Γιάννης Μόρτζος – «Χαίρε Τάσο Καρατάσο»

«Αυστηρά τα πράγματα στο σχολείο» ξεκινάει το ταξίδι του πίσω στον χρόνο ο Γιάννης Μόρτζος καταδυόμενος στις αναμνήσεις από το χωριό του, τα Σκουρέικα, έξω από το Καρλόβασι της Σάμου. «Όχι, για μένα, γιατί εγώ ήμουν επαναστάτης. Για αυτό και έτρωγα αποβολές. Τρεις μέρες, πέντε μέρες. Αλλά μου άρεσε γιατί πήγαινα σε ένα μοναστήρι έξω από το Βαθύ και τα πέρναγα καλά» θα προσθέσει.

Η απόσταση από τα Σκουρέικα στον Μαραθόκαμπο της Σάμου, το χωριό όπου πήγαινε Γυμνάσιο o Γιάννης Μόρτζος ήταν 2,5 ώρες με τα πόδια. «Τότε περπατούσαμε για να πάμε να βρούμε τους δασκάλους να μάθουμε γράμματα. Και μαθαίναμε γράμματα. Ήταν πολύ δύσκολη η ζωή» θα συνεχίσει την αφήγησή του στην εκπομπή Μονόγραμμα της ΕΡΤ, μερικά χρόνια πριν.

Μια μέρα ακούω από την ντουντούκα: “Ήρθε ένας θίασος και το βράδυ θα παίξει ένα συγκλονιστικό έργο. Το Κουρέλι. Θα κλάψετε και θα γελάσετε”» θυμάται ο ηθοποίος περιγράφοντας τα πρώτα καλλιτεχνικά σκιρτήματα. «Όμως βγήκε διαταγή από τον γυμνασιάρχη, ότι “όποιος πατήσει και δει αυτό το πράγμα θα αποβληθεί από το γυμνάσιο”».

«Εγώ όμως πήγα κρυφά και μπήκα στην αίθουσα. Βγαίνοντας κι αφού είχα συγκινηθεί πολύ με το έργο αυτό, ένας χωροφύλακας με βλέπει στην είσοδο και μου λέει “ώστε έτσι, ε; Αύριο θα τα πούμε”»

Ατίθασος πάντα

«Εγώ όμως πήγα κρυφά και μπήκα στην αίθουσα. Βγαίνοντας κι αφού είχα συγκινηθεί πολύ με το έργο αυτό, ένας χωροφύλακας με βλέπει στην είσοδο και μου λέει “ώστε έτσι, ε; Αύριο θα τα πούμε”. Πήγε και με κάρφωσε. Και με διώξανε πάλι από το γυμνάσιο, έφαγα την αποβολή μου…

»Τόσο πολύ, όμως, με συγκίνησε που είδα αυτόν τον θίασο στο Βαθύ της Σάμου που για πρώτη φορά άρχισε το μυαλό μου να λειτουργεί διαφορετικά.

»Μόλις ήρθα στην Αθήνα το πρώτο πράγμα που έκανα μετά από λίγο καιρό, τι ήταν; Να πηγαίνω να βλέπω θέατρο. Έβλεπα επιθεωρήσεις. Ήταν η ψυχαγωγία της εποχής εκείνης» θυμάται ο Γιάννης Μόρτζος, στην εκπομπή Μονόγραμμα.

«Όταν αποφάσισα κάποια στιγμή να δοκιμάσω την τύχη μου πήγα και τον βρήκα τον Κουν. Ζήτησα ένα ραντεβού. Κατέβηκα εκεί στο υπόγειο και τον είδα»

Σταδίου 44

«Ένας φίλος μου, ο Φωτεινόπουλος, λέει τότε “επειδή βλέπω ότι σου αρέσει το θέατρο θέλεις να σε πάω εγώ να δεις θέατρο;”. Να με πας, του λέω. Κατεβαίνουμε σε ένα υπόγειο, Σταδίου 44, μαύρο σκοτάδι. Γιατί στο Θέατρο Τέχνης ήταν όλα μέσα βαμμένα μαύρα. Είπα να φύγω. Αλλά με κράτησε ο φίλος μου λέγοντάς μου “περίμενε, θα δεις κι άλλα μαύρα εδώ, αλλά θα είναι ωραία”.

»Παρακολούθησα μία παράσταση όπου πλέον τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν συγκεκριμένη άποψη μέσα μου, ότι το θέατρο είναι πολύ σπουδαία υπόθεση και ότι αν μπορείς να το κάνεις αυτό καλό είναι να το κάνεις» συνεχίζει την αφήγησή του ο Γιάννης Μόρτζος.

