Χασάν Νασράλα, ο ηγέτης που ανέδειξε τη Χεζμπολάχ σε περιφερειακή δύναμη

Ο ηγέτης της Χεζπολάχ, του οποίου ο θάνατος επιβεβαιώθηκε το Σάββατο, ηγήθηκε για δεκαετίες της λιβανικής οργάνωσης και τη μετέτρεψε σε περιφερειακή στρατιωτική δύναμη. Ο Χασάν Νασράλα έγινε έτσι μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του αραβικού κόσμου, χάρη και στη στήριξη του Ιράν.

Η Χεζμπολάχ επιβεβαίωσε ότι ο Νασράλα σκοτώθηκε, χωρίς όμως να διευκρινίζει το πώς. Ο ισραηλινός στρατός είχε ανακοινώσει νωρίτερα ότι είχε σκοτώσει τον ηγέτη της οργάνωσης με αεροπορικό πλήγμα στα κεντρικά γραφεία της στα νότια προάστια της Βηρυτού.

Ο θάνατος του Νασράλα καταφέρει σημαντικό πλήγμα στην οργάνωση. Οι υποστηρικτές του θα τον θυμούνται ως τον άνθρωπο που στάθηκε απέναντι στο Ισραήλ αψηφώντας τις ΗΠΑ. Για τους εχθρούς του, ήταν ο αρχηγός μιας τρομοκρατικής οργάνωσης και ο πρωτοστάτης των προσπαθειών της ιρανικής σιιτικής θεοκρατίας να ελέγξει τη Μέση Ανατολή.

Αναγνωρισμένος ακόμα και από τους εχθρούς του ως δεινός ρήτορας, ο Νασράλα έδινε ομιλίες που παρακολουθούσαν φίλοι και αντίπαλοι.

Η επιρροή του στην ευρύτερη περιοχή ήταν εμφανής στον πόλεμο που συνεχίζεται εδώ και έναν χρόνο στη Γάζα, καθώς η Χεζμπολάχ συμμετείχε στη σύγκρουση με βολές κατά του ισραήλ από το νότιο Λίβανο, προσφέροντας στήριξη στη σύμμαχη παλαιστινιακή οργάνωση της Χαμάς. Ομάδες στην Υεμένη και το Ιράκ ακολούθησαν το παράδειγμα υπό τη σημαία του «Άξονα της Αντίστασης».

Οι ιρανοί θρηνούν για τον Νασράλα στην Τεχεράνη (Reuters)

«Έχουμε μπροστά μας μεγάλη μάχη» δήλωσε ο Νασράλα την 1^η Αυγούστου στην κηδεία του στρατιωτικού διοικητή της Χεζμπολάχ, Φουάντ Σουκρ, ο οποίος σκοτώθηκε από ισραηλινή στα νότια προάστια της Βηρυτού που ελέγχει η οργάνωση.

Όταν όμως άρχισαν να εκρήγνυνται οι βομβητές και οι ασύρματοι χιλιάδων μελών της Χεζμπολάχ, η μάχη αυτή γύρισε εναντίον τους.

Απαντώντας στις επιθέσεις εναντίον του δικτύου επικοινωνιών της Χεζμπολάχ, ο Νασράλα ορκίστηκε σε ομιλία του στις 19 σεπτεμβρίου να πάρει εκδίκηση.

«Είναι ένα ξεκαθάρισμα που θα έρθει. Η φύση, το μέγεθος, το πώς και το πού; Αυτό είναι οπωσδήποτε κάτι που κρατάμε για τον εαυτό μας και τον στενότερο κύκλο ακόμα και εντός μας» είπε.

Έκτοτε δεν είχε μεταδοθεί άλλη ομιλία του.

Άνδρας δείχνει φωτογραφόα του Νασράλα σε αντι-ισραηλινή διαδήλωση στην Τεχεράνη στις 28 Σεπτεμβρίου (Reuters)

Στο μεταξύ το Ισραήλ κλιμακώνει τις επιθέσεις, σκοτώνοντας αρκετούς ανώτερους στρατιωτικούς διοικητές της Χεζμπολάχ σε στοχευμένα χτυπήματα και βομβαρδίζοντας τις περιοχές του Λιβάνου που ελέγχει η οργάνωση, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν εκατοντάδες.

Αναγνωρισμένος ακόμα και από τους εχθρούς του ως δεινός ρήτορας, ο Νασράλα έδινε ομιλίες που παρακολουθούσαν φίλοι και αντίπαλοι.

