Η υποβοηθούμενη αυτοκτονία ενώπιον του βρετανικού κοινοβουλίου

Αυτό το μήνα οι Βρετανοί νομοθέτες θα κληθούν να εξετάσουν προτάσεις σχετικά με την εθελούσια υποβοηθούμενη αυτοκτονία ώστε να δώσουν στους ανίατα άρρωστους ανθρώπους το δικαίωμα να τερματίσουν τη ζωή τους.

Τα σχέδια, τα οποία ισχύουν στην Αγγλία και την Ουαλία, θα τεθούν ενώπιον του κοινοβουλίου σε νομοσχέδιο που θα υποβάλει η βουλευτής των Εργατικών Κίμ Λίντμπιτερ.

Μιλώντας στο BBC, η Leadbeater δήλωσε ότι «ήρθε η ώρα» να συζητηθεί η υποβοήθηση του θανάτου, αφού οι βουλευτές απέρριψαν μια παρόμοια μεταρρύθμιση το 2015.

«I think the time is right to have this debate»

Labour MP Kim Leadbeater says she will introduce a bill to Parliament changing the law on assisted dying in England and Waleshttps://t.co/iaV1X0pq9q pic.twitter.com/3zf4Jzm8yn

— BBC Politics (@BBCPolitics) October 3, 2024

Ο Κιρ Στάρμερ είχε δηλώσει προηγουμένως ότι ήταν «προσωπικά δεσμευμένος» για την αλλαγή του νόμου και δεσμεύτηκε, αφού έγινε πρωθυπουργός, ότι θα δώσει χρόνο για να συζητηθεί.

Οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, αλλά αναμένεται να ακολουθήσει το περίγραμμα ενός νομοσχεδίου που εισήχθη στη Βουλή των Λόρδων από τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Τσάρλι Φάλκονερ, το οποίο θα επιτρέπει σε ενήλικες που νοσούν σε τελικό στάδιο και έχουν έξι μήνες ζωής ή λιγότερους, να λαμβάνουν ιατρική βοήθεια για να τερματίσουν τη ζωή τους.

Η παροχή βοήθειας στην αυτοκτονία είναι επί του παρόντος παράνομη στην Αγγλία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία και επισύρει μέγιστη ποινή φυλάκισης 14 ετών.

Σχετικά με την υποβοηθούμενη αυτοκτονία

Η υποβοηθούμενη αυτοκτονία ή εθελούσιος υποβοηθούμενος θάνατος ή ευθανασία, αποτελεί ένα ζήτημα βιοηθικής το οποίο έχει απασχολήσει σημαντικά την κοινή γνώμη καθώς και επιστήμονες του ιατρικού και του νομικού κλάδου.

Πρόκειται για την διαδικασία σύμφωνα με την οποία άτομα που υποφέρουν από ανίατες ασθένειες έχουν την δυνατότητα να αιτηθούν από κάποιον επαγγελματία υγείας να τερματίσει την ζωή τους. Υπάρχουν αυστηρές προϋποθέσεις σχετικά με το σε ποιά άτομα θα χορηγείται αυτό το δικαίωμα.

Η νομική αναγνώριση της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας έχει αποτελέσει σοβαρό δίλημμα καθότι πυροδοτεί ζητήματα ηθικής, δικαίου αλλά και θρησκευτικού αισθήματος.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα Watch ευθανασία, σε αντίθεση με την αυτοκτονία, προϋποθέτει για την τέλεσή της την παρεμβολή του τρίτου, δηλαδή καθίσταται κοινωνική πράξη, στοιχείο που ενεργοποιεί το ενδιαφέρον του νομοθέτη. Έτσι, η έννομη τάξη καλείται να αποφασίσει αν θα αναγνωρίσει το δικαίωμα στο θάνατο ως την άλλη όψη του δικαιώματος στη ζωή.

Η ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι νόμιμη, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, σε ορισμένες χώρες, όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Νέα Ζηλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ελβετία , 11 Πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών και η Αυστραλία.

Τα Συνταγματικά Δικαστήρια της Κολομβίας ,Γερμανίας και της Ιταλίας νομιμοποίησαν την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, αλλά οι κυβερνήσεις τους δεν έχουν ακόμη νομοθετήσει ή ρυθμίσει την πρακτική αυτή.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο η Σκωτία, το Τζέρσεϊ και η Νήσος Μαν εξετάζουν επίσης αλλαγές στη νομοθεσία.

