Telegram: Η «Amazon του δουλεμπορίου» – Πώς το ΙSIS χρησιμοποιούσε την πλατφόρμα ως σκλαβοπάζαρο

Η εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Τelegram φιλοξενούσε επί χρόνια ένα «ψηφιακό σουπερμάρκετ δουλεμπορίου», που είχε στήσει ατιμώρητο το «χαλιφάτο» του ΙSIS από το 2014 ως την πτώση του το 2019.

Μεγάλη έρευνα της Le Monde, υποστηρίζει ότι πλάι στις κατηγορίες που έχουν απαγγελθεί από τη Γαλλία στον δισεκατομμυριούχο Μr Telegram Πάβελ Ντούροφ, θα μπορούσε να προστεθεί η κατηγορία της συνέργειας σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Το ονλάιν σκλαβοπάζαρο του Ισλαμικού Κράτους πουλούσε ως ανθρώπινο εμπόρευμα ομήρους Γιαζίντι. Οι κουρδικής καταγωγής Γιαζίντι ή Γεζίντι, που ζουν κυρίως στο Βόρειο Ιράκ, υπέστησαν φριχτές σφαγές, διώξεις και βασανιστήρια από τον ΙSIS, σε μια εκστρατεία γενοκτονίας, με χιλιάδες θύματα και εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους.

Μεταξύ 2014 και 2017 υπολογίζεται ότι σφαγιάστηκαν από τον ISIS πάνω από 5.000 άντρες Γιαζίντι, ενώ  πάνω από 10.000 παιδιά και γυναίκες πιάστηκαν όμηροι και πουλήθηκαν, πολλές εξ αυτών ως «σκλάβες του σεξ».

Ο γολοθάς της Ιμάν

Η Le Monde ακολούθησε τα «ψηφιακά χνάρια» μιας ανήλικης Γιαζίντι,  η οποία το 2014, σε ηλικία μόλις τριών χρονών αιχμαλωτίστηκε και υποδουλώθηκε από τους «άντρες με τα μαύρα». Η Ιμάν (το όνομά της έχει αλλαχθεί για λόγους ασφάλειας), αφού επέζησε από τις σφαγές που διέπραξε το ΙΚ στην ορεινή περιοχή Σιντζάρ του Βόρειου Ιράκ, πέρασε τα επόμενα δύο χρόνια της ζωής της αλλάζοντας «ιδιοκτήτες». Το 2016 κατάφερε να απελευθερωθεί, χάρη σε μια γενναία και ριψοκίνδυνη επιχείρηση διάσωσης.

«Πωλείται σκλάβα 12 ετών, της έχουν πάρει την παρθενιά, πολύ όμορφη, κατοικεί στη Ράκα, 13.000 δολάρια, τελευταία ευκαιρία!!!», έγραφε αγγελία στο Τelegram

Οι μισθοφόροι του Ισλαμικού Κράτους, αφού απήγαγαν την Ιμάν, τη μετέφεραν πρώτα στη Μοσούλη, την ιρακινή πρωτεύουσα του «χαλιφάτου» που ανακήρυξε ο αρχηγός του ISIS Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι.

Εκεί το κοριτσάκι τέθηκε προς πώληση για 6.000 δολάρια.

Στη συνέχεια η Ιμάν βρέθηκε στη Ράκα, το συριακό προπύργιο του ΙΚ, όπου προσφέρθηκε ως σκλάβα προς 4.000 δολάρια στις 22 Ιουνίου 2016.

Η αγγελία πώλησης, στιγιμιότυπο της οποίας έχει στην κατοχή της η Le Monde, ανέφερε ότι η Ιμάν «βρέχει το κρεβάτι».

Η αγγελία δημοσιεύτηκε σε μια «εικονική» αγορά όπου τα παιδιά-όμηροι του ΙΚ δημοπρατούνται από τους τζιχαντιστές: Αγόρια που προορίζονται να γίνουν παιδιά-στρατιώτες από την ηλικία των 7 ετών και κορίτσια που μετατρέπονται σε σκλάβες του σεξ.

Αυτή η εκτεταμένη αγορά, που φιλοξενούνταν στη διαδικτυακή πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram, άκμαζε  ατιμώρητα σε όλο το «χαλιφάτο», μέχρι την πτώση του το 2019.

