Η πυραυλική επίθεση στις 2 Οκτωβρίου 2024 προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις μεταξύ του ιρανικού λαού, οι οποίες επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τη στάση της κυβέρνησής τους όσον αφορά τις περιφερειακές εντάσεις.

Η επίθεση, στην οποία το Ιράν εκτόξευσε πάνω από 180 βαλλιστικούς πυραύλους στο Ισραήλ ως απάντηση σε πολλαπλές δολοφονίες σημαντικών προσωπικοτήτων όπως ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια και ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, πλαισιώθηκε από την ιρανική ηγεσία ως πράξη αυτοάμυνας.

Ο λαός

H αντίδραση του ιρανικού λαού φαίνεται να διαμορφώνεται από την πολιτική του ευθυγράμμιση, με πολλούς να υποστηρίζουν τις ενέργειες της κυβέρνησης ως μέρος της ευρύτερης περιφερειακής στρατηγικής της, ενώ άλλοι δείχνουν επιφυλακτικότητα σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της σύγκρουσης στη χώρα τους

Σημειωτέο ότι στο εσωτερικό του Ιράν υπάρχει έντονο εθνικιστικό συναίσθημα, ιδίως μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν τις σκληροπυρηνικές πολιτικές της κυβέρνησης. Για τον λόγο αυτό πολλοί Ιρανοί θεωρούν ότι πρόκειται για δικαιολογημένα αντίποινα κατά των ισραηλινών ενεργειών, τις οποίες αντιλαμβάνονται ως προκλήσεις. Αυτή η προοπτική είναι κοινή μεταξύ εκείνων που συντάσσονται με την αντι-ισραηλινή ρητορική και τις περιφερειακές φιλοδοξίες της κυβέρνησης, θεωρώντας την πυραυλική επίθεση ως απαραίτητο βήμα για την προστασία των συμφερόντων και των συμμάχων τους στην περιοχή.

Οι ζητωκραυγές

Ενώ ορισμένοι από τους πυραύλους βρίσκονταν ακόμη στον αέρα, σε μεγάλες πόλεις του Ιράν, η κυβέρνηση έστειλε μηνύματα κειμένου που ενθάρρυναν τον κόσμο να συμμετάσχει σε κρατικά οργανωμένες συγκεντρώσεις για την υποστήριξη της επίθεσης. Οι συγκεντρώσεις που μεταδόθηκαν ζωντανά από την κρατική τηλεόραση, είδαν τον ουρανό να φωτίζεται από πυροτεχνήματα και από τα μεγάφωνα ακούγονταν χαρούμενα τραγούδια που εξυμνούσαν τις ιρανικές ένοπλες δυνάμεις και τη λιβανέζικη ένοπλη ομάδα Χεζμπολάχ.

«Παρακολουθήστε τις στιγμές της σύγκρουσης, πού είναι ο Πικάσο να έρθει να κατεβάσει αυτές τις στιγμές! Πού αλλού ψάχνετε για θέμα Χόλιγουντ, δείτε αυτό και απολαύστε το», είπε εκστασιασμένος ο παρουσιαστής Αμιρχοσεΐν Ταχμασεμπί στα εκατομμύρια τηλεθεατών που ήταν συντονισμένοι στο δημοφιλές Κανάλι 3 του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα, πάνω από πλάνα δεκάδων πυραύλων που έπεφταν στο Ισραήλ.

Μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, ο ίδιος παρουσιαστής είχε προειδοποιήσει ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να δεχτεί την επόμενη επίθεση αν δεν εκδικηθεί για τη δολοφονία από το Ισραήλ του αρχηγού της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα και του ταξίαρχου του IRGC Αμπάς Νιλφορουσάν σε μια μεγάλη επίθεση στη Βηρυτό. Είχε υποστηρίξει ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου «καταλαβαίνει μόνο τη γλώσσα των πυραύλων, και μάλιστα του βαλλιστικού είδους».

Το κράτος ενωμένο υποστηρίζει την επίθεση

Αρχικά φάνηκε ότι το Ιράν ασκούσε περισσότερο τη «στρατηγική του υπομονή» εν μέσω ανησυχιών για το ξέσπασμα ενός ολοκληρωτικού περιφερειακού πολέμου, με την κυβέρνηση του μετριοπαθούς προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν να είναι απρόθυμη να χτυπήσει κατά τη διάρκεια μιας εξαιρετικά ασταθούς περιόδου.

Το μήνυμα που ερχόταν από το κράτος επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι «η Χεζμπολάχ είναι ζωντανή» και μετέφερε το μήνυμα ότι ο «άξονας αντίστασης» που υποστηρίζει το Ιράν σε όλη την περιοχή θα συνεχίσει να δρα εναντίον των στόχων του Ισραήλ. Δεν υπήρχαν υποσχέσεις για μια επικείμενη «σκληρή εκδίκηση», όπως με προηγούμενες ισραηλινές δολοφονίες.

Αλλά μόλις ξεκίνησε η πυραυλική επίθεση της Τρίτης κατά του Ισραήλ, οι ιρανικές αρχές επέδειξαν ένα ενιαίο μέτωπο, τονίζοντας ότι όλοι οι κλάδοι του κράτους, συμπεριλαμβανομένου του στρατού και του υπουργείου Άμυνας της κυβέρνησης, υποστήριξαν την επίθεση.

