Η υποχρηματοδότηση των Δήμων σημαίνει υποβάθμιση κοινωνικών υπηρεσιών προς τους πολίτες

Η υποχρηματοδότηση των 332 Δήμων δεν είναι κάποιο τέχνασμα που χρησιμοποιούν οι δημοτικές αρχές, η ΚΕΔΕ ή οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων (ΠΕΔ) για να ζητήσουν περισσότερα χρήματα. Είναι ένα πραγματικό πρόβλημα που επηρεάζει πρώτα και κύρια τους ίδιους τους πολίτες ενός δήμου. Ας το εξηγήσουμε με απλά λόγια.

Όταν ένας δήμος λαμβάνει λιγότερα χρήματα από όσα χρειάζεται για να καλύψει τα λειτουργικά του έξοδα, δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του απέναντι στους δημότες. Τα έξοδα των δήμων έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια για διάφορους λόγους. Αυξήσεις στους μισθούς των υπαλλήλων(που σύσσωμη η Αυτοδιοίκηση χαιρετίζει αλλά χρειάζεται περισσότερα χρήματα για να καλύψει το έξτρα κόστος), το υψηλό ενεργειακό κόστος, οι αυξήσεις στα καύσιμα, το τέλος ταφής απορριμμάτων, όλα αυτά είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που διογκώνουν τα έξοδα ενός δήμου. Σε αυτά προστίθενται και οι πολλές αρμοδιότητες που έχουν αναλάβει.

Αν ο δήμος δεν λάβει την απαραίτητη χρηματοδότηση, κινδυνεύει να γίνει ελλειμματικός. Για να αποφύγει αυτό το ενδεχόμενο και να μην καταλήξει σε καθεστώς «μνημονίου» και να «κοκκινήσει» με όλες τις αρνητικές συνέπειες, οφείλει να κάνει δύο πράγματα: να μειώσει τις δαπάνες και να αυξήσει τα δημοτικά τέλη. Ωστόσο, οι δαπάνες αυτές δεν αφορούν πολυτέλειες αλλά ουσιαστικές ανάγκες που σχετίζονται με την καθημερινή εξυπηρέτηση των πολιτών.

Ποια έξοδα λοιπόν θα περικόψει ένας δήμος όταν δεν έχει αρκετά χρήματα; Πρώτα από όλα, πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν μπορεί να μειώσει τη μισθοδοσία των υπαλλήλων, καθώς αυτή είναι σταθερή. Όμως, πολλές σημαντικές δράσεις και υπηρεσίες κινδυνεύουν να περιοριστούν ή και να εξαφανιστούν. Αυτές περιλαμβάνουν τη στήριξη ευπαθών ομάδων πληθυσμού, όπως η παροχή τροφίμων από τα κοινωνικά παντοπωλεία και φαρμάκων από τα κοινωνικά φαρμακεία.

Επίσης, μπορεί να μειωθούν τα επιδόματα στήριξης σε ευπαθείς ομάδες, καθώς και επιδόματα για δασκάλους, αστυνομικούς και άλλους επαγγελματίες, ειδικά σε απομακρυσμένους δήμους της χώρας. Να εκλείψει η στήριξη που παρέχεται στα αστυνομικά τμήματα σε είδη πρώτης ανάγκης ή κτιριακών συντηρήσεων. Να μην γίνεται η καλύτερη δυνατή συντήρηση στις δημοτικές υποδομές(δίκτυα, κτίρια, αθλητικές και πολιτιστικές υποδομές). Ποιος θέλει στέγες γυμναστηρίων,αθλητικών κέντρων, σχολείων, να στάζουν νερό μετά τις βροχερές μέρες για παράδειγμα;

Ακόμα, περιορίζονται τα επιμορφωτικά προγράμματα για παιδιά, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις και τα δρομολόγια απορριμματοφόρων για να εξοικονομηθούν καύσιμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση των υπηρεσιών καθαριότητας και άλλων βασικών υποδομών. Επίσης, αυξάνονται τα τροφεία στους παιδικούς σταθμούς, επιβαρύνοντας ξανά τους πολίτες.

Είναι ξεκάθαρο πως η υποχρηματοδότηση των δήμων πλήττει άμεσα τις κοινωνικές υπηρεσίες, που είναι κρίσιμες για την καθημερινότητα των πολιτών. Αν οι δήμοι δεν λάβουν την απαραίτητη οικονομική ενίσχυση, οι δημοτικές αρχές θα αναγκαστούν να αυξήσουν τα δημοτικά τέλη, γεγονός που θα προκαλέσει αντιδράσεις και γκρίνια από τους δημότες, και όχι άδικα.