O σωτήρας των ομήρων

Όλο αυτό το διάστημα, ένας άνθρωπος παρακολουθούσε το εμπόριο ανθρώπων, τόσο στο διαδίκτυο όσο και στο πεδίο: Ο Μπαζάντ Φαρκάν.

Ο 30χρονος σήμερα Μπαζάντ, γόνος μιας ευκατάστατης οικογένειας εμπόρων Γιαζίντι, που ζούσαν μεταξύ Ιράκ και Γερμανίας,  άφησε την επιχείρησή του για να αφοσιωθεί στο λαό του.  Προσπάθησε να διασώσει όσο το δυνατόν περισσότερους ομήρους από τα νύχια του ISIS ή να εντοπίσει τους δράστες και να καταγράψει τα εγκλήματά τους.

To 2018, σε συνεργασία με τη Διεθνή Οργάνωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα FIDH, δημοσίευσε μια ενδελεχή μελέτη σχετικά με τα σεξουαλικά εγκλήματα που διαπράττονται σε βάρος των Γιαζίντι από τους ξένους -κυρίως Γάλλους- νεοσύλλεκτους του ΙΚ.

 «Το Telegram είναι μια αγορά τρόμου, η Amazon της δουλείας»

Ο Φαρχάν διάβασε, εκτύπωσε και κατέγραψε τις φρικαλεότητες που διαχέονται στο διαδίκτυο από τους τζιχαντιστές, σημειώνοντας την αυξανόμενη προτίμησή τους στο Telegram. Η εφαρμογή, η οποία επιτρέπει την ιδιωτική επικοινωνία μεταξύ πολλών ανταποκριτών, προσφέρει επίσης τη δυνατότητα δημιουργίας δημόσιων ομάδων που περιλαμβάνουν έως και 200.000 μέλη, καθώς και κανάλια επικοινωνίας των οποίων το περιεχόμενο ελέγχουν μόνο οι διαχειριστές.

Ένα τρομερό εργαλείο προπαγάνδας και στρατολόγησης, τα κανάλια του Τelegram μπορούν να προσελκύσουν εκατομμύρια χρήστες. Το ΙΚτα  χρησιμοποίησε για να μεταδίδει εικόνες αποκεφαλισμών, ομιλίες του αυτοαποκαλούμενου «χαλίφη» Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι και εκκλήσεις για προσχώρηση στο «χαλιφάτο» σε διάφορες γλώσσες. «Όταν δημιουργήθηκε το Telegram, το 2013, σχεδόν κανείς δεν το χρησιμοποιούσε στο Ιράκ», επισήμανε ο Φαρχάν. «Ανακάλυψα την εφαρμογή παράλληλα με την εμφάνιση του DAESH» (το αραβικό ακρωνύμιο για το ΙΚ)» δηλώνει ο Κούρδος Γιαζίντι στη Μοnde.

Σκλαβοπάζαρο

Ακόμα και μέσα στην κοινότητα των Γιαζίντι, η διάσωση των ομήρων του ΙΚ έγινε μια επικερδής επιχείρηση. Οι «λαθρέμποροι» που ήταν υπεύθυνοι για τη μεταφορά των αιχμαλώτων πίσω στην ελεύθερη ζώνη απαιτούσαν μερικές φορές παχυλές αμοιβές για τις υπηρεσίες τους.

Ένα πρωί το καλοκαίρι του 2015, ένας από αυτούς, ο Χάντι (το όνομά του άλλαξε), έδειξε στον Φαρχάν ένα στιγμιότυπο οθόνης από μια διαδικτυακή συζήτηση μεταξύ τζιχαντιστών.

Σε αυτήν, διαπραγματεύονταν την αγορά παιδιών στο πλαίσιο μιας ομάδας με τίτλο «Σκλαβοπάζαρο», που φιλοξενούνταν στην εφαρμογή Telegram – της οποίας το λογότυπο με το χάρτινο αεροπλάνο αναγνώρισε ο  Φαρχάν.

