Λίβανος: «Καμένη γη» vs «ανταρτοπόλεμος» – Πώς εξελίσσονται οι μάχες ανάμεσα σε Ισραήλ και Χεζμπολάχ

Πάνω από δύο εβδομάδες έχουν περάσει από τότε που το Ισραήλ ξεκίνησε τις χερσαίες επιχειρήσεις του στον Λίβανο την 1η Οκτωβρίου.

Μπορεί το Τελ Αβίβ να μιλάει για μια «περιορισμένη» επιχείρηση, όμως οι πολίτες του Λιβάνου την αντιλαμβάνονται ως μια εισβολή πλήρους κλίμακας, την οποία ακολούθησαν πολλές πρωτόγνωρες επιθέσεις τόσο στη Χεζμπολάχ, αλλά και στον πληθυσμό της χώρας ως όλον.

Ο ισραηλινός στρατός και η Χεζμπολάχ δίνουν σκληρές μάχες, πολλές φορές σώμα με σώμα, στα σύνορα Ισραήλ και Λιβάνου

Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι θέλει να εξαλείψει τον κίνδυνο που ακούει στο όνομα Χεζμπολάχ από τα σύνορα με τον Λίβανο και να εξασφαλίσει την επιστροφή των Ισραηλινών στις συνοριακές κοινότητες του βορρά.

Ωστόσο, η δράση και οι τακτικές του Ισραήλ έχουν πληθύνει τα ερωτήματα και τις ανησυχίες που εγείρουν παρατηρητές και ειδικοί, όπως γράφει το Middle East Eye.

Σοβαρή κλιμάκωση

Ο ισραηλινός στρατός και η Χεζμπολάχ ανταλλάσσουν χτυπήματα στα σύνορα μετά τις 8 Οκτωβρίου του 2023, μια μέρα μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα. Τον τελευταίο μήνα υπάρχει σοβαρή κλιμάκωση, με το Ισραήλ να προχωρά σε σφοδρούς βομβαρδισμούς σε ολόκληρο τον Λίβανο.

Η Χεζμπολάχ μπορεί να είδε τον Χασάν Νασράλα, τον γενικό γραμματέα της να σκοτώνεται και να έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα, ωστόσο δίνει σκληρές μάχες με τον ισραηλινό στρατό στα σύνορα.

Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας της λιβανέζικης οργάνωσης, Σεΐχ Ναΐμ Κάσεμ δήλωσε ότι η οργάνωση είναι έτοιμη για κάθε στρατιωτική επιχείρηση.

«Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσουμε για το τι συμβαίνει στο έδαφος, επειδή και οι δύο πλευρές έχουν την τάση να υποτιμούν το τι κάνει ο εχθρός και να υπερεκτιμούν τα επιτεύγματά τους», δήλωσε στο Middle East Eye ο Αντρέας Κριγκ, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Αμυντικών Σπουδών του King’s College του Λονδίνου.

Οι δηλώσεις και τα βίντεο που κοινοποιούν και οι δύο πλευρές ισχυρίζονται ότι δείχνουν στρατιωτικά επιτεύγματα, αλλά με μικρή πρόσβαση των μέσων ενημέρωσης στο πεδίο, η πλήρης εικόνα παραμένει ομιχλώδης.

«Εξαιρετικά αργά»

Δημοσιογράφοι που καλύπτουν τα γεγονότα στον νότιο Λίβανο δήλωσαν στο MEE ότι οι περισσότερες κωμοπόλεις που συνορεύουν με το Ισραήλ βρίσκονται κάτω από ισραηλινό έλεγχο.

Οι περισσότερες από αυτές είναι λιγότερο από δύο χιλιόμετρα εντός της λιβανέζικης επικράτειας, το οποίο οδηγεί τον Κριγκ να λέει ότι οι Ισραηλινοί προχωρούν «εξαιρετικά αργά» στις προωθήσεις τους.

Μερικά ρεπορτάζ υποστηρίζουν ότι οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν προχωρήσει περισσότερο, αλλά δεν έχουν σταθεροποιήσει τις θέσεις τους.

«Δεν έχουν κάνει την πρόοδο που περίμενα να κάνουν σε 16 ημέρες, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι πολύ πιο δύσκολο, οπότε υπάρχει σίγουρα πιο σθεναρή αντίσταση από ό,τι περίμεναν αρχικά οι Ισραηλινοί», είπε ο Κριγκ.

Για τις απώλειες των δύο πλευρών

Σε ένα από τα πρώτα περιστατικά στα οποία οι ισραηλινές δυνάμεις επιχείρησαν να διεισδύσουν στον Λίβανο, μαχητές της Χεζμπολάχ τους αντιμετώπισαν, με τον ισραηλινό στρατό να ανακοινώνει τον θάνατο οκτώ στρατιωτών.

Από τότε τα ισραηλινά και τα λιβανέζικα ΜΜΕ έχουν μια σειρά από αναφορές για περιστατικά όπου τα ισραηλινά στρατεύματα αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν εξαιτίας μεγάλου αριθμού νεκρών ή τραυματιών στρατιωτών.

