Gaslighting. Μόλις το παρατηρήσετε, το νιώθετε παντού.

Aυτή την αδυσώπητη, ασφυκτική προτροπή να είσαι πιο ευτυχισμένος, να βελτιωθείς, να γίνεις καλύτερος – να χτίσεις μια καλύτερη ζωή.

Μπορεί να προέρχεται από τους γονείς σας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι προέρχεται από τους λογαριασμούς στο Instagram που ακολουθείτε, μπορεί ακόμη και να υποθέσετε ότι προέρχεται από αυτές τις στήλες.

Το πιο ισχυρό απ’ όλα, πιθανότατα προέρχεται από το ίδιο σας το μυαλό.

H Moya Sarner, ψυχοθεραπεύτρια αναλύει στον Guaridan τι είναι στην ουσία το Gaslighting, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να απαλλαγείτε μια και καλή.

Το να λέτε στον εαυτό σας ότι πρέπει να είστε ευτυχισμένοι

Μπορεί να ακούγεται αυτονόητο, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι είναι πραγματικά, γι’ αυτό θα το πω: υπάρχουν στιγμές που η ζωή μοιάζει πολύ δύσκολη, επώδυνη και συντριπτική. Όταν τα πράγματα πάνε στραβά, όταν τα πράγματα πάνε καλά αλλά αυτό μοιάζει ακόμα χειρότερο, όταν το πλυντήριο στάζει και χάνονται δουλειές και σπίτια και άνθρωποι και και και και … όταν χρειάζεται όλη σας η ενέργεια μόνο για να επιβιώσετε.

Όταν το να λες στον εαυτό σου ότι πρέπει να χτίσεις μια καλύτερη ζωή είναι όχι μόνο εξαντλητικό αλλά και σκληρό.

Μερικές φορές αυτό συμβαίνει όταν δεν το περιμένεις – όχι όταν έχει συμβεί κάτι κακό, αλλά όταν έχει συμβεί κάτι φαινομενικά καλό, αλλά παρ’ όλα αυτά νιώθεις άσχημα.

Όπως όταν μόλις συγκατοικήσατε με τον σύντροφό σας και αντί για την ερωτική ευδαιμονία που περιμένατε, βιώνετε μια πανικόβλητη ασφυξία και έντονο μίσος.

Ή, όταν, όπως έχω δει με τόσους πολλούς φίλους και έχω ζήσει και εγώ, μόλις αποκτήσατε ένα πολυπόθητο μωρό και αντί για την προβλεπόμενη χαρά, βιώνετε την απόλυτη εξάντληση, περιόδους ερημιάς και βασανιστικά επώδυνα στήθη.

Ή όταν μόλις έχετε ξεκινήσει το πανεπιστήμιο, ή μια νέα δουλειά, ή θεραπεία, ή έχετε πάει διακοπές.

Τη στιγμή που νομίζατε ότι θα χτίζατε μια καλύτερη ζωή, αντί γι’ αυτό νιώθετε χαμένοι και σαν να καταρρέει η ζωή σας.

Και εδώ γίνεται το μεγάλο λάθος

Σε τέτοιες στιγμές, το να λέτε στον εαυτό σας ότι θα έπρεπε να είστε ευτυχισμένη και να γίνεστε πιο ευτυχισμένη, ή να προσποιείστε στον εαυτό σας ότι είστε, είναι ένα ανάλγητο ψέμα.

Το ξέρω αυτό γιατί είναι ένα ψέμα που έχω πει στον εαυτό μου.

Είναι ένα είδος αερόφθαλμου εαυτού, το να προσπαθείς να υπονομεύσεις τα ίδια σου τα ένστικτα και να πείσεις τον εαυτό σου ότι η εσωτερική σου πραγματικότητα είναι αυτό που θέλεις να είναι και όχι αυτό που είναι.

Τα πάντα ξεκινούν με την αναγνώριση των συναισθημάτων. Την αληθινή όμως

Η αλήθεια είναι ότι αισθάνεστε απογοήτευση, οργή και απελπισία. Είναι ένα δώρο στον εαυτό σας να το αναγνωρίσετε αυτό.

