Διεθνής Οργανισμός Αμπέλου και Οίνου: Παγκόσμια η κρίση στο κρασί

Η μείωση της κατανάλωσης κρασιού σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και τις γεωπολιτικές εντάσεις οδήγησαν τους εκπροσώπους του 75% των αμπελώνων του κόσμου, που συμμετείχαν σε συνάντηση για τα 100 χρόνια του Διεθνή Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου, να διαμορφώσουν σχέδιο δράσης για τη… σωτηρία του αμπελοοινικού κλάδου.

Συγκεντρώνοντας 37 από τα 50 μέλη του στο παλάτι των Δουκών της Βουργουνδίας στη Ντιζόν, ο Διεθνής Οργανισμός Αμπέλου και Οίνου (OIV) διοργάνωσε για δεύτερη φορά στην αιωνόβια ιστορία του μια υπουργική διάσκεψη (η πρώτη χρονολογείται από το 1932). Στη συνάντηση που συμμετείχαν 17 υπουργοί, 5 γραμματείς και 6 πρεσβευτές στη Salle des Estates της Βουργουνδίας, η διάσκεψη υψηλού επιπέδου κατέληξε σε κοινή δήλωση για την εκατονταετηρίδα του OIV (ιδρύθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1924).

«Αυτή η δήλωση είναι ένα ιστορικό βήμα προς τα εμπρός για τη στήριξη της αμπελουργίας και του κρασιού σε μια κρίσιμη στιγμή της ιστορίας τους» ανέφερε ο John Barker, διευθυντής του OIV, σε συνέντευξη Τύπου, επισημαίνοντας ότι οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων «έχουν λάβει υπόψη τα βασικά στοιχεία για τον κλάδο: βιώσιμη ανάπτυξη και κλιματική αλλαγή, αλλαγές στην κατανάλωση, αβέβαιο περιβάλλον για το διεθνές εμπόριο, ανάγκη για πολιτιστική ενίσχυση του κλάδου».

Η κρίση είναι ορατή από την τάση «μείωσης της επιφάνειας των αμπελώνων στον κόσμο, καθώς και της ακανόνιστης, ακόμη και μειούμενης, παραγωγής τα τελευταία χρόνια»

Οι 37 υπογράφουσες οινοπαραγωγές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) σημειώνουν πρώτα τις εμπορικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο παγκόσμιος αμπελώνας (ο OIV αντιπροσωπεύει το 75% της παγκόσμιας παραγωγής κρασιού).

Η μείωση της κατανάλωσης του κρασιού «είναι ένα γεγονός που δεν αφορά αποκλειστικά τη Γαλλία», αλλά «επηρεάζει όλες τις οινοπαραγωγικές χώρες» σχολιάζει σε συνέντευξη Τύπου η υπουργός Γεωργίας Annie Genevard. Στη δήλωση αναφέρεται ότι, η κρίση είναι ορατή από την τάση «μείωσης της επιφάνειας των αμπελώνων στον κόσμο, καθώς και της ακανόνιστης, ακόμη και μειούμενης, παραγωγής τα τελευταία χρόνια», με την μείωση της κατανάλωσης να εξηγείται από την «εξέλιξη των προτύπων κατανάλωσης κρασιού [με] την εξέλιξη της κοινωνίας, από το αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, από τη δημογραφική εξέλιξη και την ανάπτυξη νέων τάσεων κατανάλωσης, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, που κατευθύνουν τις προτιμήσεις τους προς νέα προϊόντα», αλλά και από την «επιβράδυνση του διεθνούς εμπορίου κρασιού και την εμμονή αδικαιολόγητων τεχνικών και μη δασμολογικών φραγμών που επηρεάζουν το εμπόριο σε έναν τομέα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές».

Κλιματική αλλαγή

Σε αυτές τις παγκόσμιες κοινωνικοοικονομικές τάσεις προστίθενται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που «ενισχύουν τις προκλήσεις που τίθενται» με κινδύνους «που δυσχεραίνουν τη διαχείριση του παραγωγικού δυναμικού», με καιρικές συνθήκες που μπορούν να τροποποιήσουν τις ποικιλίες σταφυλιών και τα χαρακτηριστικά του terroir, χωρίς να ξεχνάμε «μια πιθανή εξέλιξη της γεωγραφίας των υφιστάμενων αμπελουργικών περιοχών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα» που περιλαμβάνει και την παρακμή των παραδοσιακών αμπελώνων που δεν μπορούν πλέον να παράγουν όπως κατά το παρελθόν (λόγω έλλειψης νερού) , αλλά και την εγκατάσταση νέων αμπελώνων σε πιο βόρειες περιοχές.

