Ποια είναι η κατάσταση των περιφερειών και των πόλεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Ενώ αρχίζει ένας νέος πολιτικός κύκλος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, Vasco Alves Cordeiro, εκφώνησε την ετήσια ομιλία του για την κατάσταση των περιφερειών και των πόλεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η τέταρτη έκδοση της ετήσιας έκθεσης της ΕΕ για την κατάσταση των περιφερειών και των πόλεων,που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ), παρουσιάστηκε στις 7 Οκτωβρίου από τον Πρόεδρο κ.Vasco Alves Cordeiro στους Ευρωπαίους, εθνικούς και περιφερειακούς ηγέτες, υπεύθυνους λήψης αποφάσεων και ενδιαφερόμενους φορείς κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της 22ης Ευρωπαϊκής Εβδομάδας των Περιφερειών και των Πόλεων.

Ο Πρόεδρος κ. Cordeiro, σύμφωνα με το επίσημο δελτίο τύπου της ΕτΠ δήλωσε: «Με έναν νέο πολιτικό κύκλο που αρχίζει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα ήθελα να επεκτείνω στο ανανεωμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ηγεσία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την ετοιμότητα και την προθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, των πόλεων και των περιφερειών σε ολόκληρη την Ευρώπη να συνεργαστούν, να βοηθήσουν, να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να κάνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση να βαδίσει στο δρόμο της ενότητας, της πολυμορφίας και της αλληλεγγύης. Επειδή η κατάσταση της Ένωσής μας ξεκινά με την κατάσταση των περιφερειακών και τοπικών κοινοτήτων μας».

Όσον αφορά τις πρόσφατες εξελίξεις στη συζήτηση για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, ο Πρόεδρος κ. Cordeiro πρόσθεσε: «Σήμερα, είναι επίσης σαφές και ηχηρό μήνυμά μας, μια κατηγορηματική και μη απολογητική απόρριψη μιας πρόσφατης ιδέας να υπάρχει ένα ενιαίο πρόγραμμα σε εθνικό επίπεδο στο νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, το οποίο — αν αληθεύει — θα καταργήσει τη συμμετοχή των περιφερειών και των πόλεων. Από εδώ σήμερα καλώ τις περιφέρειες και τις πόλεις της Ευρώπης να αντιταχθούν σε μια πρόταση που -αν αληθεύει- συνεπάγεται ότι θα αποκλειστούμε, θα παρακάμψουμε. Και ας μην ξεχνάμε ότι περισσότερο από ό,τι για τις περιφέρειες και τις πόλεις, πρόκειται για την Ευρώπη που θέλουμε να έχουμε στο μέλλον».

Τα σημαντικότερα στοιχεία της έκθεσης

Ορισμένα από τα κυριότερα σημεία της ετήσιας έκθεσης της ΕΕ για την κατάσταση των περιφερειών και των πόλεων είναι τα εξής, σύμφωνα με το επίσημο δελτίο τύπου της ΕτΠ είναι:

• Οι περιφέρειες και οι πόλεις βιώνουν καθημερινά την κλιματική κρίση, με ακραίες θερμοκρασίες, πλημμύρες, ξηρασίες και πυρκαγιές. 120.000 θάνατοι που σχετίζονται με τη θερμότητα αναμένονται ετησίως έως το 2050. Οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν να επενδυθούν έως και 200 δισ. Ευρώ ετησίως στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, αντιμετωπίζοντας τα κοινωνικά και εδαφικά τρωτά σημεία.
• Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση έχουν ασύμμετρες εδαφικές επιπτώσεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τοποκεντρικές λύσεις. Η πολιτική συνοχής απέδειξε την ικανότητά της να βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Οι περιφέρειες και οι πόλεις ζητούν ισχυρότερη και ανανεωμένη πολιτική συνοχής για όλες τις περιφέρειες.
• Για κάθε 10€ που δαπανώνται για περιβαλλοντικές πολιτικές, τα 8€ δαπανώνται σε τοπικό επίπεδο. Οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν στοχευμένη χρηματοδοτική στήριξη για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
• Ο βιομηχανικός μετασχηματισμός της Ευρώπης επηρεάζει διαφορετικά τις περιφέρειες. Η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ χρειάζεται μια λειτουργική ενιαία αγορά και βασίζεται σε μια ισχυρή πολιτική συνοχής. Οι περιφέρειες και οι δήμοι ζητούν μια νέα βιομηχανική στρατηγική προσαρμοσμένη στις εδαφικές πραγματικότητες.
• 100 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Το 47 % των νέων Ευρωπαίων (18-34) πρέπει να ζουν στα σπίτια των γονέων τους. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για το 50 % των δαπανών για τις υποδομές, τη στέγαση, την υγεία, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Οι περιφέρειες και οι δήμοι ζητούν ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες.
• Η ανανεωμένη ώθηση για τη διεύρυνση, που πυροδότησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αποτελεί ιστορικό ορόσημο για την ΕΕ. Οι περιφέρειες και οι δήμοι ζητούν ουσιαστική συμμετοχή στη διαδικασία διεύρυνσης.
• Οι περιφέρειες και οι πόλεις αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου των δημόσιων δημόσιων επενδύσεων. Ο μετασχηματισμός των κοινωνιών μας απαιτεί μαζικές επενδύσεις. Οι περιφέρειες και οι πόλεις ζητούν έναν φιλόδοξο και τοποκεντρικό προϋπολογισμό της ΕΕ που θα στηρίζει τις τοπικές επενδύσεις, με επίκεντρο μια ισχυρή πολιτική συνοχής.
• Η εμπιστοσύνη των πολιτών στις περιφερειακές και τοπικές αρχές έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία δεκαετία· έφτασε στο υψηλότερο σημείο του το 2024, στο 60 %, το υψηλότερο μεταξύ όλων των επιπέδων των κυβερνήσεων.
• Οι περιφέρειες και οι δήμοι ζητούν να ενισχυθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.

Μια συζήτηση σχετικά με τις μελλοντικές προκλήσεις για τη διατήρηση της συνοχής της Ευρώπης με παράλληλη διεύρυνση της στις υποψήφιες χώρες ακολούθησε την ομιλία του Προέδρου Cordeiro. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρύθμισης Elisa Ferreira, η Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Younous Omarjee, η αντιδήμαρχος των Τιράνων Jonida Halili και η δήμαρχος του ουκρανικού δήμου Orzhytsia, Olena Sydorenko, λαμβάνουν τον λόγο. Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola και ο δήμαρχος του Kyiv Vitali Klitschko παρενέβησαν μέσω βιντεοσκοπημένων μηνυμάτων.