ΕΡΓΑΝΗ: Τα επαγγέλματα με τις περισσότερες προσλήψεις… δεν πληρώνουν καλά

Εκπαιδευτικοί, σερβιτόροι και μπάρμαν, υπάλληλοι υποδοχής και ρεσεψιονίστ, υπάλληλοι γραφείου, πωλητές και ταμίες, λαντζέρηδες και καθαριστές/τριες είναι τα επαγγέλματα που παρουσιάζονται οι περισσότερες προσλήψεις στην περίοδο 2015-2023.

Τα παραπάνω ευρήματα καταγράφονται στο τελευταίο τεύχος «7 Ημέρες Οικονομία» της Eurobank και «πατούν» πάνω στα δεδομένα του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ τα οποία δημοσιεύονται σε μηνιαία βάση από τον Μάρτιο του 2013.

Τα επαγγέλματα με το υψηλότερο άθροισμα ισοζυγίου προσλήψεων-αποχωρήσεων είναι συνήθως κακοπληρωμένα

Τι κοινό έχουν όλα αυτά τα επαγγέλματα; Όλα έχουν σχετικά χαμηλούς μισθούς με αποτέλεσμα οι θέσεις εργασίας που δημιουργεί η οικονομία να απέχει από τον στόχο που έχει θέσει ο πρωθυπουργός για «πολλές, σταθερές, καλοπληρωμένες δουλειές».

Ανοίγουν θέσεις εργασίας αλλά με σχετικά χαμηλούς μισθούς

Κάτι δεν πάει καλά

Φαίνεται λοιπόν πως εφαρμόζεται μια πολιτική με γνώμονα το λεγόμενο ανταγωνιστικό «πλεονέκτημα» των χαμηλών μισθών που ουσιαστικά δεν βοηθά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας ενώ τα νοικοκυριά παραμένουν εγκλωβισμένα στην μέγγενη της ακρίβειας που ψαλιδίζει τις πενιχρές αποδοχές των εργαζομένων.

Την ίδια ώρα οι παθογένειες της ελληνικής οικονομίας διατηρούνται αναλλοίωτες, η παραγωγική βάση δεν εκσυγχρονίζεται, το εμπόριο και οι χαμηλής εξειδίκευσης υπηρεσίες κυριαρχούν. Το brain drain των νέων που μεταναστεύουν για να βρουν καλύτερη εργασία συνεχίζεται.

Το επάγγελμα με το υψηλότερο άθροισμα ισοζυγίου προσλήψεων-αποχωρήσεων

Από την ανάλυση των δεδομένων του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ προκύπτει ότι το επάγγελμα που παρουσιάζει το υψηλότερο άθροισμα ισοζυγίου προσλήψεων-αποχωρήσεων και το υψηλότερο μέσο ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων την υπό εξέταση περίοδο είναι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού.

Στη συγκεκριμένη κατηγορία περιλαμβάνονται εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, δηλαδή της προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και εκπαιδευτικοί σε ιδιωτικά φροντιστήρια και φροντιστήρια ξένων γλωσσών. Την περίοδο 2015-2023 το αντίστοιχο ετήσιο ισοζύγιο ανέρχεται συνεχώς και από τους 75,0 χιλ. διαμορφώθηκε στους 110,8 χιλ. (+35,9 χιλ. απασχολούμενοι).

Στιγμιότυπο από το Δημοτικό Σχολείο, την πρώτη ημέρα της νέας σχολικής χρονιά

Έπεται η επαγγελματική κατηγορία των σερβιτόρων-τραπεζοκόμων-μπάρμαν όπου το αντίστοιχο ετήσιο ισοζύγιο ανήλθε από τους 68,5 χιλ. το 2015 στους 110,5 χιλ. το 2023 (+42,0 χιλ. απασχολούμενοι ή +1,6 φορές).

Σε άλλη μία επαγγελματική κατηγορία που σχετίζεται άμεσα με τον τουριστικό κλάδο, στους υπάλληλους υποδοχής και ενημέρωσης πελατών – ρεσεψιονίστ – γκρουμ – καμαριέρες – διευθυντές/ντριες ξενοδοχείων το ετήσιο ισοζύγιο αυξήθηκε κατά 1,6 φορές ή κατά 24,4 χιλ. απασχολούμενους, δηλαδή από τους 40,3 χιλ. το 2015 στους 64,7 χιλ. το 2023.

Άμεση σχέση με τον τουριστικό κλάδο έχει και το επάγγελμα των μαγείρων-ψηστών που ακολουθεί στη σχετική κατάταξη, με το σχετικό ισοζύγιο να ανέρχεται από τους 33,8 χιλ. το 2015 στους 55,7 χιλ. το 2023 (+1,7 φορές ή +21,9 χιλ. απασχολούμενοι).