Ο Φαρχάν διεξήγαγε έναν πόλεμο κατά των τζιχαντιστών στο διαδίκτυο. Κατάφερε να διεισδύσει σε ομάδες στο Τelegram, που γινόταν το «σκλαβοπάζαρο» των ανήλικων ομήρων, χρησιμοποιώντας διάφορα ψευδώνυμα, ή ονόματα μελών του ΙSIS.

«Πωλείται 12χρονη»

Σε αυτές τις ομάδες διακινούνταν φωτογραφίες παιδιών, που παρουσιάζονταν ως «εμπόρευμα» στους πελάτες.  Κορίτσια προεφηβικής ηλικίας, πόζαραν υποβλητικά πάνω σε βελούδινα μαξιλάρια, φορώντας υπερβολικό μακιγιάζ, τα νύχια τους βαμμένα κόκκινα, ενώ τα παιδικά τους πόδια ισορροπούσαν σε γυναικεία ψηλοτάκουνα παπούτσια, που τους έπλεαν. «Πωλείται σκλάβα 12 ετών, πτης έχουν πάρει την παρθενιά, πολύ όμορφη, κατοικεί στη Ράκα, 13.000 δολάρια, τελευταία ευκαιρία!!!», ανέφερε λεπτομερώς μια αγγελία στην ομάδα  «The Caliphate Market», η οποία είχε 421 μέλη.

Από τις 12 ομάδες Telegram στις οποίες διείσδυσε ο Φαρχάν, αυτή ήταν η ομάδα στην οποία συχνάζουν κυρίως αγγλόφωνοι. Υπήρχαν επίσης Γάλλοι και Γερμανοί.

Μια άλλη ομάδα, που επίσης φιλξενούνταν στο Τelegram, ονομαζόταν «Τhe Islamic State Mall», με 718 μέλη.

Εκεί πωλούνταν από Καλάσνικοφ και εκρηκτικά, μέχρι κορίτσια, κατά προτίμηση παρθένες, καθώς και αγόρια για να κάνουν τις δουλειές του σπιτιού, να φτιάχνουν καφέ ή να μάθουν να χειρίζονται όπλα. Οι χρήστες θα έκαναν και ανταλλαγές: ένα παιδί για ένα αυτοκίνητο, ένα πιστόλι Glock για ένα ζευγάρι παπούτσια…

Τelegram: Η Amazon του δουλεμπορίου

Αν και συνήθως παρέμεναν ανώνυμοι, οι τζιχαντιστές δεν φοβόντουσαν να αποκαλύψουν τις φωνές τους στα φωνητικά μηνύματα που άφηναν στο Telegram. Σε ένα τέτοιο μήνυμα, ένας μεσάζων υπεύθυνος για την πώληση μιας 14χρονης ομήρου πρότεινε στον αγοραστή να ελέγξει τους δύο προηγούμενους «αφέντες» της έφηβης για να βεβαιωθεί ότι δεν την είχαν «διακορεύσει πολλές φορές».

Τα δικαστήρια του ΙΚ, τα οποία ρύθμιζαν το δουλεμπόριο βάσει του νόμου της Σαρία, όριζαν ως κατώτερο όριο ηλικίας που ένα κορίτσι μπορούσε να «παντρευτεί»,  δηλαδή να βιαστεί, στα εννέα της χρόνια.

Σε έναν αγοραστή, ο οποίος ανησυχούσε ότι η εφτάχρονη σκλάβα Γιαζίντι που του παζάρευαν για 7.000 δολάρια ήταν πολύ μικρή, ακόμα και για τα κριτήρια του  ΙSIS, ο πωλητής χρησιμοποίησε ένα συνηθισμένο κόλπο για να «κλείσει» τη συμφωνία:  Το κοριτσάκι είχε ήδη τρίχες στο εφηβαίο, είπε, ένδειξη ότι είχε μπει στην εφηβεία, και αυτό για τα δικαστήρια, σήμαινε ότι ήταν έτοιμο.

Με την προσκόμιση «αποδείξεων», οι δικαστές του ΙΚ μπορούσαν να χορηγούν άδειες για να κάνουν σεξ με σκλάβες πριν από το «επίσημο» ηλικιακο όριο και να τις πωλούν σε ολόκληρο το «χαλιφάτο».

