[…]

Δεν αγωνιούν, βέβαια, για την «ιστορικήν αλήθεια» όσοι σεληνιάζονται ακόμα και στο άκουσμα της λέξης Αντίσταση (με κεφαλαίο κι όχι με μικρό ή ψευδέστατο Α).

Άλλα είναι τα διαφανέστατα κίνητρα της «εθνικής αγανάκτησής» τους:

Αν αναγνωριστεί σαν εθνική αντίσταση το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, καταρρέει αμέσως ο μύθος όπου στήριξε μέγα μέρος της υπόστασης και της κυριαρχίας της η Δεξιά, 30 χρόνια τώρα: ο μύθος για την «ανύπαρκτη αντίσταση» και την «προδοτική δράση» του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος. Ενώ, ταυτόχρονα, κινδυνεύει ν’ αποκαλυφθεί ακόμα πιο πανηγυρικά η αλήθεια για την «αντιστασιακή» δράση άλλων, «εθνικοφρόνων» (και αναγνωρισμένων), οργανώσεων — και ατόμων…

[…]


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 5.3.1978, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η αναγνώριση της αληθινής Αντίστασης θα κλόνιζε συθέμελα τη μυθολογία και την «ιδεολογία» της Δεξιάς, θα την απογύμνωνε από πλήθος (έωλα) «επιχειρήματά» της και θ’ απειλούσε την ίδια τη δομή του κράτους της, που θεμελιώθηκε ιστορικά και πρακτικά στην προβολή του δοσιλογισμού σαν πατριωτισμού και της θυσίας σαν προδοσίας.

[Κι ας μην ξεχνάμε: την τεράστια συμβολή της Αντίστασης στον απελευθερωτικό και συμμαχικόν αγώνα δεν την μειώνει και δεν την αναιρεί ούτε το τραγικό «λάθος» του Δεκέμβη, ούτε ο τραγικά εγκληματικός εμφύλιος πόλεμος του 1946-49. Η σκόπιμη σύγχυση που επιχειρεί συστηματικά η Δεξιά —βοηθημένη, φυσικά, κι απ’ τις τερατώδεις «αστοχίες» τής τότε ηγεσίας της Άκρας Αριστεράς— δεν μπορούν ν’ αλλοιώσουν ούτε το χαρακτήρα ούτε την πελώρια σημασία της ελληνικής Αντίστασης].

Αμέτρητες είναι, βέβαια, οι μαρτυρίες και τα ντοκουμέντα που διαψεύδουν τους ισχυρισμούς της Δεξιάς για την «αντίσταση» και την Αντίσταση. Ιδιαίτερη σημασία έχουν, φυσικά, οι μαρτυρίες απ’ την πλευρά των «αξονικών» πολέμιων. Και μερικές τέτοιες, σημαντικές, έφερε τελευταία στο φως ο Β. Μαθιόπουλος, αναδιφώντας τα επίσημα γερμανικά αρχεία. Εκεί καταρρακώνονται, άλλη μια φορά, τα φληναφήματα της Δεξιάς τόσο για την «αδράνεια» του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ απέναντι στον κατακτητή όσο και για τη «δράση» άλλων, ευνοουμένων της, οργανώσεων και ομάδων.

[…]


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 20.5.1978, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Την εξόντωση της Αντίστασης προσπάθησαν να πετύχουν ο «κουίσλιγκ» Ράλλης και οι Γερμανοί ιδρύοντας τα Τάγματα Ασφαλείας. Και αυτά τα δοσιλογικά Τάγματα αναγορεύτηκαν απ’ την απριλιανή χουντοκρατία «εθνική αντίσταση» και εξακολουθούν να αναγνωρίζονται σαν τοιαύτη από την «εθνικόφρονα» δημοκρατία.

