Ισραήλ: Αυτό είναι το περιβόητο «τεχνολογικό θαύμα» που προστατεύει τη χώρα από επιθέσεις

Παρά το γεγονός ότι είναι το πιο γνωστό, το σύστημα «Σιδηρούς Θόλος» είναι μόλις ένα από τα τρία συστήματα αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας που χρησιμοποιεί το Ισραήλ για την προστασία του και το οποίο έθεσε σε λειτουργία χθες το βράδυ κατά την εκτόξευση πλήθους πυραύλων από το Ιράν εναντίον του.

Η Τεχεράνη εκτόξευσε σχεδόν 200 πυραύλους, σύμφωνα και με το Ισραήλ και με το Ιράν, μεγάλο μέρος των οποίων αναχαιτίστηκε, όπως ανακοίνωσε ο ισραηλινός στρατός.

Ο «Σιδηρούς Θόλος» είναι πράγματι το πρώτο επίπεδο προστασίας από επιθέσεις με ρουκέτες ή πυραύλους που έχουν το μικρότερο βεληνεκές. Τα δύο άλλα συστήματα, η «Σφεντόνα του Δαβίδ» και τα συστήματα Arrow, είναι ειδικά σχεδιασμένα για την αναχαίτιση βαλλιστικών πυραύλων.

Κατασκευασμένα με τεχνολογίες του Ισραήλ και των ΗΠΑ, τα συστήματα αυτά έχουν αμερικανική οικονομική υποστήριξη που ανέρχεται σε δισεκατομμύρια δολάρια. Ακολουθούν τα χαρακτηριστικά του κάθε συστήματος μεταξύ αυτών, που κατατάσσεται σύμφωνα με την αυξανόμενη ικανότητα αναχαίτισής τους.

Ο «Θόλος» αναχαίτισε από τότε που τέθηκε σε λειτουργία, το 2011, χιλιάδες ρουκέτες που εκτόξευσαν τα ισλαμιστικά κινήματα Χεζμπολάχ και Χαμάς, με ποσοστό επιτυχίας σχεδόν 90% σύμφωνα με τους παραγωγούς του.

Σχεδιάστηκε για να καταρρίπτει ρουκέτες ή πυραύλους βεληνεκούς έως 70 χλμ. και αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των δυο ιρανικών επιθέσεων της 13ης Απριλίου και της 1ης Οκτωβρίου.

Αντλώντας διδάγματα από τον πόλεμο στον Λίβανο το 2006, ο ισραηλινός στρατός ανέπτυξε μια πρώτη συστοιχία τον Μάρτιο του 2011 εντός της ζώνης της Μπεερσέβα, 40 χλμ. από τη Γάζα, και ακολούθησαν άλλες εννέα, όλες κινητές και διασκορπισμένες στο ισραηλινό έδαφος, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής Γερουσίας τον Μάρτιο του 2023.

Μια συστοιχία αποτελείται από τρείς εκτοξευτήρες, ο καθένας περιέχει έως 20 συσκευές αναχαίτισης. Οι πύραυλοι αυτοί δεν εκτοξεύονται παρά μόνο εάν το σύστημα ανίχνευσης ραντάρ και ο υπολογιστής που εξοπλίζουν τη συστοιχία διαπιστώσουν ότι η εχθρική ρουκέτα μπορεί να πλήξει οικιστική ή στρατηγική περιοχή.

Ο «Σιδηρούς Θόλος» σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε αρχικά μόνο από τους Ισραηλινούς, πριν από μια συμφωνία συμπαραγωγής που υπογράφηκε με τις Ηνωμένες Πολιτείες τον Μάρτιο του 2014, η οποία κατέληξε το 2020 στην ίδρυση κοινής επιχείρησης μεταξύ της ισραηλινής εταιρίας Rafael, που ήταν ο αρχιτέκτονάς του σχεδίου, και του αμερικανικού ομίλου Raytheon (που έγινε RTX).

Οι ΗΠΑ απέκτησαν επίσης το 2019 αρκετές συστοιχίες του «Σιδηρού Θόλου».

Τα άλλα συστήματα του Ισραήλ

Με αναφορά στην ιστορία από τη Βίβλο, του Δαβίδ που πολεμά τον ένοπλο Γολιάθ μόνο με τη σφεντόνα του, το σύστημα «Σφεντόνα του Δαβίδ» στοχεύει ρουκέτες μεγάλου βεληνεκούς και πυραύλους κρουζ με βεληνεκές 40 έως 300 χλμ.

Κάθε εκτοξευτήρας μπορεί να φέρει έως 12 πυραύλους, που καταστρέφουν τον εχθρικό πύραυλο μόνο με τη δύναμη της πρόσκρουσής τους, έκανε γνωστό η ισραηλινή εταιρία αμυντικής τεχνολογίας Rafael Advanced Defense Systems, που ανέπτυξε το σύστημα μαζί με την αμερικανική Raytheon.

Δύο συστοιχίες τύπου Σφεντόνας του Δαβίδ θα ήταν αρκετές για να καλύψουν το σύνολο του ισραηλινού εδάφους.

Αυτό το σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας, που είναι σε λειτουργία από τον Απρίλιο του 2017, είναι ευθύς εξαρχής ο καρπός μιας ισραηλινο-αμερικανικής συμπαραγωγής, στην οποία συνεργάστηκαν – όπως για τον Θόλο – οι εταιρίες Rafael και Raytheon.

Η Φινλανδία ανακοίνωσε τον Νοέμβριο την αγορά ενός συστήματος Σφεντόνας του Δαβίδ έναντι 317 εκατομμυρίων ευρώ.

Τελειοποιώντας μια τεχνολογία που χρονολογείτο από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η οποία προέκυψε από την αμερικανική Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας (γνωστή ως «Star Wars») που επεδίωκε ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν, τα συστήματα Arrow 2 και 3 αναπτύχτηκαν από κοινού από την αμερικανική εταιρία Boeing και την ισραηλινή Israel Aerospace Industries (IAI).

Το Ισραήλ δοκίμασε με επιτυχία το σύστημα αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων Arrow 2 τον Αύγουστο του 2020, το οποίο μπορεί να αναχαιτίσει έναν πύραυλο σε απόσταση 500 χλμ. Το Arrow 3 πάει ακόμη πιο μακριά: με εμβέλεια που υπολογίζεται στα 2.400 χλμ., στοχεύει στην κατάρριψη βαλλιστικών πυραύλων που αναπτύσσονται πέρα από την ατμόσφαιρα (δηλαδή σε υψόμετρο που σχεδόν ξεπερνά τα 100 χλμ.). Το Ισραήλ δοκίμασε με επιτυχία το σύστημα αυτό τον Ιανουάριο του 2022.

Πύραυλοι των συστημάτων Arrow 2 και 3 εκτοξεύτηκαν το βράδυ της Τρίτης «με επιτυχία» για να αποκρούσουν την ιρανική αεροπορική επίθεση, σύμφωνα με την IAI.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Γερμανία ανακοίνωσε την αγορά του συστήματος Arrow-3, ένα συμβόλαιο αξίας περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο πλαίσιο του προγράμματός της για την ευρωπαϊκή αντιαεροπορική ασπίδα (ESSI).