Για να ανταποκριθούν σε αυτές τις διαρθρωτικές και οικονομικές προκλήσεις, οι υπογράφοντες ζητούν να παρασχεθούν τα μέσα για την προσαρμογή της παραγωγής στις αλλαγές της ζήτησης της αγοράς, διασφαλίζοντας παράλληλα ποιοτικές συνθήκες παραγωγής και δίνοντας μεγαλύτερη προσοχή στον καταναλωτή μέσω της ενημέρωσης, της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της ευαισθητοποίησης για τη σημασία της υπεύθυνης κατανάλωσης».

Διαφορετικός συγχρονισμός και απαντήσεις

«Ο καθένας θα δώσει την κατάλληλη απάντηση» στους αμπελώνες του, απαντά η Γαλλίδα υπουργός Annie Genevard, επισημαίνοντας ότι «για τη Γαλλία, ο κλάδος επιθυμεί να ανταποκριθεί κυκλικά και δομικά δρώντας σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και με διαφορετικές απαντήσεις». Υπολογίζοντας ότι 100.000 εκτάρια είναι πλεονασματικά εδώ και αρκετά χρόνια, η πρώτη φάση μείωσης του παραγωγικού δυναμικού περιλαμβάνει οριστική εκρίζωση στα 4.000 ευρώ/εκτάριο που επικυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα χρηματοδοτηθεί από τη Γαλλία με ποσό των 120 εκατ. ευρώ για 30.000 ha. «Λιγότερο από το 4% των γαλλικών αμπελώνων» επισημαίνει η Annie Genevard, η οποία δηλώνει ότι θέλει να «πείσει τη γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιτρέψει και την προσωρινή εκρίζωση».

«Προσθέτω ότι δεν μπορούμε να σταματήσουμε σε αυτό», προσθέτει η Annie Genevard, σημειώνοντας ότι «αυτές οι εκριζώσεις, οριστικές ή προσωρινές, δεν πρέπει να μειώσουν τις μελλοντικές δυνατότητες του κλάδου».

Σημειώνοντας την αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες («η εγκατάλειψη του οικογενειακού μεσημεριανού γεύματος και δείπνου, η μειωμένη κατανάλωση ορισμένων τροφών…»), η υπουργός θέλει «να αποκαταστήσει στις νεότερες γενιές την παράδοση, τον πολιτισμό, τη γνώση και την ευχαρίστηση να μοιράζονται ένα μπουκάλι κρασί. Ένας πολιτισμός που οι πρόγονοί μας είχαν φυσικά το κρασί ως παράδοση και κουλτούρα. Είναι σημαντικό να το μαθαίνουμε», φυσικά «προσέχοντας τη διάσταση της δημόσιας υγείας».

Μοναδική η θέση των αμπελώνων και του κρασιού

Στη διακήρυξη κυριαρχεί η ίδια προσέγγιση για τα 37 μέλη του OIV, που θέλουν να «προωθήσουν την παγκόσμια κληρονομιά των αμπελώνων και του κρασιού και τις ιστορικές, πολιτιστικές, ανθρώπινες, κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές και να επιβεβαιώσουν τη μοναδική θέση των αμπελώνων και του κρασιού στην παραγωγή και την κατανάλωση χωρών.

Όσον αφορά την ίδια την παραγωγή κρασιού, η κοινή δήλωση ζητά να υποστηριχθούν «καινοτομίες, φιλόδοξες, ανθεκτικές και βιώσιμες πολιτιστικές και οινολογικές πρακτικές που βελτιώνουν την προσαρμογή και συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, καθώς και της βιοποικιλότητας, όπως η διατήρηση και η χρήση διαφοροποιημένων ποικιλιών αμπέλου, ο πειραματισμός με νέες ποικιλίες αμπέλου, η βιώσιμη εντατικοποίηση, οι αγροοικολογικές πρακτικές και άλλες καινοτόμες προσεγγίσεις, καθώς και η αποτελεσματικότερη διαχείριση των υδάτινων πόρων και του εδάφους».

Να σημειωθεί ότι οι 37 χώρες που υπογράφουν  το κοινό ανακοινωθέν είναι: Αλβανία, Γερμανία, Αργεντινή, Αρμενία, Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Βραζιλία, Βουλγαρία, Χιλή, Κύπρος, Κροατία, Ισπανία, Γαλλία, Γεωργία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ινδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μαρόκο, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Νέα Ζηλανδία, Ολλανδία, Περού, Πορτογαλία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Ρουμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ελβετία, Ουκρανία και Ουρουγουάη.