Σύγκλιση ή πόλεμος μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ;

Από το 2021 «μετρούν» τρεις εκλογικές αναμετρήσεις – δύο εθνικές, μία ευρωκάλπη – και πολλαπλάσια κοινοβουλευτικά μπρα ντε φερ. Οι σχέσεις τους δύσκολες – ειδικά από τη στιγμή που μπήκαν ανάμεσά τους οι υποκλοπές.

Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να «εγκλωβίζει» το ΠΑΣΟΚ στα πεδία που την βολεύουν για επαναπροσέγγιση των κεντρογενών

Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να παλεύει με την κυβερνητική φθορά, με διαλυτικές καταστάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ και με ανανεωμένη εντολή στην ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη στο ΠΑΣΟΚ, η προσοχή πλέον πέφτει στα επόμενα ορόσημα – τα crash tests συναινέσεων και συγκρούσεων Μαξίμου και Χαριλάου Τρικούπη. Κι αυτό σε μια περίοδο που υπάρχει επιπλέον η πρόκληση της – μίνιμουμ έστω – συνεννόησης στα «μεγάλα», όπως τα ελληνοτουρκικά.

Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να «εγκλωβίζει» το ΠΑΣΟΚ στα συναινετικά ή συγκρουσιακά πεδία που τη βολεύουν για επαναπροσέγγιση των κεντρογενών. Το ΠΑΣΟΚ θα φέρνει δικές του προτάσεις, εξετάζοντας… λέξη λέξη τις νεοδημοκρατικές. Στόχος, να μη «χαρίζει» ατζέντες στη ΝΔ.

Η κυβερνητική στρατηγική του θα διαμορφωθεί στο πασοκικό συνέδριο την άνοιξη του 2025 και στόχος είναι έως τότε να εμφανίζεται ως δύναμη ευθύνης και προοδευτικής αντιπολίτευσης. Πριν από όλα θα φανεί εάν υπάρξει αυτή τη φορά ραντεβού κορυφής. Μέχρι χθες καμία πλευρά δεν εμφανιζόταν ως… επισπεύδουσα. Ενδεικτική η αποστροφή του Παύλου Μαρινάκη (Mega) «περιμένουμε από τον κ. Ανδρουλάκη το πότε επιθυμεί να γίνει, ο πρωθυπουργός του είπε ότι ‘είμαι στη διάθεσή σου’».

Τα 6+1 θέματα που θα «τρέξει» το Μαξίμου και πώς θα απαντήσει η Χαριλάου Τρικούπη

Η επιστολική ψήφος

Η κυβέρνηση θα φέρει από τον Ιανουάριο του 2025 την επέκταση της επιστολικής ψήφου και στις εθνικές εκλογές για τους εκτός επικράτειας. Και θα αναζητήσει τις απαιτούμενες 200 ψήφους με πιεστικά σινιάλα στα πασοκικά έδρανα, θυμίζοντας για ευνόητους λόγους την άρση της συναίνεσης του κόμματος τον περασμένο Ιανουάριο στο νομοσχέδιο για τις ευρωεκλογές.

Τότε το ΠΑΣΟΚ εξέλαβε ως κοροϊδία την ξαφνική τροπολογία για επέκταση του μέτρου και καταψήφισε συνολικά. Η διαχείριση του θέματος θα αποφασιστεί μόλις έρθει συγκεκριμένη πρόταση. Θα φανεί εάν το – επί της αρχής θετικό – ΠΑΣΟΚ θέσει ξανά όρους: τη διευκόλυνση, για παράδειγμα, μόνο όσων αντιμετωπίζουν αντικειμενικά κωλύματα.

Η Προεδρία της Δημοκρατίας

Ο πρωθυπουργός κρατά κλειστά χαρτιά για την Προεδρία της Δημοκρατίας, όσο κι αν «τρέχει» παρασκηνιακά ονοματολογία – οδηγώντας ακόμα και σε… διαψεύσεις, όπως του Νίκου Δένδια που έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι στις προθέσεις του κάτι τέτοιο.

Η ώρα της πρωθυπουργικής απόφασης ζυγώνει καθώς μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου 2025 (έναν μήνα προτού λήξει η θητεία της Κατερίνας Σακελλαροπούλου) θα έχει συγκληθεί και η ειδική συνεδρίαση στη Βουλή. Γαλάζια στελέχη θέλουν πρόσωπο από την Κεντροδεξιά, ο Μητσοτάκης επιμένει στα υπερκομματικά και θεσμικά χαρακτηριστικά, όχι στα αμιγώς κομματικά.

Ο Ανδρουλάκης δεν συναινεί σε πρόσωπο από τη ΝΔ και εφόσον δεν διακρίνει «συνθετικά» χαρακτηριστικά στην πρόταση Μητσοτάκη, θα πιέσει – ίσως προτρέξει κιόλας – με δική του επιλογή από την ευρύτερη δημοκρατική παράταξη.

Το ΕΣΥ

Για τον Μητσοτάκη είναι η πρόκληση της τετραετίας (και προσωπικό στοίχημα), για τον Ανδρουλάκη είναι κάτι παραπάνω από προγραμματική προτεραιότητα – «η ψυχή και η καρδιά της παράταξής μας» έχει πει.

