Την ήθελαν νεκρή, προσπάθησαν να τη σκοτώσουν με μια σφαίρα στο κεφάλι επειδή τολμούσε να πηγαίνει στο σχολείο. Και για αυτό η Μαλάλα Γιουσαφζάι, μόλις μια 14χρονη τότε μαθήτρια από το Πακιστάν, έπρεπε να πεθάνει.

Ήδη από το 2009 η Μαλάλα έκανε μαχητική εκστρατεία υπέρ της εκπαίδευσης των κοριτσιών όταν άρχισε να γράφει, με ψευδώνυμο, ένα μπλογκ για τη ζωή υπό τους Ταλιμπάν που είχαν καταλάβει την κοιλάδα Σουάτ. Το ημερολόγιο μεταφράστηκε στα αγγλικά και δημοσιεύτηκε από το BBC πυροδοτώντας διεθνές ενδιαφέρον.

Αν και μόλις 11 ετών η πένα και το πνεύμα της ήταν φτιαγμένα από ατσάλι. Η Γιουσαφζάι είχε το θάρρος να κάνει κάτι που άλλοι δεν τόλμησαν ποτέ. Να εναντιωθεί και να επικρίνει δημοσίως τους Ταλιμπάν για τη βαρβαρότητα και τον σκοταδισμό τους.

«Πολλά παιδιά δεν έχουν φαΐ να φάνε ούτε νερό να πιουν και πεινούν για μόρφωση. 57 εκατομμύρια παιδιά στερούνται την εκπαίδευση […] αυτό πρέπει να ταρακουνήσει τη συνείδησή μας»

Αλώβητη από το χτύπημα των Ταλιμπάν, η Γιουσαφζάι επέζησε του τραυματισμού της. Τις μέρες μετά την επίθεση νοσηλεύθηκε σε κρίσιμη κατάσταση σε νοσοκομείο στο Πακιστάν και στη συνέχεια, όταν η κατάστασή της σταθεροποιήθηκε, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Queen Elizabeth του Μπέρμιγχαμ, στην Αγγλία, το οποίο επιλέχθηκε μεταξύ πολλών προσφορών για τη νοσηλεία της.

Την επομένη της επίθεσης όλοι οι Πακιστανοί προσεύχονταν για την έφηβη ακτιβίστρια, που αναδύθηκε σε σύμβολο για τη νέα γενιά της χώρας επιμένοντας στην ατζέντα της για ένα καλύτερο αύριο.

Η απόπειρα δολοφονίας εναντίον της προκάλεσε μια έκρηξη συμπαράστασης που κατέκλυσε τον κόσμο.

Όταν πλέον η ταυτότητα της έγινε γνωστή, όταν κέρδισε το δικαίωμα σε ζωή και παιδεία μακριά από ένα καθεστώς που γιγαντώνεται με σκοταδισμό και απειλές, η Γιούσαφζαϊ τιμήθηκε με εθνικό βραβείο για τη γενναιότητά της και εμφανίστηκε στην κρατική τηλεόραση και σε ξένα κανάλια για να καταγγείλει τους ισλαμιστές που είχαν διατάξει να κλείσουν όλα τα σχολεία θηλέων στο Βορειοδυτικό Πακιστάν.

«Το σκέφτομαι συχνά και φαντάζομαι ξεκάθαρα τη σκηνή. Ακόμη κι αν έρθουν να με σκοτώσουν, θα τους πω ότι αυτό που προσπαθούν να κάνουν είναι λάθος, ότι η Παιδεία είναι βασικό μας δικαίωμα» απάντησε σε ερώτηση των New York Times για το αν φοβάται για τη ζωή της.

Μια μέρα σαν τη σημερινή, 12 χρόνια πριν, η Μαλάλα Γιουσαφζάϊ  αναδύθηκε από το σκοτάδι φέρνοντας φως.

‘Έκτοτε της απονεμήθηκε το Βραβείο Ζαχάρωφ (η νεότερη που είχε αυτή την τιμή ποτέ) και αφιέρωσε το βραβείο της στους «αφανείς ήρωες του Πακιστάν», υπερασπιζόμενη το δικαίωμα κάθε παιδιού στην εκπαίδευση.

Με όπλο της τη γνώση

View this post on Instagram

A post shared by Malala Yousafzai (@malala)

«Πολλά παιδιά δεν έχουν φαΐ να φάνε ούτε νερό να πιουν και πεινούν για μόρφωση. Είναι συγκλονιστικό ότι 57 εκατομμύρια παιδιά στερούνται την εκπαίδευση […] αυτό πρέπει να ταρακουνήσει τη συνείδησή μας», είπε η Γιουσαφζάϊ απευθυνόμενη στους αντιπροσώπους 28 χωρών σε ένα κατάμεστο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και – μοναδικό γεγονός οπωσδήποτε – σε όλους τους εν ζωή βραβευθέντες με το Βραβείο Ζαχάρωφ, συγκεντρωμένους με την ευκαιρία της Διάσκεψης για την 25η επέτειο του Βραβείου. «Ένα παιδί, ένας δάσκαλος, ένα μολύβι κι ένα βιβλίο μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.»

