Η πρώτη εφημερίδα της Αμερικής έκλεισε μέσα σε τέσσερις ημέρες – Οι «πρόστυχες» αφηγήσεις

H πρώτη εφημερίδα που εκδόθηκε στη Βόρεια Αμερική φαίνεται σε μεγάλο βαθμό αθώα, καθώς οι σελίδες της είναι γεμάτες με αναφορές σε δραματικά γεγονότα όπως μια επιδημία ευλογιάς, μια καταστροφική πυρκαγιά και μετακινήσεις στρατευμάτων.

Ωστόσο, το «Publick Occurrences Both Forreign and Domestick», που εκδόθηκε στη Βοστώνη από τον Άγγλο ομογενή Benjamin Harris στις 25 Σεπτεμβρίου 1690, εξόργισε τόσο πολύ την  αποικιοκρατική κυβέρνηση, που έκλεισαν την εφημερίδα μετά από μόλις τέσσερις ημέρες. Το πρώτο τεύχος της τετρασέλιδης έκδοσης αποδείχθηκε και το τελευταίο της, και χρειάστηκαν άλλα 14 χρόνια για να επιστρέψει η εγχώρια δημοσιογραφία στη Βρετανική Βόρεια Αμερική.

«Η πιο έξυπνη και αθώα παρέα που συνάντησα ποτέ»

«Δεν αποτελεί έκπληξη … ότι η τολμηρή προσπάθεια του Harris απέτυχε», έγραψε ο ιστορικός Charles E. Clark το 1991. «Οι παραδοχές του δέκατου έβδομου αιώνα σχετικά με την εκτύπωση και την εξουσία συνδυάστηκαν με την εξαιρετικά ανήσυχη πολιτική ατμόσφαιρα της εποχής για να καταστεί μια κυκλοφορία όπως το Publick Occurrences απλώς ανυπόφορη».

Ο Harris ήταν εκδότης και συγγραφέας που είχε φύγει από την Αγγλία εν μέσω αντιδράσεων για την εκτύπωση αντικαθολικών φυλλαδίων. Εγκαταστάθηκε στη Βοστώνη το 1686 και άνοιξε ένα δημοφιλές καφενείο όπου οι ντόπιοι συγκεντρώνονταν για να συζητήσουν τα τρέχοντα γεγονότα και τα τελευταία βιβλία. Όπως είπε αργότερα ο ιστορικός Isaiah Thomas, ο Harris ήταν «ένας ζωηρός διεκδικητής» του δικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση, καθώς και «η πιο έξυπνη και αθώα παρέα που συνάντησα ποτέ».

Εν μέσω επιδρομών από γειτονικές ομάδες αυτόχθονων Αμερικανών και μιας κατάρρευσης της «εσωτερικής τάξης», εξηγούν οι συγγραφείς, πολλοί κάτοικοι της Μασαχουσέτης «απέρριπταν την εξουσία της κυβέρνησης και των δικαστηρίων», με αποτέλεσμα το συμβούλιο να είναι «ιδιαίτερα ευαίσθητο στην κριτική, ιδίως σε οποιαδήποτε που γινόταν σε δημόσιο έντυπο»

Παίρνοντας θάρρος από την επιτυχία του καφενείου του, ο Harris αποφάσισε να αρχίσει να εκδίδει μια μηνιαία εφημερίδα. Όπως έγραφε στην πρώτη σελίδα, η έκδοση είχε διάφορους στόχους: να διασφαλίσει ότι «αξιομνημόνευτα γεγονότα» δεν θα «αγνοούνταν ή θα ξεχνιόντουσαν»- να εκπαιδεύσει «τους ανθρώπους παντού [ώστε] να μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τις συνθήκες των δημόσιων υποθέσεων, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό»- και να διαψεύσει τις «πολλές ψευδείς αναφορές», που κυκλοφορούσαν στις βρετανικές αποικίες εκείνη την εποχή.

Οι αφηγήσεις

Το πρώτο και μοναδικό τεύχος του Publick Occurrences κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την αυτοκτονία ενός «ευσεβούς άνδρα», του οποίου η γυναίκα είχε πεθάνει πρόσφατα, μέχρι τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας και τη νέα ημέρα των Ευχαριστιών που γιόρταζαν «οι εκχριστιανισμένοι Ινδιάνοι σε ορισμένα μέρη του Πλίμουθ».