Η αναγέννηση του ΕΣΥ προσεγγίζεται με καθοριστικές διαφορές και προδιαγράφονται «μάχες χαρακωμάτων». Στις 10 κυβερνητικές στοχεύσεις έως το 2027, οι πέντε αφορούν το ΕΣΥ (μείωση αναμονής για χειρουργικές πράξεις κατά 50%, εκσυγχρονισμός 80 νοσοκομείων και 156 κέντρων υγείας, εθνικός ηλεκτρονικός φάκελος κ.ά.).

Ο Μητσοτάκης προτάσσει με κάθε ευκαιρία τη σημασία συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Ο Ανδρουλάκης «πετροβολάει» την «παρακμή» των δημόσιων υπηρεσιών προς όφελος «ιδιωτικών συμφερόντων».

Τα πανεπιστήμια

Η κατάσταση στη δημόσια εκπαίδευση, με αιχμή τα πανεπιστήμια (από την ασφάλεια έως την ποιότητα σπουδών), θα παραμείνει στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης. Ο νέος «εκπαιδευτικός χάρτης» που επιδιώκει η κυβέρνηση ως προς τη διαχείριση υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού θα πέφτει σε πασοκικό τοίχο, δεδομένων των κατηγοριών ότι η ΝΔ ούτε ενισχύει το δημόσιο πανεπιστήμιο ούτε φροντίζει για ένα σωστό πλαίσιο λειτουργίας μη κρατικών ΑΕΙ.

Κατά τον Ανδρουλάκη, η προσέγγιση της ΝΔ συνοψίζεται στις λέξεις «υψηλό κόστος, χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες, ανισότητες». Πρόκειται για ένα από τα κεφάλαια στα οποία το ΠΑΣΟΚ θα βγει μπροστά με πρωτοβουλίες.

Η συνταγματική αναθεώρηση

Ισως το μεγαλύτερο crash test προσεγγίσεων και αντιθέσεων θα είναι η συνταγματική αναθεώρηση. Ουσιαστικός ορίζοντάς της είναι οι αρχές του 2025 και ο τελικός το 2028. Σημείο – κλειδί, το άρθρο 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, με προδιαγεγραμμένη την… ονομαστική πρόσκληση του Μητσοτάκη στον Ανδρουλάκη για το μεγάλο βήμα.

Οσο κι αν το ΠΑΣΟΚ λέει «ναι» αλλά με σαφείς όρους στη δημιουργία μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, θα «χτυπά» επίμονα με την ανάγκη αναβάθμισης του δημόσιου πανεπιστημίου.

Η ΝΔ θέλει επίσης αλλαγές σχετικές με την κρατική λειτουργία, το περιβάλλον, τα δημοσιονομικά. Ο Μητσοτάκης αφήνει εκτός τις σχέσεις Εκκλησίας – Κράτους, ο Ανδρουλάκης έχει δηλώσει κατηγορηματικά υπέρ του διαχωρισμού.

Η πολιτική προστασία

Το τέλος της αντιπυρικής περιόδου αναμένεται να σημάνει άλλο ένα συγκρουσιακό πεδίο, με αιχμή τα θέματα της πολιτικής προστασίας και της κρατικής ανταπόκρισης. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ θα συνεχίσει άλλωστε να κρατά στο κάδρο της κριτικής του το «επιτελικό κράτος», ενόσω ο Μητσοτάκης στέκεται στον κυβερνητικό σχεδιασμό για ενίσχυση της πολιτικής προστασίας χρόνο με τον χρόνο.

Λένε πολλά για τον απολογισμό που αναμένεται να γίνει οι διατυπώσεις του Ανδρουλάκη στο αυγουστιάτικο αίτημα για προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στην Ολομέλεια: «Ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να κρύβεται άλλο (…) Τις ευθύνες για το επιτελικό μπάχαλο των κυβερνήσεων του τις φέρει αποκλειστικά και ακέραια ο ίδιος».

Ο προϋπολογισμός

Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση αναμένεται στα μέσα Δεκεμβρίου κατά την ψήφιση του προϋπολογισμού. Είναι βέβαιο ότι ο Ανδρουλάκης θα σταθεί σε όλα όσα πιέζουν την κυβέρνηση, αποδομώντας τον «κοινωνικό» χαρακτήρα που θα προτάξει ο Μητσοτάκης, μιλώντας για 12 αυξήσεις αποδοχών και 12 μειώσεις φόρων.

Το ΠΑΣΟΚ βεβαίως μιλάει για άδικη φορολογική πολιτική εδώ και έξι χρόνια, καρφώνοντας την κυβέρνηση ότι έχασε τις ευκαιρίες του Ταμείου Ανάκαμψης για αλλαγή στο παραγωγικό υπόδειγμα της χώρας. Ειδικά για την ανασυγκρότηση του παραγωγικού μοντέλου ο Μητσοτάκης θα σπεύσει να ανοίξει βήμα, με ειδική εκδήλωση την ερχόμενη εβδομάδα.

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»