Τα πραγματικά νούμερα των απωλειών είναι δύσκολο να επαληθευτούν αφού τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ προσπαθούν να υποβαθμίσουν τις δικές τους απώλειες, αλλά ο Κριγκ πιστεύει ότι υπάρχουν πολλά θύματα και από τις δύο πλευρές.

Μια πηγή προσκείμενη κοντά στη Χεζμπολάχ είπε στο MEE ότι παρά το κενό ηγεσίας μετά τον θάνατο πολλών ηγετικών στελεχών της οργάνωσης, τα μαχητικά τμήματά της συνεχίζουν να επικοινωνούν και να επιχειρούν ανεξάρτητα, χωρίς να χρειάζονται εντολές από την κεντρική ηγεσία.

«Τακτικές υποχωρήσεις»

Σύμφωνα με τον Κριγκ, τη Χεζμπολάχ δεν την πειράζει να υποχωρεί «όταν θεωρούν ότι είναι τακτικά ευνοϊκό γι’ αυτούς να παραδώσουν έδαφος, να αφήσουν τον εχθρό να προχωρήσει και στη συνέχεια να τους επιτεθούν από τα νώτα τους, επιστρέφοντας στις σήραγγες».

Η ανάλυση αυτή επιβεβαιώθηκε από πηγή προσκείμενη στην οργάνωση, η οποία δήλωσε στο MEE ότι πολεμούν τους Ισραηλινούς, αλλά μετακινούνται από το ένα μέρος στο άλλο, πιστεύοντας ότι η είσοδος των ισραηλινών δυνάμεων βαθύτερα στο λιβανέζικο έδαφος θα έδινε πλεονέκτημα στη Χεζμπολάχ.

Ο Αλί Ριζκ, αναλυτής σε θέματα πολιτικής και ασφάλειας, προσθέτει ότι οι μέθοδοι αυτές αντιστοιχούν σε τυπικό ανταρτοπόλεμο, στον οποίο η Χεζμπολάχ διαπρέπει.

«Το έδαφος στον νότιο Λίβανο δεν είναι πολύ καλό για συμβατικούς στρατούς», είπε. «Είναι πιο κατάλληλο για ανταρτοπόλεμο και μη κρατικούς φορείς», σημείωσε.

Η Χεζμπολάχ έχει μελετήσει το ορεινό έδαφος του Λιβάνου και έχει μάθει πώς να το χρησιμοποιεί προς όφελός της.

«Νομίζω ότι αυτό είναι το είδος της τακτικής του αντάρτικου που είδαμε το 2006 και που βλέπουμε και τώρα», δήλωσε ο Κριγκ, προσθέτοντας ότι και οι δύο πλευρές έχουν πραγματοποιήσει «τακτικές αποχωρήσεις» όταν αυτό κρίθηκε απαραίτητο.

Η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ διεξήγαγαν έναν πολύμηνο πόλεμο το 2006, ο οποίος έληξε με το Ισραήλ να μην επιτυγχάνει τον στόχο του να νικήσει τη λιβανέζικη οργάνωση.

Ο Ριζκ λέει ότι και οι δύο πλευρές προετοιμάζονταν εντατικά για την επόμενη αντιπαράθεσή τους από εκείνη τη χρονιά.

«Καμένη γη»

Ο Κριγκ λέει ότι η προσέγγιση του Ισραήλ για την εισβολή στο Λίβανο διαφέρει από τις τελευταίες επιθέσεις του στη χώρα, όταν οι ισραηλινές δυνάμεις «προσπαθούσαν να διεισδύσουν βαθιά στο λιβανέζικο έδαφος όσο το δυνατόν γρηγορότερα».

«Αυτό που προσπαθούν να κάνουν τώρα φαίνεται να είναι να εκκαθαρίσουν τη συνοριακή περιοχή – αυτό που βλέπουμε να αναδύεται είναι μια ζώνη δύο χιλιομέτρων στη λιβανέζικη πλευρά», πρόσθεσε.

Την Τετάρτη, οι ισραηλινές δυνάμεις βιντεοσκόπησαν τους εαυτούς τους να καταστρέφουν σε ολοκληρωτικό βαθμό την πόλη Μαϊμπίμπ του νότιου Λιβάνου που βρίσκεται κοντά στα σύνορα.

Η μέθοδος της ερήμωσης και της καταστροφής περιοχών αμάχων παρατηρείται σήμερα στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, με το Ισραήλ να διατάσσει όλους τους κατοίκους της περιοχής να φύγουν, καθώς συνεχίζει να βομβαρδίζει ανελέητα το βόρειο τμήμα της Γάζας.

Ομάδες ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν προειδοποιήσει ότι το Ισραήλ «σβήνει από τον χάρτη» αυτή τη στιγμή τη βόρεια Λωρίδα της Γάζας.

«Νομίζω ότι αυτό πρόκειται να κάνουν και στον Λίβανο», δήλωσε ο Κριγκ.