Όσο για το «δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ το ΕΑΜ», ο κ. Αβέρωφ (σ.σ. τότε υπουργός Εθνικής Αμύνης) και οι μετ’ αυτού προφήτες θα έπρεπε να θυμούνται ότι το «ποτέ», όπως και το «αν», πολλές φορές σπάρθηκαν, αλλά σπανιότατα φύτρωσαν…

*Αποσπάσματα από άρθρο του Μάριου Πλωρίτη, που έφερε τον τίτλο «Ποτέ!» (Η αντίσταση της Δεξιάς στην Αντίσταση) και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» την Κυριακή 5 Μαρτίου 1978 (σημειώνεται ότι η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης εναντίον των στρατευμάτων κατοχής κατά τα έτη 1941-1944 έλαβε εντέλει χώρα τον Αύγουστο του 1982, επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου).


Κύριε διευθυντά,

Από καιρό η έγκριτη εφημερίδα σας, με έρευνες και αρθρογραφία, καταβάλλει προσπάθεια να πείσει την κοινή γνώμη ότι η Πολιτεία έχει υποχρέωση να αναγνωρίσει το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ως κίνημα εθνικής αντιστάσεως. Θα ήθελα να πιστέψετε ότι κάθε άλλο παρά επιθυμώ να παρουσιαστώ επικριτής της προσπάθειας αυτής. Σε μια ελεύθερη κοινωνία όλες οι απόψεις πρέπει να είναι σεβαστές, φτάνει να υποστηρίζονται με καλή πίστη και, προπάντων, με σεβασμό προς την ιστορική αλήθεια.

Είμαι ένας από τους Έλληνες που έζησαν ενεργώς το ένοπλο κίνημα αντιστάσεως και τις δραματικές προεκτάσεις του. Και θα μπορούσα να επισημάνω ότι ο τρόπος με τον οποίο το θέμα παρουσιάζεται από τις στήλες του «Βήματος» δεν μαρτυρεί πάντοτε μεγάλο σεβασμό προς την ιστορική αλήθεια. Πρόθεσή μου, ωστόσο, δεν είναι να καταπιαστώ έστω και με την ανασκευή ανακριβειών που αφορούν γεγονότα για τα οποία έχω άμεση προσωπική αντίληψη. Θα περιοριστώ στην ουσία του θέματος.

Ήταν ή δεν ήταν το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ κίνημα εθνικής αντιστάσεως; Το ερώτημα περικλείει όλα τα στοιχεία μιας τραγωδίας.


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 20.5.1978, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι οι περισσότεροι από τους Έλληνες που βρέθηκαν στις τάξεις του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, ανεξάρτητα από την πολιτική ή ιδεολογική τοποθέτηση, κίνητρο είχαν τον πατριωτισμό και ένα ιερό πάθος να πολεμήσουν τον κατακτητή. Όμως, γεγονός εξ ίσου αναμφισβήτητο είναι ότι μια ηγεσία με στυγνή σταλινική νοοτροπία και ένας αμείλικτος μηχανισμός καταναγκασμού εξεβίασαν —ή παρέσυραν με την ασύστολη προπαγάνδα τους— τους καλούς αυτούς Έλληνες που αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και τους έκαναν να στρέψουν τα όπλα εναντίον άλλων Ελλήνων, που μοναδικό τους φταίξιμο ήταν ότι ήθελαν και αυτοί να αγωνιστούν για την απελευθέρωση της πατρίδας τους.

Αυτό δεν έγινε μια φορά ούτε σε μια μόνο περιοχή. Αυτό γινόταν εξακολουθητικώς σε όλη την Ελλάδα, από τα πρώτα βήματα του αντάρτικου ως την απελευθέρωση. Και συνιστά έγκλημα εσχάτης προδοσίας.

Δεν με κατέχει αντικομμουνιστικό μένος. Στο θέμα της αναγνωρίσεως του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ως κινήματος εθνικής αντιστάσεως δεν θα μπορούσε ποτέ και για κανένα λόγο να επιδράσει αρνητικώς μόνο το γεγονός ότι γεννήτορας και οδηγητής του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ήταν το ΚΚΕ, αν το ΚΚΕ δεν είχε ακολουθήσει τότε την πολιτική που ακολούθησε.


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 20.5.1978, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Με όργανό του το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και με αγριότητα πρωτογνώριστη στην Ελλάδα, η ηγεσία του ΚΚΕ επιδίωξε, και σε μεγάλη κλίμακα επέτυχε, να μονοπωλήσει το ένοπλο κίνημα αντιστάσεως, φροντίζοντας συνάμα και για την εξουθένωση των ελληνικών δυνάμεων της Μέσης Ανατολής.