«Το Telegram είναι μια αγορά τρόμου, η Amazon της δουλείας», λέει ο Φαρχάν. «Σε αυτή την υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων, πουλούσαν ανθρώπους στο Ιράκ και τους παρέδιδαν στη Συρία και αντίστροφα, σαν κοινό εμπόρευμα».

Ο Φαρχάν διεισδύοντας στις ομάδες των τζιχαντιστών στο Τelegram, κατάφερε να εντοπίσει όσους ομήρους ήταν ακόμη ζωντανοί, προσποιούμενος ότι ήθελε να τους αγοράσει και τελικά  να τους απελευθερώσει.

Συνολικά, κατάφερε να διασώσει 55 γυναίκες και παιδιά Γιαζίντι και χριστιανών. Συγκέντρωσε επίσης στοιχεία για τις πράξεις αυτές, που συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας: εκτοπίσεις, εμπορία ανθρώπων, βιασμοί… Αμέτρητα στοιχεία ήχου, βίντεο και φωτογραφιών, καθώς και 6.000 σελίδες με στιγμιότυπα οθόνης, συνέθεσαν αυτόν τον εκρηκτικό φάκελο, τον οποίο ονόμασε «The Telegram Markets».

Περιμένοντας δικαιοσύνη

Ο Φαρχάν από το 2018 έχει χτύπησε όλες τις πόρτες διεθνών οργανισμών, από το Διεθνές Δικαστηριο της Χάγης μέχρι τα γραφεία του ΟΗΕ στη Γενεύη.

Στο Παρίσι, κατέθεσε τα στοιχεία του σε δύο ανώτερα αστυνομικά ανακριτικά όργανα: την Κεντρική Υπηρεσία για την Καταστολή της Βίας κατά  Προσώπων (OCRVP) και την Κεντρική Υπηρεσία για την Καταπολέμηση των Εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητας και των Εγκλημάτων Μίσους. Παρέπεμψε επίσης την υπόθεση στη Μονάδα Εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητας της Εισαγγελίας του Παρισιού και κατάφερε να πείσει τα θύματα να τον ακολουθήσουν στη Γαλλία για να καταθέσουν.

Ο Ντούροφ υπό κράτηση

Για όσους ερευνούν τα ψηφιακά σκλαβοπάζαρα του ΙΚ εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, η ελπίδα επέστρεψε μετά τη σύλληψη του Πάβελ Ντούροφ, αφεντικού και συνιδρυτή του Telegram, στις 24 Αυγούστου στο αεροδρόμιο Λε  Μπουρζέ του Παρισιού. Ο 40χρονος δισεκατομμυριούχος – επίσης ιδρυτής του ρωσικού κοινωνικού δικτύου VKontakte, στο οποίο πούλησε τις μετοχές του το 2014 – βρίσκεται τώρα υπό έρευνα για συνέργεια σε σοβαρά εγκλήματα και για τις επανειλημμένες αρνήσεις του να απαντήσει σε αιτήματα των Γάλλων ανακριτών. Η εφαρμογή του, με περισσότερους από 900 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, κατηγορείται ότι επέτρεψε την άνθηση της διακίνησης ναρκωτικών, του ξεπλύματος χρήματος και της παιδικής πορνογραφίας, μεταξύ άλλων αδικημάτων. Στον μακρύ κατάλογο αυτών, ωστόσο, δεν γίνεται καμία αναφορά στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράττει η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος μέσω του Telegram.

Ο διεθνής Τύπος  έχει καταγγείλει την εμπορία ανθρώπων στο Telegram ήδη από το 2016. «Ο Πάβελ Ντούροφ δεν θα μπορούσε να μην το γνωρίζει», δήλωσε ο Φαρχάν. Σε επικοινωνία με τη Le Monde, η Εθνική Αντιτρομοκρατική Εισαγγελία έγραψε σε επιστολή της 17ης Σεπτεμβρίου ότι «έχει ξεκινήσει έρευνες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας εις βάρος θυμάτων από την κοινότητα των Γιαζίντι, με στόχο ιδίως την εμπορία ανθρώπων», αλλά πρόσθεσε ότι «προς το παρόν» δεν διεξάγεται καμία έρευνα που να στοχεύει συγκεκριμένα την Telegram.