Οι συχνότερες μεταδοτικές δερματοπάθειες του σκύλου και της γάτας στον άνθρωπο

Οι συγκεκριμένες δερματοπάθειες του σκύλου και της γάτας μπορούν να μεταφερθούν και σε εμάς και γι΄αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.

Τα ζώα συντροφιάς (σκύλος, γάτα), όπως αναφέρει ο δερματολόγος κτηνίατρος, Εμμανουήλ Ι. Παπαδογιαννάκης, μπορεί να εμφανίσουν μεγάλο αριθμό δερματοπαθειών. Όμως, είναι λίγες εκείνες οι οποίες μπορεί να μεταδοθούν στον άνθρωπο.

«Σε κλινικές δερματολογικές εξετάσεις του ανθρώπου έχει υπολογιστεί ότι το 5% των περιστατικών οφείλονται σε εξωπαράσιτα από ζώα και το 15% σε μύκητες, επίσης ζωικής προέλευσης.

Οι συχνότερες μεταδοτικές δερματοπάθειες από τα ζώα συντροφιάς είναι η δερματοφυτίαση, η ψώρα και η παρασίτωση από ψύλλους», επισημαίνει ο κ. Παπαδογιαννάκης.

Δερματοφυτίαση

Σύμφωνα με τον δερματολόγο κτηνίατρο, η νόσος προκαλείται από είδη κερατινόφιλων μυκήτων (δερματόφυτα).

Τα δερματόφυτα είναι μύκητες που προσβάλλουν τους κερατινοποιημένους ιστούς του δέρματος, δηλαδή την κεράτινη στοιβάδα της επιδερμίδας, τις τρίχες και τα νύχια.

Το σημαντικότερο και συχνότερο είδος είναι το microsporum canis.

Η νόσος μπορεί να προσβάλλει τον άνθρωπο, όπως εξηγεί ο κ. Παπαδογιαννάκης, εάν έρθει σε άμεση επαφή με το μολυσμένο ζώο -με ή χωρίς δερματικές αλλοιώσεις. Ή έμμεσα μέσω των σπορίων του μύκητα -που βρίσκονται στις τρίχες και στις φολίδες της επιδερμίδας- ,τα οποία μολύνουν το περιβάλλον.

«Το m. canis είναι το συχνότερο αίτιο δερματοφυτίασης στη γάτα και στον σκύλο, με συχνή ασυμπτωματική μόλυνση στα ζώα αυτά. Η γάτα είναι η «δεξαμενή» του m. canis στη φύση.

Στον άνθρωπο, η δερματοφυτίαση αρχικά εμφανίζεται ως ερυθηματώδης βλατίδα (κόκκινο σπυράκι), η οποία επεκτείνεται φυγόκεντρα δημιουργώντας χαρακτηριστικές κυκλικές εστίες ερυθήματος.

Σε ορισμένα περιστατικά με βακτηριδιακή επιπλοκή προκαλούνται πυώδεις αλλοιώσεις (μολυσματικό κηρίο).

Σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς οι δερματικές αλλοιώσεις της δερματοφυτίασης είναι αρκετά εκτεταμένες», τονίζει ο κ. Παπαδογιαννάκης.

Η δερματοφυτίαση είναι, συνήθως, νόσος των νεαρών ζώων

Δερματικές αλλοιώσεις δερματοφυτίασης στο αντιβράχιο γυναίκας. Δεξιά διακρίνεται η ασυμπτωματική γάτα από την οποία μεταδόθηκε το δερματόφυτο

Στον σκύλο, αναφέρει ο δερματολόγος κτηνίατρος, η δερματοφυτίαση εκδηλώνεται με κυκλικές εστίες αλωπεκίας, φολίδες, εφελκίδες, βλατίδες και φλύκταινες.

Η ονυχομυκητίαση είναι σπάνια και παρουσιάζεται ως παρονυχία ή ονυχοδυστροφία – ενός ή περισσότερων δακτύλων του ίδιου άκρου.

Η δερματοφυτίαση είναι, συνήθως, νόσος των νεαρών ζώων.

Σε περίπτωση ανοσοκαταστολής σε ενήλικα ή υπερήλικα ζώα, για παράδειγμα κακοήθης νεοπλασία, σύνδρομο cushing, μπορεί να παρατηρηθεί γενικευμένη μορφή δερματοφυτίασης.