«Και μου λέει ο Κουν “τι θέλεις παιδί μου;”. Θέλω να γίνω ηθοποιός, του λέω. Τι να κάνω, τον ρωτάω. “Διαβάζεις;” με ρωτάει με τη σειρά του αυτός»

Η γοητεία του Κουν

«Όταν αποφάσισα κάποια στιγμή να δοκιμάσω την τύχη μου πήγα και τον βρήκα τον Κουν. Ζήτησα ένα ραντεβού. Κατέβηκα εκεί στο υπόγειο και τον είδα. Τότε ο Κουν ήταν 50 χρονών αλλά έμοιαζε για πολύ μεγαλύτερος. Τι είχε όμως; Είχε κάτι μάτια περίεργα, νόμιζες ότι ήταν 18 χρονών.  Η γοητεία του ήταν κάτι το συγκλονιστικό. Από την πρώτη ματιά.

»Και μου λέει ο Κουν “τι θέλεις παιδί μου;”. Θέλω να γίνω ηθοποιός, του λέω. Τι να κάνω, τον ρωτάω. “Διαβάζεις;” με ρωτάει με τη σειρά του αυτός. Έχω διαβάσει Άμλετ, του απαντάω εγώ. “E, αυτό σημαίνει ότι διαβάζεις” μου λέει. Να έρθεις να δώσεις εξετάσεις στη Σχολή.

»Το ότι ήρθα στο θέατρο με τις ευλογίες του Καρόλου Κουν για μένα είναι από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ζωής μου» θα παραδεχτεί στην εκπομπή Μονόγραμμα ο Γιάννης Μόρτζος κάνοντας μια στάση στη στιγμή που τον όρισε και τον καθόρισε ως καλλιτέχνη.

Δείτε τη συνέντευξη του Γιάννη Μόρτζου στο Μονόγραμμα της ΕΡΤ

Ο Ανδρέας και το ΠΑΣΟΚ

Ο Γιάννης Μόρτζος, ο οποίος γεννήθηκε το 1940 λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στη Σάμο, βρέθηκε μαζί με τον Γιώργο Αρμένη, τον Μίμη Κουγιουμτζή, τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο και άλλους μαθητές του Κουν στην ίδια παρέα. Υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη του θεάτρου Τέχνης, το οποίο υπηρέτησε για σχεδόν δύο δεκαετίες, μέχρι το 1981.

Ερμήνευσε υπό την καθοδήγηση του Καρόλου Κουν σπουδαίους θεατρικούς ρόλους από όλο το φάσμα της θεατρικής γραφής: αρχαίο δράμα, κλασικό θέατρο, σύγχρονο θέατρο, θέατρο του παραλόγου, αλλά κυρίως νεοελληνικό θέατρο, για το οποίο έτρεφε μια ιδιαίτερη αδυναμία και το προτιμούσε πάντα στις επιλογές του ρεπερτορίου του.

Η ενασχόλησή του με την πολιτική και η γνωριμία του με τον Ανδρέα Παπανδρέου θα τον φέρει σε ρήξη με το θέατρο από το οποίο και θα αποχωρήσει για να κατέβει ως υποψήφιος στις εθνικές εκλογές.

Πολύ συχνά, ακόμη και τους τελευταίους μήνες, εξέφραζε ανοιχτά τις απόψεις του για την πολιτική.

«Επειδή ήμουνα πολύ στενός του φίλος, ήξερα τα πάντα για τον Ανδρέα Παπανδρέου, γιατί µου µιλούσε ανοιχτά»

«Ήταν ένας φίλος µε αισθήματα»

«Με τον Ανδρέα Παπανδρέου είχαμε γνωριστεί πριν από τη δικτατορία, όταν ήρθε και µε είδε στο Θέατρο Τέχνης. Την εποχή που ήμουν µε τον Κάρολο Κουν. Μόλις επέστρεψε, µετά τη δικτατορία, τον είδα αμέσως, εντάχθηκα στο ΠΑΣΟΚ, έγινα από τα πρώτα του µέλη, τα ιδρυτικά, και ανέλαβα το καλλιτεχνικό µμέρος των µελών µας» θα πει στα Παραπολιτικά σε συνέντευξη του 2023 και θα συνεχίσει:

«Ήταν ένας φίλος µε αισθήματα, πολύ γούστο, χιούμορ, αλλά και επαναστάτης. Επειδή ήμουνα πολύ στενός του φίλος, ήξερα τα πάντα για τον Ανδρέα Παπανδρέου, γιατί µου µιλούσε ανοιχτά. Ξέρω κάποιες στιγµές ιδιαίτερες που είχε περάσει, εντελώς προσωπικές. Απλά, έκανα το κορόιδο».

