Βραδύποδες: Η κλιματική αλλαγή απειλεί με εξαφάνιση τα πιο «τεμπέλικα» ζωάκια του πλανήτη

Ονομάζονται βραδύποδες, επειδή κινούνται απελπιστικά αργά, ενώ η αγγλική τους ονομασία sloth, σημαίνει κυριολεκτικά οκνός – νωθρός. Όμως τα συμπαθή θηλαστικά που ζουν στην Κεντρική και Νότια Αμερική, και μοιάζει σαν να έχουν ζωγραφισμένο στο μουτράκι τους ένα διαρκές χαμόγελο, δεν είναι πραγματικά τεμπέλικα ούτε «βαριούνται να πάρουν τα πόδια τους».

Οι νωχελικές τους κινήσεις και το γεγονός ότι περνάνε το μεγαλύτερο μέρος της μέρας τους απλώς αιρούμενα από το κλαδιά των δέντρων, δεν είναι αποτέλεσμα τεμπελιάς ή βαρεμάρας αλλά στρατηγική επιβίωσης. Η ασθενής τους όραση και ο αργός μεταβολικός τους ρυθμός, τα αναγκάζει να κινούνται αργά, καταναλώνοντας όσο το δυνατόν λιγότερη ενέργεια και περνώντας απαρατήρητα από τους επίδοξους θηρευτές.

Όμως η συνταγή που τους επέτρεψε να επιβιώσουν για 64 εκατομμύρια χρόνια, δεν αρκεί για να τα προστατεύσει από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, που μπορεί να τα οδηγήσει σε εξαφάνιση.

Οι βραδύποδες υπό απειλή

Νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση PeerJ, προειδοποιεί ότι η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης, θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για την υγεία και τα μακροπρόθεσμα ποσοστά επιβίωσης τoυ είδους.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι πληθυσμοί των βραδυπόδων της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής ενδέχεται να κινδυνέψουν ακόμα και με εξαφάνιση ως το τέλος του 21ου αιώνα, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Με επικεφαλής την Rebecca Cliffe, ζωολόγο και ιδρύτρια του Ιδρύματος για τη Διατήρηση των Βραδυπόδων, οι ειδικοί εστίασαν την πιο πρόσφατη έρευνά τους στους δίποδους βραδύποδες (Choloepus hoffmanni), οι οποίοι ζουν τόσο σε ορεινές όσο και σε πεδινές περιοχές, που έχουν ένα ευρή φάσμα μέσων θερμοκρασιών.

Χρησιμοποιώντας μια μεθοδολογία γνωστή ως «έμμεση θερμιδομετρία», η ομάδα της Cliffe ανέλυσε την κατανάλωση οξυγόνου και τις θερμοκρασίες του σώματος των βραδύποδων σε καταστάσεις που μιμούνταν τις κλιματικές συνθήκες που προβλέπεται να επικρατήσουν στο φυσικό περιβάλλον που ζουν το 2100. Η προβλεπόμενη αύξηση της θερμοκρασίας ως τότε, περιβάλλον στο οποίο ζουν οι βραδύποδες ανέρχεται μεταξύ 2 ως 6 βαθμούς Κελσίου.

Σύμφωνα με τη μελέτη οι συνέπειες «αναμένεται να είναι καταλυτικές».

Αργός μεταβολισμός

Όπως εξηγεί η επικεφαλής της έρευνας, «οι βραδύποδες είναι εγγενώς περιορισμένοι από τον αργό μεταβολισμό τους και τη μοναδική τους αδυναμία να ρυθμίζουν αποτελεσματικά τη θερμοκρασία του σώματος, σε αντίθεση με τα περισσότερα θηλαστικά». Ως εκ τούτου, «οι  βραδύποδες, ιδιαίτερα σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο, μπορεί να μην είναι σε θέση να επιβιώσουν από τις σημαντικές αυξήσεις της θερμοκρασίας που προβλέπονται για το 2100», συμπληρώνει.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα για τους βραδύποδες που ζουν σε μεγαλύτερο υψόμετρο προέρχονται από την απότομη αύξηση του μεταβολικού ρυθμού ηρεμίας (Resting Metabolic Rate – RMR) όταν έρχονται αντιμέτωποι με υψηλότερες θερμοκρασίες.

Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό δεδομένης της περιορισμένης μεταβολικής προσαρμοστικότητάς τους και της δυσκολίας τους να βρουν πιο δροσερά ενδιαιτήματα.  Ακόμα όμως και οι βραδύποδες που ζουν σε χαμηλό υψόμετρο, και μπορεί να είναι σε θέση  σε θέση να μετακινηθούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα, για να βρουν δροσιά, αντιμετωπίζουν επίσης πρόβλημα. Έχουν ένα βιολογικό χαρακτηριστικό επιβίωσης που ονομάζεται «μεταβολική κατάθλιψη», το οποίο περιορίζει οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση του RMR. Αυτό από μόνο του αποτελεί απειλή για την υγεία τους.

Ολέθρια η κλιματική αλλαγή

Δεν είναι μόνο ο μεταβολισμός των βραδυπόδων που είναι ανησυχητικός, επίσης. Ο ρυθμός πέψης του ζώου μπορεί να είναι έως και 24 φορές πιο αργός από τα φυτοφάγα ζώα παρόμοιου μεγέθους. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν απλώς να τρώνε περισσότερη τροφή καθώς αυξάνονται οι παγκόσμιες θερμοκρασίες, άρα και ο μεταβολικός τους ρυθμός

Η ομάδα της Cliffe παραδέχεται ότι το κλιματικό μοντέλο της μελέτης τους έχει περιθώρια σφάλματος. Όμως προβλέπουν ότι «ότι μια συγκριτικά μικρή αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος θα μπορούσε να οδηγήσει τους βραδύποδες που σε μεγάλο υψόμετρο σε μια αδιέξοδη κατάσταση όπου είναι αδύνατο να κάνουν την ενεργειακή τους κατανάλωση να συμβαδίζει με τον μεταβολικό τους ρυθμό». Είναι αυτή η λεπτή ισορροπία μεταξύ του μεταβολισμού, της πέψης και της εξωτερικής θερμοκρασίας, που καθιστά τα αργοκίνητα είδη ιδιαίτερα ευαίσθητα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.