Για να μην ανασυγκροτηθεί η Χεζμπολάχ

«Αν δουν ορισμένα προπύργια σε χωριά, θα ερημώσουν τα χωριά, θα ανατινάξουν τα χωριά, το οποίο είναι προφανώς το έγκλημα πολέμου της αλόγιστης καταστροφής, αλλά μπορεί να είναι ο μόνος τρόπος για να αφήσουν πίσω τους καμένη γη, η οποία στη συνέχεια καθιστά πιο δύσκολο για τη Χεζμπολάχ να ανασυγκροτηθεί. Όταν δεν υπάρχουν υποδομές, ούτε σήραγγες, είναι πολύ δύσκολο για τη Χεζμπολάχ να επιστρέψει», σημείωσε.

Ο Κριγκ πρόσθεσε ότι για να μπορέσει ο ισραηλινός στρατός να εισέλθει σε μια πόλη, να τοποθετήσει τα εκρηκτικά και να τα πυροδοτήσει, θα πρέπει προηγουμένως να εκκαθαρίσει την περιοχή από κάθε απειλή, πράγμα που σημαίνει ότι «δεν εμπίπτει πλέον στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και δεν αποτελεί πλέον στρατιωτικό στόχο».

Αυτή η στρατηγική, η οποία σύμφωνα με τον Κριγκ έχει εφαρμοστεί και στη Γάζα, συνίσταται στην ανατίναξη οτιδήποτε σχετίζεται με οργανώσεις που πολεμούν το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών υποδομών, ως μέθοδος τιμωρίας των κοινοτήτων που φιλοξενούν τη Χαμάς στη Γάζα ή τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.

«Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να το ανατινάξεις, αλλά το κάνεις ούτως ή άλλως», πρόσθεσε.

«Η Χεζμπολάχ θέλει να αποδείξει την αξία της»

Παρά την καταστροφή λιβανέζικων πόλεων και χωριών κατά μήκος των συνόρων από το Ισραήλ και τις προσπάθειές του να αποθαρρύνει τη Χεζμπολάχ μετά τις σφοδρές επιθέσεις του εναντίον της οργάνωσης, οι ειδικοί πιστεύουν ότι το πεδίο της μάχης μπορεί να είναι πιο περίπλοκο από ό,τι φαίνεται, γράφει το Middle East Eye.

Ενώ το Ισραήλ έχει κατά καιρούς θέσει υπό τον έλεγχό του πόλεις και επιχειρεί μια στρατηγική καμένης γης, ο Κριγκ υποστηρίζει ότι δεν έχει ακόμη καταλάβει πλήρως τον έλεγχο εδαφών.

«Κατάληψη σημαίνει να έχεις τον πλήρη έλεγχο της περιοχής», είπε. «Δεν το βλέπουμε αυτό. Ακόμη και σε εδάφη που έχουν καταλάβει, εξακολουθούν να υπάρχουν μάχες από τα μετόπισθεν, εξακολουθούν να γίνονται επιθέσεις από τη Χεζμπολάχ, οπότε δεν τα έχουν ελέγξει πλήρως ακόμη», εξήγησε.

Επιπλέον, η Χεζμπολάχ έχει εντείνει τις επιθέσεις της με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά του Ισραήλ, με πιο καταστροφική την επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους στην ισραηλινή στρατιωτική βάση της Μπινγιαμίνα, από την οποία σκοτώθηκαν τέσσερις στρατιώτες και τραυματίστηκαν πάνω από 60 την Κυριακή.

«Η Χεζμπολάχ θέλει να αποδείξει κάτι τώρα», δήλωσε ο Ριζκ. «Θέλει να αποδείξει ότι παρά τις τεράστιες απώλειες που υπέστη, ειδικά με τη δολοφονία του Χασάν Νασράλα, δεν έχει δραματικά αποδυναμωθεί», τόνισε.

Ο στόχος του Ισραήλ

Ο Ριζκ λέει ότι το Ισραήλ «προσπαθεί να επιδείξει κάθε επίτευγμα που μπορεί» με τα βίντεο και τις δηλώσεις του που δείχνουν τη σύλληψη μελών της Χεζμπολάχ και την καταστροφή πόλεων.

Ο ίδιος σημειώνει ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου θέλει να διατηρήσει το μομέντουμ των κινήσεων, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Νασράλα, αλλά οι δύσκολες μάχες με τη Χεζμπολάχ ίσως μειώσουν αυτή τη δυναμική.

Το Ισραήλ έχει σκοτώσει περισσότερους από 2.300 ανθρώπους στον Λίβανο από τις 8 Οκτωβρίου 2023, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της χώρας. Τα περισσότερα θύματα καταγράφηκαν μετά την έναρξη της εκτεταμένης εκστρατείας βομβαρδισμών του Ισραήλ στον Λίβανο στις 23 Σεπτεμβρίου.

Πάνω από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι στο Λίβανο έχουν εκτοπιστεί, με τον πρωθυπουργό Νατζίμπ Μικάτι να λέει ότι ίσως πρόκειται για τον χειρότερο εκτοπισμό στην ιστορία της χώρας.