Τέλος, αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί, θα δούμε νέες γενιές «κόκκινων» δήμων, δηλαδή δήμων που θα καταφεύγουν σε δάνεια για να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους. Γι’ αυτό, η κεντρική πολιτική ηγεσία πρέπει να σταθμίσει τα δεδομένα και να παρέμβει πριν οι δήμοι οδηγηθούν σε αδιέξοδο, με σοβαρές συνέπειες για τις τοπικές κοινωνίες. Δήμοι χωρίς κοινωνικές υπηρεσίες σημαίνουν φουρτούνες για τους πολίτες και οι φουρτούνες γίνονται «τσουνάμι» που συμπαρασύρουν τα πάντα στο διάβα τους και όλοι απευχόμαστε.

Ποιες είναι οι βασικές Κοινωνικές Δομές και Υπηρεσίες

Ποιες είναι όμως οι κύριες κοινωνικές υπηρεσίες των 332 Δήμων της χώρας προς τους ευάλωτους συμπολίτες μας

1. Κοινωνική Πρόνοια

• Κοινωνικά παντοπωλεία: Παροχή βασικών αγαθών σε άπορες οικογένειες και άτομα.
• Κοινωνικά φαρμακεία: Διανομή δωρεάν φαρμάκων σε οικονομικά αδύναμους πολίτες.
• Κοινωνικά ιατρεία: Παροχή πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης σε ανασφάλιστους και άπορους πολίτες.
• Συσσίτια: Προσφορά δωρεάν γευμάτων σε άτομα και οικογένειες που βρίσκονται σε ανάγκη.
• Βοήθεια στο Σπίτι: Παροχή φροντίδας σε ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρία ή άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα.

2. Υποστήριξη Οικογένειας και Παιδιών

• Παιδικοί και Βρεφονηπιακοί Σταθμοί: Παροχή φροντίδας και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για παιδιά προσχολικής ηλικίας.
• Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) και Κέντρα Δημιουργικής Αποσχόλησης παιδιών με αναπηρία: Προσφορά δραστηριοτήτων για παιδιά σχολικής ηλικίας εκτός σχολικού ωραρίου.
• Οικονομική ενίσχυση: Χορήγηση επιδομάτων για οικογένειες με χαμηλό εισόδημα ή με πολλά παιδιά.

3. Προστασία και κοινωνικοποίηση Ηλικιωμένων

• ΚΑΠΗ (Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων): Δομές που προσφέρουν κοινωνικές, ψυχαγωγικές και ιατρικές υπηρεσίες στους ηλικιωμένους.
• Βοήθεια στο Σπίτι: Προσφέρει καθημερινή φροντίδα και υποστήριξη σε ηλικιωμένους που αδυνατούν να αυτοεξυπηρετηθούν.

4. Υποστήριξη Ατόμων με Αναπηρία

• Ειδικά προγράμματα στήριξης: Παροχή εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών για άτομα με αναπηρία.
• Υπηρεσίες αποκατάστασης

5. Υποστήριξη Ανέργων

• Δημοτικά προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης: Εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων για την ένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας.
• Συμβουλευτική εργασίας: Παροχή υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού και διασύνδεσης με την αγορά εργασίας.
• Συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις για την «απορρόφηση» ανέργων

6. Στέγαση και Κοινωνική Ένταξη

• Προγράμματα κοινωνικής κατοικίας: Παροχή στέγης σε άστεγους ή σε ευάλωτες οικογένειες.
• Στήριξη προσφύγων και μεταναστών
• Επιδόματα σε προσωπικό που υπηρετεί σε σχολεία, νοσομκομεία, αστυνομία και άλλα ειδικότερα σε απομακρυσμένους δήμους.

7. Υγεία και Ψυχική Υγεία

• Συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη: Παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας, όπως ατομικές και ομαδικές συνεδρίες με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.
• Κέντρα πρόληψης και υποστήριξης εξαρτήσεων: Προγράμματα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της χρήσης ναρκωτικών, αλκοόλ και άλλων εξαρτήσεων.

8. Εθελοντισμός

Να διευκρινίσουμε πως κάποια από τα προγράμματα των δήμων γίνονται σε συνεργασία με Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς αλλά και φορείς της κεντρικής διοίκησης και την Εκκλησία.