Φορώντας το μαύρο τουρμπάνι του σαγίντ, ή απογόνου του προφήτη Μωάμεθ, ο Νασράλα αξιοποιούσε τις ομιλίες του για να απευθυνθεί στη βάση των οπαδών της Χεζμπολάχ αλλά και για να εκτοξεύσει προσεκτικά στοχευμένες απειλές, συχνά κουνώντας το δάχτυλο.

Έγινε γενικός γραμματέας της Χεζμπολάχ το 1992 σε ηλικία μόλις 35 ετών, δημόσιο πρόσωπο μιας κάποτε σκιώδους οργάνωσης που ιδρύθηκε από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν το 1982 προκειμένου να εκδιωχθούν οι ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις.

Ο προκάτοχός του, Σαγιέντ Αμπάς αλ-Μουσαβί, σκοτώθηκε σε ισραηλινή επίθεση με ελικόπτερο. Ο Νασράλα ήταν ηγέτης της Χεζμπολάχ όταν οι μαχητές της έδιωξαν τους ισραηλινούς από τον νότιο Λίβανο το 2000, βάζοντας τέρμα σε μια κατοχή 18 ετών.

Ιρακινός σιίτης φιλά εικόνα του Νασράλα στη Βασόρα στις 27 Σεπτεμβρίου (Reuters)

«Θεία νίκη»

Το 2006, έπειτα από 34 πολέμου ανάμεσα στη Χεζμπολάχ και το Ισραήλ, κήρυξε τη μέρα της «Θείας Νίκης» και κέρδισε τον σεβασμό πολλών Αράβων που είχαν μεγαλώσει βλέποντας το Ισραήλ να νικά.

Σταδιακά όμως έγινε μια διχαστική προσωπικότητα στον Λίβανο και τον ευρύτερο αραβικό κόσμο καθώς η περιοχή δράσης της Χεζμπολάχ επεκτάθηκε στη Συρία και ευρύτερα, μια επέκταση που ανακλούσε την αύξηση της έντασης ανάμεσα στο σιιτικό Ιράν και τις σουνιτικές μοναρχίες του Περσικού Κόλπου, συμμάχους των ΗΠΑ.

Αν και ο Νασράλα παρουσίαζε την εμπλοκή της Χεζμπολάχ στη Συρία –όπου πολεμούσε στο πλευρό του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ στον εμφύλιο- ως εκστρατεία κατά των τζιχαντιστών, οι επικριτές του κατηγορούσαν την οργάνωση ότι έγινε μέρος μιας περιφερειακής σύγκρουσης δογμάτων.

Η οικογένειά του καταγόταν στο Μπαζούριε, ένα χωριό στον κυρίως σιιτικό νότο του Λιβάνου, πολιτική πατρίδα της Χεζμπολάχ

Στον Λίβανο, οι επικριτές του Νασράλα θεωρούσαν ότι ο περιφερειακός τυχοδιωκτισμός της Χεζμπολάχ επιβάρυνε τη χώρα με ένα αφόρητο βάρος, αποξενώνοντας τις κάποτε φιλικές χώρες του Κόλπου. Ήταν σίγουρα ένας παράγοντας που συνέβαλε στην οικονομική κατάρρευση του Λιβάνου το 2019.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τον πόλεμο του 2006, ο Νασράλα περπατούσε στο τεντωμένο σχοινί μιας νέας σύγκρουσης με το Ισραήλ συγκεντρώνοντας ιρανικούς πυραύλους.

Από ομιλία του Χασάν Νασράλα που μεταδόθηκε στην τηλεόραση στις 25 Αυγούστου (Reuters)

Ο πόλεμος της Γάζα, που ξέσπασε με τις επιθέσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, οδήγησε στη χειρότερη σύγκρουση της Χεζμπολάχ με το Ισραήλ από το 2006 και κόστισε στην οργάνωση εκατοντάδες μαχητές και ανώτερα στελέχη.

«Βρισκόμαστε εδώ να πληρώνουμε την τιμή για τη δημόσια στήριξή μας στη Γάζα και τον παλαιστινιακό λαό» δήλωσε ο Νασράλα στην τελευταία ομιλία του την 1^η Αυγούστου.

