Αλβανία: Εκτόξευση για τον τουρισμό της χώρας

Αναπάντεχα ή όχι η αλήθεια είναι ότι η γειτονική Αλβανία βιώνει τεράστια τουριστική άνθηση, ειδικά στη νότια ακτή της, τη Ριβιέρα, η οποία έχει προσελκύσει εκατομμύρια τουρίστες τα τελευταία χρόνια.

Το 2024, ο αριθμός των τουριστών τριπλασιάστηκε σε σχέση με τον τοπικό πληθυσμό, σημειώνοντας αύξηση 300%. Όπως αναφέρουν ξένα τουριστικά σάιτ, «αυτό οφείλεται στη φυσική ομορφιά της χώρας, τις προσιτές τιμές και τις επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού. Η Αλβανία, ιστορικά το φτωχότερο κράτος της Ευρώπης, σημειώνει οικονομική ανάπτυξη χάρη στην τουριστική κίνηση, αν και παραμένουν προβλήματα υποδομής και μακροχρόνιας βιωσιμότητας».

Αν και πέρασε οικονομικές κρίσεις και ελάχιστη ανάπτυξη ως χώρα, τα τελευταία χρόνια, η τουριστική βιομηχανία της έχει βοηθήσει την οικονομία να ανακάμψει, προσελκύοντας τουρίστες που ενδιαφέρονται για τις παρθένες παραλίες, τους αρχαιολογικούς χώρους, και τη φυσική ομορφιά της.

Ένα κομμάτι δεδομένων που συνέλεξαν πρόσφατα αναλυτές της Oxford Economics μιλάει από μόνο του. Ο αθροιστικός αριθμός των ξένων τουριστών που έχουν επισκεφθεί τη χώρα από το 2024 έως τον Αύγουστο έχει φτάσει στο θεαματικό 300% του τοπικού πληθυσμού. Δηλαδή για κάθε κάτοικο της Αλβανίας έχουν αποβιβαστεί φέτος τρεις ξένοι τουρίστες. Με πληθυσμό κοντά στα 2,8 εκατομμύρια κατοίκους, συνολικά 8,5 εκατομμύρια ξένοι τουρίστες ταξίδεψαν στη χώρα μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου του τρέχοντος έτους, όπως ανέφερε πρόσφατα η υπουργός Τουρισμού, Mirela Kumbaro. Για να πάρετε μια ιδέα για αυτό το καλοκαίρι, όλο το 2023 καταγράφηκαν 10,1 εκατομμύρια αφίξεις.

Αυτό το 300% έρχεται σε αντίθεση με το λίγο περισσότερο από 150% που κατέγραψε η Αλβανία μέχρι τον Αύγουστο του 2019, γεγονός που επιβεβαιώνει την πρόσφατη αυτή «έκρηξη»
Η Αλβανία είναι επίσης γνωστή για την πολιτισμική και θρησκευτική της πολυμορφία. Παρά το ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι, το επίπεδο θρησκευτικής ανοχής είναι εντυπωσιακό. Σημαντικός ρόλος παίζει η παρουσία της θρησκευτικής τάξης των μπεκτασήδων, οι οποίοι είναι μουσουλμάνοι σουφιστές με πιο ανεκτικές πεποιθήσεις. Η κυβέρνηση της Αλβανίας σχεδιάζει μάλιστα τη δημιουργία μιας πόλης, παρόμοιας με το Βατικανό, για τη θρησκευτική κοινότητα των μπεκτασήδων. Αυτό αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω το τουριστικό ενδιαφέρον για τη χώρα.

Παρά την ανάπτυξη, η Αλβανία αντιμετωπίζει ακόμα σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά την υποδομή και τη βιωσιμότητα του τουριστικού της μοντέλου. Ο διευθυντής του Κέντρου Οικονομικής Έρευνας της Αλβανίας, Zef Preci, τόνισε ότι, παρά την άνθηση, η χώρα δεν έχει ακόμα ξεκάθαρη στρατηγική για το είδος του τουρισμού που θέλει να προωθήσει. Ο ίδιος επισημαίνει ότι οι επενδύσεις σε υποδομές δεν είναι αρκετές για να υποστηρίξουν τη μαζική αύξηση του τουρισμού, ενώ ανησυχεί για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη τουριστικών εγκαταστάσεων στις παραλιακές περιοχές.

Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η άνιση κατανομή των κερδών από τον τουρισμό. Παρόλο που η οικονομία συνολικά έχει ωφεληθεί, τα οφέλη κατανέμονται κυρίως στους μεγάλους παίκτες της τουριστικής βιομηχανίας, όπως αεροπορικές εταιρείες, ξενοδοχειακές μονάδες και τουριστικοί πράκτορες, ενώ η κρατική οικονομία δεν έχει δει ακόμα τα αναμενόμενα οφέλη. Η τοπική παραγωγή, ιδιαίτερα η αγροτική και κτηνοτροφική, δεν έχει ενσωματωθεί επαρκώς στην τουριστική βιομηχανία, κάτι που θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης και την ευημερία του τοπικού πληθυσμού.

Συνοψίζοντας, η Αλβανία βιώνει μια άνευ προηγουμένου τουριστική άνθηση, η οποία συμβάλλει στην οικονομική της ανάκαμψη μετά από δεκαετίες φτώχειας και απομόνωσης. Ωστόσο, προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η ανάπτυξη και να ωφεληθεί το σύνολο της κοινωνίας, η χώρα θα πρέπει να αναπτύξει μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική για τον τουρισμό, να βελτιώσει τις υποδομές της και να διασφαλίσει ότι τα οφέλη κατανέμονται ισότιμα σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το κατά κεφαλήν εισόδημα των Αλβανών θα είναι κοντά στα 9.000 δολάρια φέτος σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP, δείκτης που εξαλείφει τις στρεβλώσεις των τιμών). Το 2024, εάν εκπληρωθούν οι προβλέψεις, η Αλβανία θα ανταγωνίζεται τη Βόρεια Μακεδονία ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

Το αλβανικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,4% το 2023, λόγω της ισχυρής εγχώριας ζήτησης και των εξαιρετικών επιδόσεων του τουριστικού τομέα, που έφτασε σε επίπεδα που δεν είχαν ξαναδεί στη χώρα. Επιπλέον, η συνιστώσα των επενδύσεων κατέγραψε σημαντική αύξηση, λόγω των ιδιωτικών επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών εισροών άμεσων ξένων επενδύσεων.