Πολλά τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τον τουρισμό

Ακολουθεί στη σχετική κατάταξη η επαγγελματική κατηγορία των γραμματέων – δακτυλογράφων υπαλλήλων γραφείου η οποία περιλαμβάνει πλήθος εργαζομένων που έχουν διαφορετικό επίπεδο εκπαίδευσης (π.χ. απόφοιτοι δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας μη-τριτοβάθμιας, τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) και αντικείμενο σπουδών (π.χ. οικονομολόγοι, δικηγόροι, φιλόλογοι κ.λπ.). Η μη κατηγοριοποίησή τους στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ με βάση το αντικείμενο σπουδών δεν επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με τις καθαρές προσλήψεις (διαφορά προσλήψεων-αποχωρήσεων) ανά ειδικότητα. Το ετήσιο ισοζύγιο από τους 23,6 χιλ. εργαζόμενους το 2015 αυξήθηκε στους 45,0 χιλ. το 2023 (+21,4 χιλ. απασχολούμενοι ή +1,9 φορές).

Και η επαγγελματική κατηγορία των λαντζέρηδων η οποία ακολουθεί στην κατάταξη είναι άμεσα σχετιζόμενη με τον κλάδο του Τουρισμού. Το ετήσιο ισοζύγιο του συγκεκριμένου κλάδου αυξήθηκε κατά 7,9 χιλ. απασχολούμενους (ή +1,5 φορές) στους 24,5 χιλ. το 2023 από τους 16,6 χιλ. το 2015.

Ακολουθεί το επάγγελμα των καθαριστών-καθαριστριών που και αυτό σε μεγάλο βαθμό σχετίζεται με το κλάδο του Τουρισμού. Οι αντίστοιχες ετήσιες ροές προσλήψεων-αποχωρήσεων από τις 11,6 χιλ. το 2015 ανήλθαν στις 34,4 χιλ. το 2023 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 3,0 φορές ή κατά 22,8 χιλ. απασχολούμενους.

Ο τουρισμός απορροφά πολλές ειδικότητες

Η επόμενη επαγγελματική κατηγορία που ακολουθεί στην κατάταξη είναι οι ανειδίκευτοι εργάτες η οποία περιλαμβάνει γενικά ανειδίκευτους εργάτες καθώς και λοιπές κατηγορίες αυτών δηλαδή ανειδίκευτους εργάτες γεωργίας και κτηνοτροφίας, δημοσίων έργων, μεταποιητικών βιομηχανιών, μεταποιητικών μηχανών, ορυχείων, κατασκευών, μεταποίησης και μεταφορών. Το ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων από τους 17,1 χιλ. το 2015 αυξήθηκε στους 18,2 χιλ. το 2023 (+1,1 φορές ή +1,1 χιλ. απασχολούμενοι).

Ακολουθεί η επαγγελματική ομάδα των ηθοποιών – τραγουδιστών – μουσικών – χορευτών – σκηνοθετών – χορογράφων -ντισκ τζόκεϊ – μάγων – ζογκλέρ – μίμων και τέλος η επαγγελματική ομάδα των οδηγών στην οποία συμπεριλαμβάνονται οδηγοί λεωφορείων, φορτηγών, ταξί, και διαφόρων άλλων επαγγελματικών οχημάτων.

Απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων

Στο μεταξύ, σε ημερίδα του Ινστιτούτου ΕΝΑ οι ομιλητές ανέλυσαν πώς το μοντέλο της «φθηνής ανάπτυξης» είναι κοινωνικά και οικονομικά μη βιώσιμο με ιδιαίτερη αναφορά στο «brain waste». Το «σπατάλημα» ανθρώπων με  προσόντα, σπουδές και γνώσεις,  σε δουλειές κατώτερες των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων τους και χαμηλότερες απολαβές.

Στις μέρες μας η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων την τελευταία δεκαετία, η αποδιάρθρωση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων και ο περιορισμός του δικαιώματος της απεργίας οδήγησαν στην πλήρη αποδυνάμωση και στον θεσμικό παραγκωνισμό των συνδικάτων.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται πλέον στις χώρες τις ΕΕ με τον χαμηλότερο βαθμό κάλυψης των μισθωτών από συλλογικές συμβάσεις εργασίας, μαζί με τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, με τις οποίες ομαδοποιείται και στη βάση άλλων θλιβερών επιδόσεων.

Η Ελλάδα χαμηλά στον βαθμό κάλυψης των μισθωτών από συλλογικές συμβάσεις

Η Μαρία Καραμεσίνη, καθηγήτρια Οικονομικών της Εργασίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, υποστήριξε στην ημερίδα πως ο χρόνος εργασίας «ξεχειλώνεται», με αποκορύφωμα την  7ημερη εργασία χωρίς ρεπό στον τουριστικό τομέα, τις αδήλωτες και απλήρωτες υπερωρίες.

Σύμφωνα με την ίδια ο ετήσιος μέσος μισθός το 2023 ήταν 23% χαμηλότερος σε αγοραστική δύναμη σε σχέση με το 2009.