Εκτεταμένες αλλοιώσεις δερματοφυτίασης στο πρόσωπο σκύλου φυλής Jack Russel

«Στη γάτα, η νόσος, συνήθως, εμφανίζεται ως μία ή περισσότερες κυκλικές εστίες υποτρίχωσης – αλωπεκίας, με ή χωρίς αποφολίδωση και οι τρίχες στις προσβεβλημένες περιοχές είναι σπασμένες.

Συχνά η δερματοφυτίαση στη γάτα είναι ασυμπτωματική, ιδιαίτερα στις μακρύτριχες φυλές», τονίζει ο κ. Παπαδογιαννάκης.

Κυκλοτερής εστία δερματοφυτίασης σε γάτα

Tα βασικά μέτρα υγιεινής για να περιοριστεί η μετάδοση της νόσου

Ο άνθρωπος για να μην κολλήσει τη νόσο θα πρέπει η επαφή του με το μολυσμένο ζώο, όπως υπογραμμίζει ο κ. Παπαδογιαννάκης να γίνεται με γάντια και να αποφεύγεται. Τα ζώα που νοσούν απομονώνονται και να χορηγείται η κατάλληλη θεραπεία.

Οι τρίχες και οι φολίδες πρέπει να καίγονται ή να τοποθετούνται σε σακούλα, ερμητικά κλειστή, την οποία την βάζουμε στον κάδο απορριμμάτων.

Τα δωμάτια, τα εργαλεία, αλλά και τα σκεύη πρέπει να απολυμαίνονται.

Οι φαινομενικά υγιείς γάτες πρέπει να εξετάζονται από τον κτηνίατρο με τη λυχνία wood και στη συνέχεια με καλλιέργεια.

Ψώρα

«Η ψώρα είναι παρασίτωση του δέρματος που προκαλείται κυρίως από τα ακάρεα (sarcoptes, cheyletiella, notoedres cati και otodectes cynotis). Όλα τα ακάρεα μπορεί να προσβάλλουν τον άνθρωπο.

Ο άνθρωπος μολύνεται ύστερα από άμεση επαφή με μολυσμένο ζώο ή έμμεσα από μολυσμένο περιβάλλον», διευκρινίζει ο κ. Παπαδογιαννάκης.

Στον άνθρωπο, όπως αναφέρει, παρατηρείται έντονος κνησμός (φαγούρα) και κόκκινες βλατίδες (σπυράκια) στα αντιβράχια, στον κορμό και στους μηρούς. Όπως και στην κοιλιακή χώρα και σε άλλα σημεία του σώματος.

Επίσης, διευκρινίζει ότι, ο κνησμός παρουσιάζει έξαρση, κυρίως τις βραδινές ώρες. Σε ανοσοκατασταλμένα άτομα, παρατηρείται αποφολίδωση – εφελκίδωση, ενώ ο κνησμός μπορεί να απουσιάζει.

Κνησμώδεις δερματικές αλλοιώσεις ψώρας στον ιδιοκτήτη σκύλου με το ίδιο νόσημα

Σύμφωνα με τον κ. Παπαδογιαννάκη, στα ζώα οι δερματικές αλλοιώσεις είναι έντονα κνησμώδεις.

Εντοπίζονται κυρίως στην κεφαλή και σε περιοχές με λεπτό δέρμα και αραιό ή καθόλου τρίχωμα.

Στον σκύλο προσβάλλονται συνήθως τα πτερύγια των αυτιών, οι αγκώνες και η περινεϊκή χώρα.

Δερματικές αλλοιώσεις στο πτερύγιο του αυτιού σε σκύλο με ψώρα

Όλα τα ζώα, τα οποία έχουν έλθει σε επαφή με άρρωστο πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία, ανεξάρτητα από το εάν εμφανίζουν συμπτώματα.

Επίσης, εάν στο σπίτι υπάρχουν και άλλα ζώα συντροφιάς, πρέπει να εξεταστούν από κτηνίατρο και να υποβληθούν σε θεραπεία.

Η επαφή με μολυσμένα ζώα πρέπει να αποφεύγεται.

Επειδή τα παράσιτα μπορούν να επιζήσουν στο περιβάλλον για λίγες ημέρες, συνιστάται ο ψεκασμός των μολυσμένων χώρων με κατάλληλα αντιπαρασιτικά φάρμακα.

