Η απόφαση για το αν θα εξελιχθεί η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη Μέση Ανατολή μετά το σοβαρό ιρανικό χτύπημα εναντίον του Ισραήλ σε ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο θα ληφθεί στην Τεχεράνη και την Ιερουσαλήμ, δηλώνει ο ελληνικής καταγωγής ναύαρχος ε.α. και πρώην ανώτατος συμμαχικός διοικητής Ευρώπης του ΝΑΤΟ Τζέιμς Σταυρίδης στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».

Προς το παρόν, πάντως, ο έμπειρος στρατιωτικός, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τις αμερικανοϊσραηλινές στρατιωτικές σχέσεις για τέσσερα χρόνια όταν ήταν ο ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ, εκτιμά ότι η πιθανότητα για μια τέτοια εξέλιξη είναι 25%, αλλά δεν αποκλείει το Ισραήλ να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Ο αμερικανός ειδικός και αντιπρόεδρος σήμερα για τις παγκόσμιες υποθέσεις του Ομίλου Carlyle θεωρεί ότι οι ΗΠΑ έχουν λίγα περιθώρια άσκησης πολιτικής πίεσης για να επιλύσουν τη συνεχιζόμενη κρίση.

Μετά το τελευταίο μπαράζ εκτόξευσης πυραύλων του Ιράν κατά του Ισραήλ, βλέπουμε ότι η σύγκρουση εισέρχεται σε έναν νέο κύκλο απειλών, επιθέσεων, αντεπιθέσεων, χτυπημάτων, αντιποίνων. Ο Νετανιάχου λέει στο Ιράν ότι το Ισραήλ μπορεί «να χτυπήσει οπουδήποτε». Οι αντιδράσεις του Ιράν είναι εξίσου απειλητικές. Είναι δυνατόν ο πόλεμος που ξεκίνησε πριν από έναν χρόνο να εξελιχθεί σε μια ανεξέλεγκτη περιφερειακή σύγκρουση;

Νομίζω ότι υπάρχει 25% πιθανότητα να δούμε την κρίση αυτή μετά τα σοβαρά χτυπήματα να εξελίσσεται σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο, που ορίζεται ως μια πλήρης περιφερειακή σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. Σε αυτό το σενάριο, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα συρθούν σε μια εμπλοκή.

Από την άλλη πλευρά, νομίζω ότι υπάρχει 75% πιθανότητα το Ισραήλ να αισθανθεί ικανοποιημένο με ένα ακόμη σημαντικό χτύπημα κατά του Ιράν, εκτιμώ με ένα ίσως αρκετά επιθετικό χτύπημα κατά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Σίγουρα το Ισραήλ θα συνεχίσει να χτυπά τη Χεζμπολάχ προς τα βόρεια με στόχο την εξάλειψη αυτής της απειλής, όπως έκαναν με την περίπτωση της Χαμάς.

Υπάρχει ακόμη τρόπος να αποτραπεί μια περιφερειακή σύγκρουση; Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι ΗΠΑ;

Οι ΗΠΑ έχουν στην πραγματικότητα μια μικρή δυνατότητα να ασκήσουν πολιτική πίεση σε αυτό το σημείο για να επιλύσουν τη συνεχιζόμενη κρίση. Τελικά, η απόφαση για το αν αυτό που βλέπουμε θα εξελιχθεί σε περιφερειακό πόλεμο θα ληφθεί στην Τεχεράνη και την Ιερουσαλήμ.

Οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να συνεργαστούν με την ευρεία διεθνή κοινότητα για να υπάρξει αποκλιμάκωση, αλλά εάν το Ισραήλ και το Ιράν είναι αποφασισμένοι να πολεμήσουν σε υψηλότερο επίπεδο, υπάρχουν πολύ λίγα που μπορούν να γίνουν για να τους σταματήσουν.

Γιατί θεωρείτε ότι οι ΗΠΑ έχουν μικρή πολιτική επιρροή στην εξελισσόμενη κρίση;

Οι ΗΠΑ έχουν μικρή δυνατότητα άσκησης πολιτικής πίεσης λόγω των δικών τους ταραγμένων διαιρέσεων και των επερχόμενων εκλογών. Επίσης λόγω της έλλειψης ανταπόκρισης από τον πρωθυπουργό Νετανιάχου, ο οποίος ελπίζει με αγωνία ότι ο Τραμπ θα επανεκλεγεί, θεωρώντας τον ισχυρότερο υποστηρικτή του Ισραήλ, ενώ υπάρχουν επίσης μεγάλες προκλήσεις αλλού σε όλο τον κόσμο, στην Ουκρανία, την Κίνα, τη Λατινική Αμερική.

Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να ενθαρρύνουν το Ισραήλ και τους Σαουδάραβες να συναντηθούν με στόχο μια σημαντική ευθυγράμμιση, αν και αυτό πιθανότατα θα απαιτήσει μια πορεία προς κάποια μορφή κράτους για τους Παλαιστίνιους, κάτι που η κυβέρνηση Νετανιάχου φαίνεται απίθανο να προσφέρει.

Υπάρχει ρόλος που μπορούν να παίξουν χώρες όπως η Ελλάδα σε αυτή τη συνεχιζόμενη κρίση;

Ως σημαντικός περιφερειακός παράγοντας στο ευρύτερο πλαίσιο της Μέσης Ανατολής, η Ελλάδα έχει σημαντικές σχέσεις σε όλη την περιοχή. Ας ελπίσουμε ότι η Ελλάδα θα συνεργαστεί στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ προκειμένου να υπάρξει αποκλιμάκωση.

Πώς εξηγείτε ότι το Ισραήλ αγνοεί τις εκκλήσεις του ΟΗΕ, των ΗΠΑ, της Ευρώπης, των χωρών του Κόλπου για κατάπαυση του πυρός;

Το Ισραήλ συνεχίζει να διώκει τις δύο φονικές τρομοκρατικές ομάδες μετά την πιο βάρβαρη τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία του και είναι απίθανο να υποκύψει σε οποιουδήποτε είδους διεθνή πίεση.

Εκτιμάτε ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να χτυπά τη Χεζμπολάχ. Αξιολογώντας τις τακτικές του Ισραήλ πόσο μακριά μπορεί να φτάσει σε αυτό το μέτωπο;

Το Ισραήλ θέλει να δημιουργήσει μια ουδέτερη ζώνη στο έδαφος του Λιβάνου την οποία θα μπορεί να ελέγξει για να εμποδίσει τη Χεζμπολάχ να εξαπολύσει επίθεση παρόμοια με αυτήν που έκανε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Θα καταστρέψουν επίσης αποθήκες όπλων σε αυτή τη ζώνη.

Από αέρος, θα επιδιώξουν να καταστρέψουν και να υποβαθμίσουν την ικανότητα της Χεζμπολάχ να εκτοξεύει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στο Ισραήλ. Θα επιτεθούν επίσης από τη θάλασσα με επιδρομές κομάντο βορειότερα, επιδιώκοντας και πάλι να υποβαθμίσουν τις συνολικές δυνατότητες της Χεζμπολάχ. Σχεδόν σίγουρα θα υπάρξουν και άλλες κυβερνοεπιθέσεις.

Εκτός από τη δολοφονία του Νασράλα, το Ισραήλ κατάφερε να εξαλείψει σχεδόν όλους τους ανώτερους ηγέτες της Χεζμπολάχ. Τι σημαίνει αυτό για τη στρατιωτική ισχύ της Χεζμπολάχ;

Εχουν σκοτώσει τα τρία κορυφαία επίπεδα ηγεσίας της Χεζμπολάχ και ίσως 2.000 μαχητές, αλλά η Χεζμπολάχ έχει πάνω από 40.000 μαχητές και έχει μια ανθεκτική αλυσίδα διοίκησης.

Ετσι οι σκοτωμένοι ηγέτες θα αντικατασταθούν γρήγορα. Ομως ο οργανισμός είχε ένα σημαντικό πλήγμα που θα απαιτήσει χρόνο και υποστήριξη από το Ιράν για να ανασυνταχθεί. Ως εκ τούτου, το Ισραήλ θα συνεχίσει να χτυπά και να υποβαθμίζει περαιτέρω τις δυνατότητές του.

Τι γίνεται στο μέτωπο της Χαμάς και στη Γάζα; Ποια είναι η εκτίμησή σας;

Το Ισραήλ έχει υποβαθμίσει ή καταστρέψει πάνω από το 80% των προπολεμικών δυνατοτήτων της Χαμάς. Καταστρέφουν συστηματικά το σύστημα των σηράγγων, που είναι το στρατιωτικό κέντρο βάρους σε αυτό το σημείο.

Η τραγωδία, φυσικά, είναι η μοίρα των υπόλοιπων ομήρων. Φαίνεται λιγότερο πιθανό να ανακτηθούν χωρίς κατάπαυση του πυρός και οι Ισραηλινοί δεν φαίνεται ότι είναι διατεθειμένοι να συμφωνήσουν σε μια εκεχειρία.

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»

Headlines