Η Γιουσαφζάϊ ξεκίνησε τον αγώνα της για μόρφωση σε ηλικία 11 ετών γράφοντας ανώνυμο διαδικτυακό ημερολόγιο για το πώς είναι η ζωή μιας μαθήτριας στην ελεγχόμενη από τους Taliban κοιλάδα Swat στο Πακιστάν.

Το 2009 οι Tαλιμπάν εξέδωσαν διάταγμα για να κλείσουν όλα τα σχολεία θηλέων, ενώ ο στρατός του Πακιστάν είχε αρχίσει επιχειρήσεις εναντίον τους. Η Μαλάλα και η οικογένειά της αναγκάστηκαν να φύγουν από την πολιορκημένη πόλη τους, ενώ το σχολείο της μετατράπηκε σε ερείπια. Όταν επέστρεψαν, αφού η κατάσταση είχε βελτιωθεί από πλευράς ασφάλειας, η ίδια και ο πατέρας της Ziauddin που διηύθυνε ένα σχολείο θηλέων εξακολούθησαν να αγωνίζονται για την εκπαίδευση των κοριτσιών παρά τις απειλές.

Χάρη σε μια χορηγία, η Mαλάλα μπόρεσε να αγοράσει ένα σχολικό λεωφορείο, το ίδιο λεωφορείο στο οποίο εκείνη και άλλα δύο κορίτσια δέχτηκαν πυροβολισμούς και τραυματίστηκαν το 2012 σε μια επίθεση, την ευθύνη της οποίας ανέλαβαν οι Ταλιμπάν

«Είναι καθήκον όλων μας»

Η ΓιουσαφζάΪ εξακολουθεί να είναι αφοσιωμένη υπέρμαχος της εκπαίδευσης των κοριτσιών, είναι συνιδρύτρια του Malala Fund και μέλος της έκτακτης επιτροπής για την εκπαίδευση των νέων (Youth Education Crisis Committee) που συγκροτήθηκε από τον Ειδικό Απεσταλμένο του ΟΗΕ για την παγκόσμια εκπαίδευση, τον Γκόρντον Μπράουν, ο οποίος εκτίμησε ότι, με τους σημερινούς ρυθμούς, θα χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι το 2086 για να φοιτούν όλα τα κορίτσια σε σχολεία, και όχι μέχρι το 2015 όπως ήταν η υπόσχεση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας.

«Στο Ισλάμ επιτρέπεται η εκπαίδευση των κοριτσιών. Είναι καθήκον και ευθύνη του καθενός, αγοριού ή κοριτσιού, να αποκτήσει μόρφωση και γνώσεις» έχει πει εγκαλώντας τον κόσμο στη δικαιοσύνη.

«Με τα όπλα μπορείς να σκοτώσεις τρομοκράτες, με την εκπαίδευση μπορείς να σκοτώσεις την τρομοκρατία»

Η 12η Ιουλίου, ημέρα γενεθλίων της, επελέγη από τον ΟΗΕ, στο πλαίσιο της παγκόσμιας πρωτοβουλίας «Education First», ως Ημέρα της Malala προς υποστήριξη των παιδιών που υπερασπίζονται το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση.

Το 2014 ήταν μεταξύ των νικητών του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης «για τον αγώνα της κατά της καταπίεσης των παιδιών και των νέων και για το δικαίωμα όλων των παιδιών στην εκπαίδευση».

Μαχήτρια ενάντια στον τρόμο

Πορτρέτο που φιλοτέχνησε ο Τζόναθαν Γιέο απεικονίζει την ακτιβίστρια υπέρ του δικαιώματος στην εκπαίδευση Μαλάλα Γιουσαφζάι. AP Photo / Jonathan Yeo, British National Portrait Gallery

Έχοντας πλέον αποφοιτήσει από το Lady Margaret Hall College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Γιούσαφζαϊ που είναι πλέον εκατομμυριούχος από διαλέξεις και πωλήσεις του βιβλίου της ζωής της, χρησιμοποίησε τα χρήματα του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης για να ιδρύσει σχολείο για κορίτσια στη γενέτειρά της, στην περιοχή Shangla του Πακιστάν.

Παράλληλα, το Malala Fund, το «Ταμείο της Malala», στηρίζει τους τοπικούς εκπαιδευτικούς σε περιοχές όπου τα περισσότερα κορίτσια αδυνατούν να φοιτήσουν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, απαιτεί να διατεθούν πόροι και να γίνουν οι αλλαγές που θα δώσουν σε κάθε κορίτσι δευτεροβάθμια παιδεία, καθιστά ηχηρότερη την φωνή των κοριτσιών και μοιράζεται τις προσωπικές τους ιστορίες.

Οραματίστρια, ακτιβίστρια, μαχήτρια, και Αγγελιoφόρος Ειρήνης του O.Η.Ε. η Μαλάλα Γιουσαφζάι είναι πιο δυνατή από το φόβο και γνωρίζει όλα όσα μπορείς να βρεις στις σελίδες ενός βιβλίου. Το οπλοστάσιο της είναι μεγάλο, σπουδαίο και οφείλει να είναι προσβάσιμο σε όλους. Άλλωστε όπως έχει πει η ίδια: «Με τα όπλα μπορείς να σκοτώσεις τρομοκράτες, με την εκπαίδευση μπορείς να σκοτώσεις την τρομοκρατία».

View this post on Instagram

A post shared by Malala Yousafzai (@malala)