Παρασίτωση από ψύλλους

Οι ψύλλοι, όπως ενημερώνει ο κ. Παπαδογιαννάκης, είναι μικρά, χωρίς πτερά έντομα μήκους 2-4 mm με πεπλατυσμένο πλευρικά σώμα. Το είδος που παρασιτεί τη γάτα (ctenocephalides felis) είναι αυτό που εμφανίζεται και στον σκύλο.

Σοβαρές αυτοτραυματικές αλλοιώσεις σε γάτα με αλλεργική από ψύλλους δερματίτιδα

Ο τρόπος που μεταδίδεται η παρασίτωση στον άνθρωπο και στα ζώα, σύμφωνα με τον δερματολόγο κτηνίατρο, είναι η άμεση επαφή με τα παράσιτα. Δηλαδή, από μολυσμένο ζώο ή από το περιβάλλον.

Στον άνθρωπο, όπως εξηγεί, η κλινική εικόνα, μετά από τσιμπήματα ψύλλων, ποικίλει από αλλεργική αντίδραση μέχρι τοπική δερματίτιδα. Ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν ανεπαίσθητα συμπτώματα ενώ κάποια άλλα να παρουσιάσουν σοβαρές αντιδράσεις υπερευαισθησίας.

«Στα παιδιά, συνήθως, παρατηρούνται περισσότερο εκτεταμένες δερματικές αλλοιώσεις. Κατά κανόνα, παρουσιάζονται κνησμώδεις βλατίδες (σπυράκια) στα κάτω άκρα, συνήθως μέχρι το ύψος του γαστροκνήμιου (γάμπας)», υπογραμμίζει ο κ. Παπαδογιαννάκης.

Τα συμπτώματα που παρουσιάζουν ο σκύλος και η γάτα

Στα ζώα, η παρασίτωση από ψύλλους προκαλεί ερεθισμό και κνησμό (φαγούρα), καθώς τα παράσιτα αυτά απομυζούν αίμα από ευαισθητοποιημένα ζώα (αλλεργική από ψύλλους δερματίτιδα).

Ο κνησμός, όπως λέει ο κ. Παπαδογιαννάκης, ποικίλει από ήπιος έως πολύ έντονος. Στην τελευταία περίπτωση μπορεί να παρατηρηθούν σοβαρές αυτοτραυματικές δερματικές αλλοιώσεις, ιδιαίτερα στη γάτα.

Τέλος ο κ. Παπαδογιαννάκης επισημαίνει: «Η πρόληψη βασίζεται στον έλεγχο των ψύλλων τόσο στα ζώα όσο και στο περιβάλλον του σπιτιού, όπου απαντώνται τα αυγά και οι προνυμφικές, μορφές του παρασίτου».

Ο δερματολόγος κτηνίατρος, Εμμανουήλ Ι. Παπαδογιαννάκης

● Ο κύριος Εμμανουήλ Ι. Παπαδογιαννάκης είναι απόφοιτος και διδάκτωρ της Κτηνιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Όπως και υπότροφος εξωτερικού του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (I.K.Y) με σπουδές ειδικότητας στο Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο.

Σήμερα είναι Kαθηγητής πρώτης βαθμίδας στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό εργασιών σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις ως προσκεκλημένος ομιλητής σε Εθνικά, Ευρωπαϊκά και Παγκόσμια Κτηνιατρικά Συνέδρια.

Είναι κριτής εργασιών σε πολλά διεθνή κτηνιατρικά και ιατρικά περιοδικά. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 45 ερευνητικά προγράμματα και είναι συγγραφέας εννέα επιστημονικών μονογραφιών και συγγραφέας του βιβλίου «Κλινική Δερματολογία των Ζώων Συντροφιάς».

Είναι Αντεπιστέλλον Μέλος της Ελληνικής Κτηνιατρικής Ακαδημίας, Τακτικό Μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κτηνιατρικής Δερματολογίας (ESVD), Τακτικό και Ιδρυτικό Μέλος της Ελληνικής Κτηνιατρικής Δερματολογικής Εταιρείας (ΕΚΔΕ). Όπως και Επισκέπτης Καθηγητής σε Κτηνιατρικές Σχολές του εξωτερικού.

Το Δερματολογικό Ιατρείο Μικρών Ζώων, του κ. Παπαδογιαννάκη βρίσκεται στον Άλιμο, Αθήνα ( www.papadogiannakis.gr).