας αντιαρματικούς πυραύλους για να διαπεράσει τη θωράκιση 20 αρμάτων μάχης και να σκοτώσει 24 μέλη του πληρώματος του άρματος.