Ο Νασράλα μεγάλωσε στην φτωχή γειτονιά του Καραντίνα της Βηρυτού. Η οικογένειά του καταγόταν στο Μπαζούριε, ένα χωριό στον κυρίως σιιτικό νότο του Λιβάνου, πολιτική πατρίδα της Χεζμπολάχ.

Ήταν μέλος μιας γενιάς νέων λιβανέζων σιιτών των οποίων η πολιτική κοσμοθεωρία είχε διαμορφωθεί από την Ισλαμική Επανάσταση του Ιράν το1979.

Πριν γίνει ηγέτης της οργάνωσης, περνούσε τα βράδια του με άλλους μαχητές στο μέτωπο των μαχών με τις κατοχικές δυνάμεις του Ισραήλ. Ο έφηβος τότε γιος του, Χάντι, σκοτώθηκε στη μάχη το 1997, μια απώλεια που αύξησε το κύρος του μεταξύ των σιιτών του Λιβάνου.

Σιίτες μουσουλμάνοι του Κασμίρ διαδηλώνουν κατά του Ισραήλ μετά τον θάνατο του Νασράλα (Reuters)

Ισχυροί αντίπαλοι

Ο Νασράλα δεν δίσταζε να εκτοξεύει απειλές εναντίον πανίσχυρων αντιπάλων.

Καθώς οι εντάσεις αυξήθηκαν στη Μέση Ανατολή με το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, ο Νασράλα προειδοποίησε τις ΗΠΑ που έστελναν πολεμικά πλοία στη Μεσόγειο, λέγοντας: «Έχουμε ετοιμαστεί για τους στόλους με τους οποίους μας απειλείται».

Το 2020, προειδοποίησε ότι οι αμερικανοί στρατιώτες θα έφευγαν από την περιοχή σε φέρετρα όταν οι ΗΠΑ σκότωσαν με χτύπημα drone τον ιρανό στρατηγό Κασέμ Σολεϊμανί στο Ιράκ.

«Μην στοιχηματίζετε σε έναν πόλεμο κατά του Ιράν γιατί θα σας καταστρέψει»

Εξέφρασε την κάθετή αντίθεσή το στην ένοπλη παρέμβαση της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη, όπου μαζί με τις ΗΠΑ και άλλες συμμαχικές δυνάμεις, το Ριάντ προσπαθούσε να απωθήσει τους Χούθι που στηρίζονται από το Ιράν.

Όταν οι εντάσεις αυξήθηκαν το 2019 έπειτα από επίθεση σε σαουδαραβικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, ο Ναστάλα δήλωσε ότι η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα έπρεπε να σταματήσουν τον πόλεμο στην Υεμένη για να προστατεύσουν τους εαυτούς τους.

«Μην στοιχηματίζετε σε έναν πόλεμο κατά του Ιράν γιατί θα σας καταστρέψει» δήλωσε απευθυνόμενος στο Ριάντ.

Κόσμος βγήκε στους δρόμους της Τεχεράνης για να θρηνήσει τον Νασράλα (Reuters)

Υπό την ηγεσία του Νασράλα, η Χεζμπολάχ συγκρούστηκε και με αντιπάλους στο εσωτερικό του Λιβάνου.

Το 2998, κατηγόρησε τη λιβανική κυβέρνηση –την οποία στήριζαν τότε η Δύση και η Σαουδική Αραβία- ότι κήρυσσε πόλεμο στη Χεζμπολάχ απαγορεύοντας το εσωτερικό δίκτυο επικοινωνιών της οργάνωσης. Απείλησε μάλιστα να «κόψει το χέρι» αυτών που προσπάθησαν να ξηλώσουν το δίκτυο.

Αυτό οδήγησε σε τέσσερις μέρες εμφυλίου πολέμου με τη Χεζμπολάχ να έρχεται αντιμέτωπη με σουνίτες και δρούζους μαχητές και να καταλαμβάνει τελικά τη μισή Βηρυτό.

Διέψευσε κατηγορηματικά οποιαδήποτε ανάμειξη της Χεζμπολάχ στην δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ αλ-Χαρίρι το 2005, όταν δικαστήριο κατηγόρησε τέσσερα μέλη της οργάνωσης.

Ο Νασράλα αρνήθηκε τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου, το οποίο είχε τη στήριξη του ΟΗΕ και τελικά έκρινε ερήμην ένοχα τρία μέλη της οργάνωσης, ως εργαλείο στα χέρια των εχθρών της Χεζμπολάχ.