Τα σφάλματα που διέπραξαν η εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση, η παλαιά πολιτική ηγεσία, το σώμα των Ελλήνων αξιωματικών, η βρετανική πολιτική —τα σφάλματα που μπορεί εμείς οι άλλοι να διαπράξαμε— δεν είναι δυνατό με καμία διαδικασία ν’ αποτελέσουν συγχωροχάρτι για ό,τι η ηγεσία του ΚΚΕ διέπραξε εις βάρος του κινήματος αντιστάσεως και της Ελλάδος.

Το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, πάνω από κάθε τι άλλο, ήταν όργανο ταξικού αγώνα και εμφύλιου σπαραγμού, και με τα λόγια ακριβώς αυτά το κατάγγειλε το 1944, στο Συνέδριο του Λιβάνου, ο συμπολεμιστής Κομνηνός Πυρομάγλου, σημερινός ένθερμος υποστηρικτής της αναγνωρίσεως του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ως αντιστασιακού κινήματος.

Για ό,τι υποστηρίζω παραπάνω υπάρχει η τεκμηρίωση. Εκτός και πέρα από τη μαρτυρία μυριάδων Ελλήνων, υπάρχουν τα κείμενα, οι ομολογίες, τα έγγραφα του ΕΛΑΣ που στοιχειοθετούν αδιάσειστα το έγκλημα. Είναι, λοιπόν, να μην απορείς και να μην αναρωτιέσαι με τι σκεπτικό η Πολιτεία θα μπορούσε να δικαιολογήσει την αναγνώριση ως αγωνιστών της Εθνικής Αντιστάσεως των στρατιωτικών διοικητών, των πολιτικών υπευθύνων και των καπετάνιων που υπέγραψαν τις διαταγές επιχειρήσεων εναντίον των Εθνικών Ομάδων του ΕΔΕΣ, της ΕΚΚΑ, του ΠΑΟ, του Ε.Σ.· των παρανοϊκών που συνήργησαν στη δολοφονία του Ψαρρού και τη σφαγή των αξιωματικών του· των ηλιθίων που αποφάσισαν το Δεκεμβριανό Κίνημα;


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 20.5.1978, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Και οι καλοί πατριώτες, εκείνοι που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ για να πολεμήσουν τον κατακτητή, εκείνοι που πολέμησαν τον κατακτητή αλλά εξαναγκάστηκαν από τους κομισαρίους του ΚΚΕ να χτυπήσουν και τ’ αδέλφια τους, αυτοί πώς θα έπρεπε να κριθούν;

Μα εκεί βρίσκεται η τραγωδία. Μια τραγωδία που θα έπρεπε να κάνει τους αυτουργούς του μεγάλου εγκλήματος να θρηνούν και να ζητούν συγγνώμη και όχι να εμφανίζονται τιμητές και δάσκαλοι εθνικού ήθους. Από αυτούς οι αδικημένοι αγωνιστές να αξιώσουν εκκαθάριση λογαριασμών.

Με φιλικά αισθήματα

Χρήστος Παπαδάτος

Αντιστράτηγος ε.α.

*Επιστολή του απόστρατου αντιστρατήγου Χρήστου Παπαδάτου (διετέλεσε διοικητής της ΑΣΔΕΝ και αποστρατεύτηκε από τη δικτατορία των συνταγματαρχών) προς το διευθυντή του «Βήματος», δημοσιευθείσα στο φύλλο της 20ής Μαΐου 1978, στο πλαίσιο της έρευνας της εφημερίδας για το επίμαχο ζήτημα της Εθνικής Αντίστασης.



Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941, κατόπιν πρωτοβουλίας του ΚΚΕ, ιδρύθηκε στην κατεχόμενη Αθήνα το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), στρατιωτικός βραχίονας του οποίου υπήρξε ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός). Στην ιδρυτική σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι του ΚΚΕ, του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΣΚΕ), της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ) και του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος (ΑΚΕ).

Headlines