Το ελληνικό δίκαιο

Η ευθανασία στην Ελλάδα απαγορεύεται, σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα, ο οποίος τιμωρεί την ανθρωποκτονία με πρόθεση (299), την ανθρωποκτονία με συναίνεση (300) και τη συμμετοχή σε αυτοκτονία (301). Συνεπώς, δεν αφήνει περιθώριο σε κανέναν, ούτε βέβαια στο γιατρό, να προχωρήσει, ακόμη και με τη συναίνεση του ασθενούς, σε ενεργητική ευθανασία, σε πράξη δηλαδή ή παράλειψη από την οποία να επέρχεται ο θάνατος.

Αντιθέτως, η βούληση του ασθενούς να αρνηθεί και να διακόψει σε κάθε στιγμή τη θεραπεία του αναγνωρίζεται πλήρως και είναι αυτή που οριοθετεί τελικά και το καθήκον του γιατρού.

Αντίστοιχα, είναι ποινικά αδιάφορη η παράλειψη του γιατρού να χορηγήσει θεραπεία, εφόσον αυτήν δεν επιφέρει άμεσα τον θάνατο, καθώς ο τελευταίος επέρχεται φυσικά και αναπόδραστα.

Η διαδικασία της ψήφισης

Οι Βρετανοί βουλευτές θα έχουν ελεύθερη ψήφο επί του θέματος – που σημαίνει ότι δεν θα είναι υποχρεωμένοι να ψηφίσουν με βάση τις κομματικές γραμμές – όπως συνηθίζεται στα λεγόμενα θέματα συνείδησης.

PM Keir Starmer «pleased» assisted dying vote will take place https://t.co/P8ScipgC82

— BBC Politics (@BBCPolitics) October 4, 2024

Οι υπουργοί του υπουργικού συμβουλίου θα απαλλαγούν επίσης από την αρχή της συλλογικής ευθύνης προκειμένου να ψηφίσουν όπως επιθυμούν, επιβεβαίωσε σε επιστολή του ο γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου Σάιμον Κέις.

Οι βουλευτές των backbench θα είχαν κανονικά λίγες ελπίδες να γίνουν τα νομοσχέδιά τους νόμος, αλλά η κυβέρνηση μπορεί να διασφαλίσει ότι θα προχωρήσει σε ψηφοφορία, διαθέτοντας κοινοβουλευτικό χρόνο.

Οι εκκλήσεις για την αλλαγή του νόμου έχουν αποκτήσει νέα δυναμική τους τελευταίους μήνες χάρη στην εκστρατεία της διακεκριμένης βρετανικής ραδιοτηλεοπτικής Esther Rantzen, η οποία αποκάλυψε ότι πάσχει από καρκίνο του πνεύμονα και ότι είχε ενταχθεί στην Dignitas, την κλινική υποβοηθούμενου θανάτου στην Ελβετία.

Οι διαστάσεις απόψεων

Οι απόψεις στην κορυφή της κυβέρνησης διίστανται επί του θέματος, με τον υπουργό Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ να χαρακτηρίζει τον ισχύοντα νόμο «σκληρό» και να υπόσχεται να υποστηρίξει τη νομοθεσία.

Ο υπουργός Υγείας Γουές Στρίτινγκ ψήφισε υπέρ της υποβοήθησης του θανάτου το 2015, αλλά έχει δηλώσει ότι βρίσκεται σε σύγκρουση, προειδοποιώντας ότι η φροντίδα στο τέλος της ζωής δεν είναι αρκετά καλή στο Ηνωμένο Βασίλειο για να δώσει πραγματικά στους ανθρώπους την ελευθερία να επιλέξουν.

Υπάρχουν ιδιαίτερα έντονες αντιρρήσεις για τη μεταρρύθμιση από άτομα με αναπηρία. Η Τάνι Γκρέι-Τόμπσον, πρώην παραολυμπιονίκης, δήλωσε στο BBC ότι αντιτίθεται λόγω ανησυχιών «για τον αντίκτυπο στα ευάλωτα άτομα».

Οι επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου και οι θρησκευτικοί ηγέτες έχουν επίσης εκφράσει αμφιβολίες, αν και η αντίθεση δεν είναι καθολική.