Σε βίντεο που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ο αρχηγός του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, Μοχαμάντ Μπαγκερί, και ο αρχιστράτηγος του IRGC, Χοσεΐν Σαλαμί, φαίνονται να χαμογελούν σε ένα κέντρο διοίκησης καθώς παρακολουθούσαν πυραύλους να χτυπούν το Ισραήλ. Ένα άλλο βίντεο έδειχνε τον Σαλαμί να καλεί τον πρόεδρο για να αναφέρει ότι οι πύραυλοι πέρασαν και ότι οι συστοιχίες αεράμυνας ήταν πλήρως προετοιμασμένες για να αποκρούσουν οποιαδήποτε ισραηλινή απάντηση.

Ενάντια στην επίθεση

Ο Νετανιάχου κυκλοφόρησε τη Δευτέρα ένα βίντεο για να απευθυνθεί στο λαό του Ιράν, λέγοντας ότι «αξίζετε κάτι καλύτερο» από το σημερινό ιρανικό κατεστημένο, αλλά και προειδοποιώντας ότι «δεν υπάρχει πουθενά στη Μέση Ανατολή που να μην μπορεί να φτάσει το Ισραήλ».

«Δεν υπάρχει πουθενά στη Μέση Ανατολή που να μην μπορεί να φτάσει το Ισραήλ»

Με τον ισραηλινό στρατό να έχει ήδη σκοτώσει περισσότερους από 1.000 ανθρώπους στον Λίβανο και εκατοντάδες άλλους στη Λωρίδα της , ορισμένοι στο Ιράν ανησυχούν για τον καταστροφικό πόλεμο που θα φτάσει στην πατρίδα του.

Ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού είναι εξαντλημένο  από τη συνεχιζόμενη σύγκρουση και φοβισμένο για τις πιθανές συνέπειες μιας τέτοιας στρατιωτικής κλιμάκωσης. Αυτοί οι Ιρανοί, οι οποίοι ανησυχούν περισσότερο για εσωτερικά ζητήματα όπως η οικονομία και οι κοινωνικές ελευθερίες, δεν  υποστηρίζουν πλήρως την επιθετική εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης, φοβούμενοι ότι θα μπορούσε να φέρει περισσότερη αστάθεια στο Ιράν ή περαιτέρω οικονομικές δυσχέρειες λόγω πιθανών διεθνών αντιδράσεων.

«Φοβήθηκα τόσο πολύ χθες το βράδυ, που σκεφτήκαμε να τα μαζέψουμε και να φύγουμε από την πόλη με την οικογένειά μας», δήλωσε το πρωί της Τετάρτης στο Al Jazeera μια 55χρονη γυναίκα, η οποία ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Περίμενα κατά το ήμισυ ότι κάπου θα είχε χτυπηθεί όταν ξύπνησα σήμερα, ειδικά με κάποιες ειδήσεις που έλεγαν ότι ισραηλινά αεροσκάφη ανεφοδιάζονταν για επίθεση, αλλά όλα φαίνεται να είναι ήρεμα προς το παρόν».

Μάλιστα υπάρχουν και ορισμένοι Ιρανοί εντός και εκτός της χώρας, οι οποίοι αντιτίθενται στο σημερινό κατεστημένο. Εκείνοι εξέφρασαν στο διαδίκτυο την υποστήριξή τους στο Ισραήλ μετά την πυραυλική επίθεση. Σε απάντηση, το τμήμα πληροφοριών του IRGC εξέδωσε μια σύντομη ανακοίνωση την Τετάρτη, καλώντας τους ανθρώπους να αναφέρουν «οποιαδήποτε υποστήριξη για την ψεύτικη ισραηλινή κυβέρνηση στον κυβερνοχώρο».

Το χιούμορ ως αντίδραση στον φόβο

Εν μέσω των ισραηλινών απειλών για αντίποινα, πολλοί στο Ιράν στράφηκαν στο γέλιο για να ελαφρύνουν το βάρος. Τα ιρανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν γεμάτα με αστεία, πολλά από τα οποία αντανακλούσαν φόβους και αβεβαιότητα για το μέλλον.

«Το καλύτερο πράγμα για το φθινόπωρο είναι όταν φοράς κουκούλα και κάνεις ζιγκ ζαγκ σε ένα καταφύγιο για να αποφύγεις τους πυραύλους», έγραψε ένας χρήστης.
Ένας άλλος Ιρανός επεσήμανε ελαφρά τη καρδία πώς η συχνότητα των συγκρούσεων μπορεί να επηρεάζει την ικανότητα των ανθρώπων να σχεδιάζουν το μέλλον τους.

«Βάζω σιγά σιγά τα πενταετή μου σχέδια στο συρτάρι και βγάζω τα πεντάωρα σχέδια!».

Σε ένα ακόμα παράδειγμα, ένα viral βίντεο μιας προφανώς αποτυχημένης εκτόξευσης πυραύλων στο Ζαντζάν, 300 χιλιόμετρα από την Τεχεράνη, έγινε πηγή ευρείας διασκέδασης. Ο φαινομενικά δυσλειτουργικός πύραυλος, ο οποίος συνετρίβη μετά την εκτόξευση, συγκρίθηκε με χιούμορ με έναν χαλασμένο θερμοσίφωνα, ενώ κυκλοφόρησαν αστεία σχετικά με την πώλησή του για παλιοσίδερα.

Ένα άλλο ευρέως διαδεδομένο meme απεικόνιζε τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ να κρατάει έναν εκτοξευτή ρουκετοβόλων χειροβομβίδων (RPG). Αντί να χτυπήσει το Ισραήλ, το RPG εκπυρσοκρότησε και χτύπησε το Ιράν, λειτουργώντας ως οπτική μεταφορά για την αντιληπτή αυτοσαμποτάζ της χώρας.

Headlines