«Η Γιούλη με νιώθει σαν δάσκαλό της»

Η ζωή με τη Γιούλη Ζήκου

«Όχι, δεν υπάρχει ανταγωνιστικότητα μεταξύ μας, δεν βίωσα κάτι τέτοιο» θα πει ο Γιάννης Μόρτζος για τη σχέση με τη γυναίκα της ζωής του, την ηθοποιό Γιούλη Ζήκου, με την οποία έχει 20 χρόνια διαφορά ηλικίας και 25 χρόνια κοινής ζωής. «Η Γιούλη με νιώθει σαν δάσκαλό της».

Γνωρίστηκαν όταν η Γιούλη ήταν φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο, κάποιο βράδυ στη Θεσσαλονίκη, σε ένα καλλιτεχνικό στέκι. «Κάποια έλξη υπήρξε αμέσως, η οποία εξελίχθηκε και μετά από έναν χρόνο κατέληξε σε γάμο» θυμάται ο σπουδαίος ηθοποιός, στα 80 του τότε, σε μια από τις σχετικά πρόσφατες συνεντεύξεις του στο MEGA.

«Είναι ο τρίτος μου γάμος και πρέπει να πω ότι στέριωσε γιατί έχουμε ταυτιστεί σε πολλά πράγματα και έχουμε τις ίδιες αντιλήψεις για την τέχνη. Μας ενώνει το ότι είμαστε ολιγαρκείς και δεν ζητάμε να πλουτίσουμε χωρίς λόγο. Έχουμε μεταξύ μας πλήρη κατανόηση και στα καλά και στα άσχημα» θα προσθέσει σε μια πιο πρόσφατη συνέντευξή του στο Λοιπόν ο Γιάννης Μόρτζος ενώ στη συνέχεια μιλάει για την περιπέτεια υγείας της Γιούλης Ζήκου: «Βεβαίως, τρόμαξα. Όταν συνέβη το τραγικό αυτό γεγονός με το ανεύρυσμα ήμουν στην Καρδίτσα και ένιωσα να βουλιάζω μέσα στη γη. Από την άλλη είχα αισιοδοξία γιατί ήξερα ότι και η Γιούλη είναι δυνατός χαρακτήρας και είχα εμπιστοσύνη στον αδερφό της που είναι και ο γιατρός μας».

«Ασυμφωνία χαρακτήρων» θα πει για τα δύο προηγούμενα διαζύγιά του. «Με τη γυναίκα που έκανα τον γιο μου, μιλάμε μέχρι σήμερα στο τηλέφωνο. Δεν έγινε ο χωρισμός με βίαιο τρόπο.

»Φοβόμουν ότι θα κάνω άλλο παιδί και θα χωρίσω. Αυτό με προβλημάτισε. Όταν χώρισα ο Φρίξος ήταν 3,5 ετών και τον στερήθηκα. Δεν μπορούσα να τον βλέπω κάθε μέρα».

Η σχέση με την τηλεόραση

«Έλειπα πολλά χρόνια από την τηλεόραση και το έκανα επίτηδες» παραδέχεται σε μια παλιότερη συνέντευξή του. «Ήμουν ένας εκ των πρωταγωνιστών στο σήριαλ Τι Ψυχή θα Παραδώσεις Μωρή και ατύχησε αυτή η σειρά. Στεναχωρήθηκα πάρα πολύ. Πικράθηκα πάρα πολύ. Όχι μόνο γιατί σταμάτησε αλλά με τον τρόπο που σταμάτησε» θα πει ενώ συμμετείχε στις σειρές Χαιρέτα μου τον Πλάτανο το 2020, και Το χρώμα του φεγγαριού, το 1996.

H φράση «Χαίρε Τάσο Καρατάσο» από το ομώνυμο σήριαλ του 1985, μαζί την Ντίνα Κώνστα, τον Νίκο Καλογερόπουλο, τον Βασίλη Διαμαντόπουλο κ. ά, στο οποίο υποδυόταν τον αγρότη Τάσο Καρατάσο, θα συνοδεύει πάντα την αναφαορά του ονόματός του.

Τα τελευταία χρόνια είχε δημιουργήσει το Θέατρο «Τέσσερις εποχές», με το οποίο παρουσίαζε σημαντικές παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα, ενώ δίδασκε θέατρο σε δραματικές σχολές επί τριάντα πέντε χρόνια.

«Εκείνο το οποίο αγαπώ πάρα πολύ είναι να διδάσκω τους νέους ηθοποιούς» θα πει στην εκπομπή Μονόγραμμα. «Η θητεία μου κοντά στον Κουν τόσα χρόνια μου έδωσε αυτό το δικαίωμα».