Αλλά ήταν δύο πιο «πρόστυχες» (όπως τις βάφτισαν) αφηγήσεις που τράβηξαν την προσοχή των αρχών.

Ο Harris έγραψε ότι κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης εκστρατείας, οι σύμμαχοι της Βρετανίας, οι Mohawk, είχαν αιχμαλωτίσει Γάλλους αιχμαλώτους, «στους οποίους φέρθηκαν με τρόπο πολύ βάρβαρο για να τον εγκρίνει οποιοσδήποτε Άγγλος».

Ο εκδότης κατηγόρησε στη συνέχεια τους ηγέτες της Βρετανίας ότι είχαν «εμπιστευτεί πάρα πολλά» στους Mohawk.

Ο Harris έστρεψε την προσοχή του και στη Γαλλία, κατηγορώντας τον Λουδοβίκο ΙΔ’ ότι είχε σεξουαλικές σχέσεις με τη σύζυγο του γιου του. Αυτή η αιμομικτική πράξη, έγραψε ο Harris, είχε οδηγήσει τον γιο του βασιλιά να αποφασίσει «να τον εκθρονίσει από τη ζωή και το βασίλειό του».

Το διάταγμα που απαγορεύει τη μελλοντική δημοσίευση των Publick Occurrences Both Forreign and Domestick | Wikimedia Commons

Η επιστολή

Ακολούθησε γρήγορα μια διαταγή από τον κυβερνήτη και το συμβούλιο της Μασαχουσέτης που απαγόρευε τις μελλοντικές εκδόσεις του Publick Occurrences, η οποία εμφανίστηκε μόλις τέσσερις ημέρες αργότερα, στις 29 Σεπτεμβρίου. Αναφερόταν αόριστα στις ιστορίες των Μοχόκ και του Λουδοβίκου ΙΔ’, παραπέμποντας στις «διάφορες αμφίβολες και αβέβαιες αναφορές» της εφημερίδας. Αλλά οι αποικιοκρατικές αρχές κατηγόρησαν κυρίως τον Harris ότι δημοσίευε την εφημερίδα του χωρίς άδεια. Στο μέλλον, έγραφαν, όποιος ήλπιζε να δημοσιεύσει ειδήσεις στην αποικία θα έπρεπε πρώτα να λάβει ρητή άδεια.

Ο Cotton Mather, ένας πουριτανός κληρικός που σύντομα θα έπαιζε εξέχοντα ρόλο στις δίκες των μαγισσών του Σάλεμ, υπερασπίστηκε τον Harris σε μια επιστολή του, γράφοντας ότι ο εκδότης δεν είχε πει τίποτα για τους Mohawk «παρά μόνο αυτό που οφείλουμε να τους πούμε(…)Όσο για τον Γάλλο τύραννο, δεν αναφέρεται τίποτα γι’ αυτόν» εκτός από μια φήμη που είχε ήδη κυκλοφορήσει.

Παρά την επιστολή του Mather, οι αξιωματούχοι παρέμειναν αμετακίνητοι στην απόφασή τους. «Ορισμένα μέλη [του συμβουλίου] φοβόντουσαν την ελεύθερη δημοσίευση και τις πιθανές συνέπειές της», γράφουν οι William D. Sloan και Julie Hedgepeth Williams στο The Early American Press, 1690-1783.

Εν μέσω επιδρομών από γειτονικές ομάδες αυτόχθονων Αμερικανών και μιας κατάρρευσης της «εσωτερικής τάξης», εξηγούν οι συγγραφείς, πολλοί κάτοικοι της Μασαχουσέτης «απέρριπταν την εξουσία της κυβέρνησης και των δικαστηρίων», με αποτέλεσμα το συμβούλιο να είναι «ιδιαίτερα ευαίσθητο στην κριτική, ιδίως σε οποιαδήποτε που γινόταν σε δημόσιο έντυπο».

Ο Harris, από την πλευρά του, δεν πτοήθηκε από το κλείσιμο του Publick Occurrences. Συνέχισε να εκτυπώνει δημόσια έντυπα, αυτή τη φορά με την έγκριση της αποικιοκρατικής κυβέρνησης, προτού επιστρέψει στο Λονδίνο το 1695. Εκεί, συνέχισε την καριέρα του ως εκδότης, ερχόμενος ενίοτε σε αντιπαράθεση με τη λογοκρισία λόγω των ξεκάθαρων θρησκευτικών του απόψεων.

*Με πληροφορίες από: Smithsonian Magazine | Meilan Solly