Αυτή η αλήθεια, για το τι πραγματικά νιώθουμε, είναι το πιο θρεπτικό, σημαντικό και πολύτιμο πράγμα που μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας, και είναι το θεμέλιο από το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί μια καλύτερη ζωή.

Ο ρόλος της… ειλικρίνειας

Πάντα με εντυπωσίαζε στη δουλειά μου η ικανότητα των ασθενών μου να αναπτύσσονται. Να έχουν βιώσει τρομερά τραύματα, παραμέληση και άλλες μορφές κακοποίησης και να χρησιμοποιούν τη θεραπεία για να συνεχίσουν να χτίζουν μια καλύτερη ζωή για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.

Μέρος αυτού που βρίσκω πιο ουσιαστικό στο να είμαι θεραπευτής είναι να προσκαλώ τους ασθενείς μου να χρησιμοποιήσουν εμένα και τον χώρο που τους προσφέρω για να γνωρίσουν τον εαυτό τους βαθύτερα και πιο αληθινά, έτσι ώστε να μπορούν να αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν τα κομμάτια του εαυτού τους που αισθάνονται πιο ασφαλείς σε καταστάσεις που είναι καταχρηστικές, που βρίσκουν τις σχέσεις πιο άνετες όταν είναι παραμελητικές.

Αν δεν υποστηρίζεται από μια ακλόνητη συναισθηματική ειλικρίνεια για το τι αισθάνεστε και τι σκέφτεστε, ακόμα και όταν τα πράγματα αισθάνονται άσχημα και δύσκολα, η προσπάθεια να χτίσετε μια καλύτερη ζωή μπορεί να κινδυνεύσει να ξαναδημιουργήσει την ίδια που πάντα γνωρίζατε, μόνο χειρότερα, επειδή συμβαίνει ξανά.

Στριφογυρίζετε στο ίδιο σημείο, κυριευμένοι από δυνάμεις που δεν μπορείτε να κατανοήσετε, επειδή δεν μπορείτε να τις δείτε. Αυτές οι δυνάμεις έχουν ακόμη μεγαλύτερη δύναμη πάνω σας αν λέτε στον εαυτό σας ότι όλα είναι υπέροχα, ενώ δεν είναι.

Δεν είναι κακό να αισθάνεσαι άσχημα

Μια φίλη που, όπως κι εγώ, είναι ασθενής στην ψυχανάλυση, το έθεσε πολύ ωραία όταν είπε: «Αυτό που εκτιμώ τόσο πολύ στην ψυχαναλύτριά μου είναι ότι όταν της μιλάω για κάποιο άσχημο κομμάτι του εαυτού μου που δεν μου αρέσει, δεν με καθησυχάζει ή δεν μου λέει να μην ανησυχώ. Το παίρνει στα σοβαρά, το καταλαβαίνει ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας, δεν με κρίνει γι’ αυτό, αλλά επίσης δεν με αφήνει να ξεφύγω. Το σκέφτεται μαζί μου».

Δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι μια είδηση που άκουσα το καλοκαίρι. Το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο, το Α23α, κάνει κύκλους, παγιδευμένο σε μια ισχυρή δίνη βαθιά στον ωκεανό.

Αυτή η ιστορία είναι συναρπαστική επειδή είναι τόσο αναγνωρίσιμη: κατά καιρούς όλοι μας μπορεί να βρεθούμε παγιδευμένοι, κολλημένοι, συγκρατημένοι από ασυνείδητες δυνάμεις που δεν μπορούμε να δούμε, αλλά που παρ’ όλα αυτά φαίνεται να ελέγχουν τη μοίρα μας, κρατώντας μας πίσω από την εξέλιξη και την ανάπτυξη και τις αναπόφευκτες απώλειες που ακολουθούν.

Η διαφορά είναι ότι, επειδή δεν είμαστε παγόβουνο, μπορούμε να έχουμε σκέψεις και συναισθήματα σχετικά με τις περιστάσεις μας, να καταλάβουμε κάτι για τις ασυνείδητες δυνάμεις που μας κρατούν κολλημένους και τελικά να βρούμε την όποια δύναμη έχουμε μέσα στην κατάστασή μας για να την αλλάξουμε.

Όλα ξεκινούν με την αναγνώριση ότι μερικές φορές αισθάνεστε άσχημα, και αυτή είναι η αλήθεια.