Το μηριαίο οστό της ανθρωπιάς

Λέγεται πως κάποτε ρώτησαν την αμερικανίδα πολιτισμική ανθρωπολόγο, Μάργκαρετ Μιντ (1901-1978) ποιο ήταν το πρώτο σημάδι πολιτισμού. Η Μιντ απάντησε πως ήταν ένα «θεραπευμένο μηριαίο οστό 15.000 ετών» καθώς αποδείκνυε ότι ο άνθρωπος που το έσπασε είχε την αναγκαία φροντίδα για να επανέλθει, ταΐστηκε, ποτίστηκε, κουραρίστηκε, προστατεύτηκε, μεταφέρθηκε σε ασφαλές μέρος, από έναν ή περισσότερους ανθρώπους μιας κοινότητας. Υπάρχουν αρκετές καταγραφές αυτής της ιστορίας σε βιβλία από το 1980 και μετά και πλέον κάνει τον γύρο του διαδικτύου.

Δεν χρειάζεται η εξειδίκευση μιας πολιτισμικής ανθρωπολόγου για να συμπεράνει κανείς πως κάτι πάει λάθος στο εδώ και στο τώρα, πως αναζητείται ανθρωπιά και φροντίδα.

Αυτό το σχόλιο δεν έχει σκοπό να «κουνήσει το δάχτυλο» στις έφηβες της Γλυφάδας, στους έφηβους της Ερμιόνης ή της όποιας περιοχής που κάθε μέρα καταγράφεται κάποιο από τα χιλιάδες περιστατικά εφηβικής παραβατικότητας με θεατές άλλους έφηβους και άλλες έφηβες που αντιλαμβάνονται τη «φάση» ως ευκαιρία δημιουργίας περιεχομένου για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ, σχηματίζονται κάθε 24ωρο 37 δικογραφίες για ανηλίκους. Παράλληλα, για την αντιμετώπιση του φαινομένου, οι ποινές έχουν αυστηροποιηθεί, το υπουργείο Παιδείας αλλά και ο πρωθυπουργός διαφημίζουν ως μέτρο αντιμετώπισης της εφηβικής παραβατικότητας την εκ νέου και για πολλοστή φορά απαγόρευση των κινητών στα σχολεία (αυτή τη φορά θα φυλάσσονται σε ερμάρια, όπως μας πληροφόρησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός), ενώ έρχεται και το Panic button για ανήλικα άτομα, δηλαδή η εφαρμογή SafeYOUth, πάλι πιλοτικά.

Μάλιστα, το panic button έρχεται να προστεθεί στο πενταψήφιο 10201 που δεν είναι παρά μία ακόμη γραμμή καταγγελιών παραβατικότητας ανηλίκων ενώ πέρυσι πέρασε και ο νόμος «Ζούμε Αρμονικά Μαζί – Σπάμε τη Σιωπή» που ρυθμίζει σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο Παιδείας την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις.

Την ίδια ώρα, ο γνωστός αστυνομικός του τηλεπαραθύρου έβγαζε ετυμηγορία για την επίθεση στη Γλυφάδα. Το περιστατικό συνέβη σου λέει, γιατί οι δράστριες «ζήλευαν» το θύμα επειδή ήταν «όμορφη και άριστη μαθήτρια».

Αφού έχουν ληφθεί τόσα μέτρα, θα αναρωτηθείτε, τότε γιατί το 8μηνο του 2024 σημειώνεται αύξηση στα περιστατικά εφηβικής παραβατικότητας της τάξης του 47% σε σύγκριση με πέρυσι;

Mήπως γιατί ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί είναι διακοσμητικοί αφού η παρουσία τους στα σχολεία δεν είναι σταθερή καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας κι ας πανηγυρίζει ο αρμόδιος υπουργός πως «έχουμε υπερδιπλασιάσει τον αριθμό των Ψυχολόγων και των Κοινωνικών Λειτουργών στα σχολεία. Κάπου στους 2.000 ήταν το 2019, τώρα έχουμε περάσει τους 5.500 με 6.000»;

Μήπως γιατί δεν υπάρχουν μαθήματα κοινωνικών δεξιοτήτων για να μην συζητήσουμε για την αφαίρεση του μαθήματος της κοινωνιολογίας.

Μήπως ακόμη γιατί δεν υπάρχει διασύνδεση και επικοινωνία των κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων με τα σχολεία ώστε φτωχοποιημένες οικογένειες και οικογένειες με ευαλωτότητες να έχουν περισσότερη στήριξη;

Μήπως ακόμη, γιατί οι εκπαιδευτικοί μας, είναι από τους πιο χαμηλόμισθους των χωρών του ΟΟΣΑ; 776,69 ευρώ είναι ο μισθός των νεοδιόριστων.

Μήπως γιατί είναι τέτοια η εντατικοποίηση της εργασίας που οι γονείς δεν έχουν ούτε το χρόνο ούτε το κουράγιο να συνδεθούν με τα παιδιά και δεν έχουν και την αντοχή να δώσουν την μάχη της αποσύνδεσης των παιδιών τους από τις οθόνες;

Η μάχη που δίνεται στα περισσότερα σπίτια, με ευθύνη και της κυρίαρχης αντίληψης που καλλιεργείται εδώ και χρόνια, είναι αυτή της πίεσης των εξωσχολικών δραστηριοτήτων, των ξένων γλωσσών, της μελέτης,  των ακαδημαϊκών επιτυχιών αλλά όχι της καλλιέργειας της ανθρωπιάς και της φροντίδας.

Προσοχή, δεν ισχυρίζομαι πως οι οικογένειες δεν αγαπιούνται ή δεν φροντίζονται εντός των τειχών. Ισχυρίζομαι όμως πως έξω από τα στενά ορια της οικογένειας ή της παρέας, δεν υπάρχει η αντίληψη της κοινότητας που νοιάζεται και φροντίζει. Κι αυτό ξεκινά από πάνω προς τα κάτω.

Η εφηβική παραβατικότητα δεν είναι «θέμα παιδιού», δεν είναι «θέμα σπιτιού», δεν είναι «θέμα σχολείου». Είναι θέμα κοινωνίας. Γιατί τελικά, η πιτσιρικαρία, κάνει ό,τι βλέπει. Και δεν βλέπει πουθενά ανθρωπιά και φροντίδα.