Μειώνει πραγματικά το άγχος η κατανάλωση τροφής;

Το άγχος μας έχει αναγκάσει σχεδόν όλους να αλλάξουμε τον τρόπο που τρώμε, κάποια στιγμή στη ζωή μας. Ενώ μερικοί άνθρωποι χάνουν την όρεξή τους και παραλείπουν γεύματα, άλλοι τρώνε για να βοηθήσουν στη διαχείριση του στρες, και ορκίζονται ότι τα δοκιμασμένα φαγητά παρηγοριάς τους βοηθούν να αισθάνονται καλύτερα.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, το φαγητό λόγω άγχους μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται «υποτονικοί ή τεμπέληδες και να νιώθουν άσχημα για το σώμα τους». Παρόλα αυτά, το stress eating παραμένει αρκετά διαδεδομένο. Υπάρχει αλήθεια σε αυτούς τους ισχυρισμούς; Και τι μπορούμε να κάνουμε αντί να τρώμε για να νιώσουμε καλύτερα;

Γιατί οι άνθρωποι τρώνε όταν είναι αγχωμένοι;

Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι για τους οποίους κάποιοι άνθρωποι τρώνε όταν βρίσκονται υπό πίεση.

Πρώτον, είμαστε βιολογικά προγραμματισμένοι να τρώμε όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, δήλωσε η Jacqueline Shiels, κλινική ψυχολόγος στο Kaiser Permanente στο Walnut Creek της Καλιφόρνια, η οποία ειδικεύεται στις διατροφικές διαταραχές «Βιολογικά, το στρες ενεργοποιεί την κορτιζόλη, την ορμόνη του στρες, η οποία παίζει ρόλο στην όρεξη και τις λιγούρες», εξήγησε η ίδια. Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση στρες, το φαγητό είναι «ο τρόπος του σώματός μας να αντιμετωπίσει πραγματικές ή φανταστικές απειλές».

«Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συνδυάσει το φαγητό με την οικογένειά μας και τις παραδόσεις, συμπεριλαμβανομένων πολλών θετικών συναισθημάτων, τα οποία με την πάροδο του χρόνου έχουν συνδεθεί με τη χαλάρωση ή την ανταμοιβή». Σε περιόδους στρες ή όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση «φυγής», «επιστρέφουμε σε αυτό που ξέρουμε ότι μας φέρνει χαρά ή ηρεμία», εξήγησε. Σύμφωνα με τη Shiels, για πολλούς ανθρώπους, «ένα αγαπημένο σνακ μπορεί να ήταν ένας τρόπος να ανταμείψει κανείς τον εαυτό του σε δύσκολες στιγμές». Όταν αυτό το μοτίβο επαναλαμβάνεται αρκετά, «μετατρέπεται σε μια άλλη συνήθεια», οδηγώντας μας να αναζητούμε τροφές που συνδέουμε με πιο ευτυχισμένες στιγμές όταν βρισκόμαστε υπό πίεση.

Τέλος, υπάρχει και μια ψυχολογική συνιστώσα. «Το φαγητό μπορεί να είναι μια προσωρινή αίσθηση παρηγοριάς ή απόσπασης της προσοχής από τα στρεσογόνα συναισθήματα», εξήγησε η Shiels. Όταν είμαστε αγχωμένοι, «οι περισσότεροι από εμάς θέλουμε να νιώθουμε καλά και ήρεμα», οπότε μπορεί να επιδιώκουμε να αποσπάσουμε την προσοχή μας με κάτι. Οι άνθρωποι συχνά στρέφονται σε φαγητά που απολαμβάνουν για να βοηθήσουν στην καταστολή των «αρνητικών συναισθημάτων».

Είναι η κατανάλωση φαγητού λόγω άγχους επιβλαβής;

Η κατανάλωση τροφής λόγω άγχους μπορεί να «έχει άμεσο αντίκτυπο στο άγχος», αλλά τα αποτελέσματα δεν διαρκούν για πολύ, δήλωσε η Shiels. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η «καταστολή των αρνητικών συναισθημάτων» μέσω του φαγητού λειτουργεί μόνο προσωρινά και δεν κάνει τίποτα για να αντιμετωπίσει την αιτία του στρες.

Εκτός από τις επιπτώσεις στην υγεία που έχει η κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών ή το αλόγιστο φαγητό, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για να αποφεύγετε το stress eating. Η Avigail Lev, αδειούχος κλινική ψυχολόγος στο Bay Area CBT Center, προειδοποιεί ότι το φαγητό για τη μείωση του στρες «τροφοδοτεί ένα συγκεκριμένο κενό μέσα μας, λειτουργώντας ως καταπραϋντικός μηχανισμός». Ωστόσο, αν το stress eating χρησιμοποιείται ως μηχανισμός αντιμετώπισης αρκετά συχνά θα «δημιουργήσει ένα είδος εθισμού» παρόμοιο με τον αλκοολισμό.

Το stress eating «δεν βοηθάει πραγματικά στη μείωση του στρες μακροπρόθεσμα», δήλωσε η Lev. Παρόλο που μπορεί να « αισθάνεστε καλά εκείνη τη στιγμή», το stress eating είναι επιβλαβές μακροπρόθεσμα, επειδή μπορεί να γίνει κακή συνήθεια και μπορεί να παρατείνει την αντιμετώπιση της βαθύτερης αιτίας του στρες.

Πως μπορούμε να αποφύγουμε το stress eating;

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αποφευχθεί η κατανάλωση τροφής λόγω άγχους.

Η αποφυγή του stress eating μπορεί να ξεκινήσει με το να τρώτε καλύτερα πριν αγχωθείτε. «Η διατήρηση της συνέπειας με το φαγητό μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή της ευερεθιστότητας και του άγχους που σχετίζονται με το χαμηλό σάκχαρο στο αίμα» και να βοηθήσει στη μείωση του στρες πριν αυτό ξεκινήσει, δήλωσε η Shiels. Συνιστά να επιλέγετε τροφές με «επαρκή μακροθρεπτικά συστατικά όπως υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και λίπη» και «να τρέφεστε με ενυδατικά τρόφιμα» για να κρατάτε την πείνα υπό έλεγχο και να αποφεύγετε να «πεινάτε».

Επιπλέον, πριν αρπάξετε μια σακούλα πατατάκια για να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε, η Shiels συνιστά «να καθίσετε με τα αρνητικά συναισθήματα και να μην τα κρίνετε ή να μην προσπαθείτε να τα ξεφορτωθείτε» τρώγοντας. «Εκεί είναι που συμβαίνει η μαγεία», είπε.

*Με πληροφορίες από: HuffPost | Kεντρική φωτογραφία θέματος: Chef – Amazon Prime Video