Διαβήτης: Πρώτη περίπτωση ασθενούς που θεραπεύτηκε με βλαστοκύτταρα

Μια 25χρονη γυναίκα στην Κίνα φαίνεται πως είναι ο πρώτος στα χρονικά ασθενής που πετυχαίνει ίαση από τον διαβήτη τύπου 1, μια εντυπωσιακή επιτυχία που φέρνει ελπίδα για εκατομμύρια ασθενείς.

«Τώρα μπορώ να τρώω ζάχαρη» δήλωσε στο περιοδικό Nature η γυναίκα, η οποία ζήτησε να παραμείνει ανώνυμη.

Στον ένα χρόνο που έχει περάσει από τη μεταμόσχευση των κυττάρων, η γυναίκα δεν έχει χρειαστεί να πάρει ινσουλίνη και τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα της βρίσκονται εντός του φυσιολογικού εύρους στο 98% των περιπτώσεων, αναφέρουν οι γιατροί της στην έγκριτη επιθεώρηση Cell.

Τα αποτελέσματα είναι «πολύ θετικά» και για δύο άλλους ασθενείς που υποβλήθηκαν αργότερα στην ίδια θεραπεία, όμως οι ερευνητές περιμένουν να περάσει ένας χρόνος από την επέμβαση για να είναι σίγουροι ότι δούλεψε.

Τον Ιούλιο του 2023, τα κύτταρα εγχύθηκαν στους κοιλιακούς μυς της ασθενούς σε μια επέμβαση που κράτησε λιγότερο από μία ώρα

Αν τα αποτελέσματα κριθούν ικανοποιητικά, η κλινική δοκιμή θα επεκταθεί σε άλλους 10-20 ασθενείς.

Θεραπείες με βλαστοκύτταρα δοκιμάζονται ωστόσο και σε άλλες χώρες.

Μεταμόσχευση

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση ασθένεια στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα βήτα κύτταρα του παγκρέατος που παράγει ινσουλίνη.

Μια πιο συχνή μορφή είναι ο διαβήτης τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή το σώμα παύει να αντιδρά στην ορμόνη.

Και οι δύο μορφές χαρακτηρίζονται από υψηλές συγκεντρώσεις γλυκόζης στο αίμα.

Ο διαβήτης τύπου 1 μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεταμόσχευση νησιδιακών κυττάρων του παγκρέατος, ωστόσο αυτό εφαρμόζεται σε πολύ περιορισμένη κλίμακα λόγω έλλειψης δοτών.

Η ομάδα του Ντενγκ Χονγκούι στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου αρχικά απομόνωσε βλαστικά κύτταρα από τους τρεις ασθενείς και χρησιμοποίησε χημικούς παράγοντες για να τα επαναφέρει σε μια πολυδύναμη κατάσταση.

Στη συνέχεια μετέτρεψαν τα πολυδύναμα κύτταρα σε νησιδιακά κύτταρα, τα οποία αρχικά δοκιμάστηκαν σε ποντίκια και πιθήκους.

Τον Ιούλιο του 2023, τα κύτταρα εγχύθηκαν στους κοιλιακούς μυς της ασθενούς σε μια επέμβαση που κράτησε λιγότερο από μία ώρα. Οι ερευνητές προτίμησαν να τα τοποθετήσουν στην κοιλιά αντί στο συκώτι ώστε να μπορούν να τα παρακολουθούν με τομογραφίες και να τα αφαιρέσουν αν χρειαζόταν.

Δυόμισι μήνες αργότερα, η γυναίκα δεν χρειαζόταν πια ενέσεις ινσουλίνης.

Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, σχολίασε ο Τζέιμς Σαπίρο, χειρουργός μεταμοσχεύσεων στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στο Έντμοντον. «Ανέστρεψαν πλήρως τον διαβήτη σε μια ασθενή που προηγουμένως χρειαζόταν σημαντικές ποσότητες ινσουλίνης» είπε.

Επιφυλάξεις

Παραμένει ωστόσο ασαφές αν τα μεταμοσχευμένα κύτταρα θα μπορούσαν δυνητικά να απορριφθούν. Οι γιατροί δεν μπορούν να το ελέγξουν επειδή η συγκεκριμένη ασθενής είχε παλαιότερα υποβληθεί και σε μεταμόσχευση ήπατος και λαμβάνει ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

Παραμένει επίσης ασαφές αν η νέα μέθοδος, η οποία απαιτεί μήνες δουλειάς στο εργαστήριο για κάθε ασθενή, μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγάλη κλίμακα.

Στο μεταξύ όμως βρίσκονται σε εξέλιξη κλινικές δοκιμές θεραπειών που χρησιμοποιούν κύτταρα από δότες αντί από τους ίδιους τους ασθενείς.

Η αμερικανική Vertex Pharmaceuticals παρουσίασε τον Ιούνιο θετικά προκαταρκτικά αποτελέσματα σε δοκιμή με βλαστοκύτταρα από έμβρυα, ενώ πέρυσι ξεκίνησε μια δεύτερη δοκιμή με κύτταρα από δότες που τροποποιήθηκαν ώστε να μην προκαλούν αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.